ابوالقاسم وافی یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی امام خمینی
(اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی)
 
 
(۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
وافی یزدی، ابوالقاسم؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. ابوالقاسم وافی در سال ۱۳۱۴ ش در روستای حسین‌آباد از روستاهای کوچک انار از توابع شهرستان رفسنجان به دنیا آمد. مادرش صبیه ملا محمدابراهیم لاری معروف به حاج آخوند طزرجانی از علمای بزرگ استان یزد بود. ابوالقاسم وافی در کودکی همراه با خانواده راهی یزد شد و در همان شهر نشو و نما یافت. او دوران ابتدایی را در یزد به پایان رساند و در دوره متوسطه هم از دانش‌آموزان دبیرستان ایران شهر بود. او در کنار تحصیل در دبیرستان، در مدرسه علمیه خان به تحصیل دروس حوزوی می‌پرداخت و پس از پایان دوره متوسطه، از سال ۱۳۳۴ ش تحصیل را به‌صورت تمام‌وقت در آنجا پی گرفت و صرف و نحو، جامع‌المقدمات، حاشیه ملا عبدالله، معالم‌الاصول و برخی دیگر از کتاب‌های مقدماتی را نزد شیخ علی بمان مکبر، سید کاظم خرمشاهی، سید علی‌محمد کازرونی، شیخ محمود فرساد، سید علی‌محمد علاقبند و شیخ محمد علومی لب خندقی خواند. شرح نظام را پیش مشائی معروف به شهاب به پایان رساند و ترکیب و حفظ اشعار الفیه را هم نزد سید محمدکاظم خرمشاهی فراگرفت. سپس شرح لمعه و مقداری از کتاب قوانین‌الاصول و بخشی از کتاب شمسیه در منطق را نزد سید علی‌محمد کازرونی، میرزآقا مدرسی و برخی دیگر از استادان خواند.
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
او در سال ۱۳۳۶ راهی قم شد و در حوزه علمیه قم مقداری از کتاب لمعتین را پیش شیخ محمدتقی ستوده، غلامرضا و شیخ علی‌پناه اشتهاردی فراگرفت. بخشی از کتاب قوانین‌الاصول را هم نزد را حسین شب‌زنده‌دار، عباس ایزدی نجف‌آبادی و مصطفی اعتمادی خواند و سپس کتاب مکاسب محرمه و بیع را در پیش میرزا علی‌اکبر مشکینی خواند و در کتاب خیارات از شاگردان سید محمد حسینی بهشتی و در رسایل از شاگردان آیات ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی بود. او کتاب کفایه‌الاصول را پیش آیات سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، حسینعلی منتظری و سید رضا صدر آموخت و در سال ۱۳۳۹ ش سطوح عالیه را به پایان رساند و در امتحان درس خارج که به امر آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی برگزار می‌شد، شرکت کرد و موفق به کسب نمره قبولی شد. وافی یزدی همچنین کتاب منظومه را نزد شیخ یحیی انصاری شیرازی و حکمت را نزد محمد مفتح گذراند و در همان وقت در درس تفسیر المیزان علامه سید محمدحسین طباطبایی نیز شرکت می‌کرد. مدت‌ها از بحث اسفار علامه طباطبائی و عبدالله جوادی آملی استفاده می‌کرد و مدت نسبتاً کوتاهی هم در مدرسه رضویه از درس فلسفه استاد مرتضی مطهری بهره‌مند شد.
| عنوان            =ابوالقاسم وافی یزدی
او سپس در درس خارج فقه (قضا) آیت‌الله بروجردی شرکت کرد و پس از فوت آیت‌الله بروجردی درس فقه (مکاسب) امام خمینی شرکت کرد و تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور در سال ۱۳۴۳ ش از آن درس در مسجد اعظم قم بهره می‌برد. او سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی حاضر شد و این حضور تا سال ۱۳۵۶ ش و حدود ۱۶ سال به طول انجامید. در همین دوره، مدتی در بحث خارج مکاسب آیت‌الله محمدتقی بهجت و بحث مکاسب آیت‌الله محمدعلی اراکی و گاهی در بحث‌های فقهی آیت‌الله سید محمد محقق داماد هم شرکت می‌کرد و زمانی هم از درس خارج فقه آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی بهره‌مند شد. در کنار تحصیل، با تأسیس مدرسه آیت‌الله گلپایگانی و بنای مدرسه حقانی، سالیان متمادی علوم مقدماتی، تاریخ اسلام، اصول عقاید، تعلیم و تربیت در اسلام و تفسیر و علوم قرآنی را تدریس می‌کرد. همچنین در مکتب توحید (حوزه علمیه مختص خواهران) به تدریس معارف و علوم قرآنی، تفسیر و مطالب اخلاقی می‌پرداخت.
| تصویر            =ابوالقاسم وافی.jpg
وافی یزدی در کنار تحصیل و تدریس، به سفرهای تبلیغی هم می‌رفت و اولین سفر تبلیغی او در سال ۱۳۳۸ ش که هنوز آیت‌الله بروجردی در قید حیات بود، در ماه مبارک رمضان بود و پس از بازگشت از تبلیغ مورد تشویق آیت‌الله بروجردی قرار گرفت. با آغاز نهضت امام خمینی به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت و در خرداد ۱۳۴۲ ش که مصادف با ایام محرم بود به همدان رفت و در آنجا با محمدجواد باهنر همراه بود و در منابر مطالب سیاسی، اجتماعی را مطرح می‌کرد، به همین دلیل از روز هفدهم محرم هر دو دستگیر و در خانه‌ای محصور شدند و پس از آن و با قیام ۱۵ خرداد با لباس مبدل آنان را به تهران منتقل کردند (مدرسی، ج ۲، ۸۱۸؛ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج ۳، ۵۲۷-۵۲۸). وافی یزدی در سالهای ۱۳۴۳-۱۳۴۳ اعلامیه‌هایی را در محکومیت تبعید امام خمینی به خارج از کشور همراه با جمعی دیگر از روحانیان مبارز امضا می‌کرد و از سیاست حکومت پهلوی در این زمینه انتقاد می‌نمود (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۵۶ ـ ۱۵۷، ۱۸۳ ـ ۱۸۴، ۱۸۵-۱۹۰؛ دوانی، ج ۵، ۱۶۴-۱۶۵).  
| توضیح تصویر      =
وافی در همان سالها جلسات مخفیانه‌ای را با هدف مبارزه با حکومت پهلوی با حضور افرادی چون محمدتقی مصباح یزدی، شیخ محمد یزدی، محمدحسین بهجتی اردکانی، علی‌اکبر مسعودی خمینی و محمدعلی شرعی برگزار می‌کرد. در یکی از این جلسات تصمیم بر این شد که جزوه مختصری به نام انتقام تهیه و مخفیانه توزیع شود. پس از آن در ماه مبارک رمضان، در اردکان، یزد و میبد منبر می‌رفت و جوانان را با نهضت امام خمینی آشنا می‌کرد. همچنین به شهرهای مختلف ازجمله تهران، برخی از شهرهای استان مازندران، همدان، تویسرکان، سبزوار، اهواز، کرمانشاه و دماوند سفر می‌کرد و به تبیین اهداف امام خمینی می‌پرداخت.
| اندازه تصویر      =
او در دوره‌های اول و دوم مجلس شورای اسلامی نمایندگی مردم یزد را بر عهده داشت. با آغاز جنگ تحمیلی نیز بارها به جبهه عازم شد(مدرسی، ۸۱۸-۸۱۹). در ۴ تیر ۱۳۶۴ هم اجازه نامه تصدی در امور حسبیه و شرعیه از امام خمینی دریافت کرد (صحیفه امام، ج۱۹، ۲۹۶). او پس از پایان دوران نمایندگی در مجلس شورای اسلامی، از سال ۱۳۶۷ ش به قم بازگشت و با وزارت کشور همکاری می‌کرد و مشاور وزیر کشور وقت (علی‌محمد بشارتی در دوره دوم ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی) در امور ائمه جمعه و جماعات بود. در زمان ریاست محمد یزدی بر قوه قضائیه هم مشاور ریاست قوه در امور مراجع و روحانیان بود. او در سال ۱۳۷۰ از سوی مقام معظم رهبری به عضویت هیئت مدیره مرکز خدمات حوزه علمیه قم درآمد. سپس مسئولیت مرکز تربیت مدرس را بر عهده گرفت و در سال ۱۳۷۹ ش با حکم رهبری تولیت مسجد مقدس جمکران را بر عهده گرفت (مدرسی، ۸۱۸-۸۱۹) و تا سال ۱۳۹۲ ش در آن سمت بود.
| سرشناسی          =
وافی یزدی در دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری از سوی مردم یزد به نمایندگی برگزیده شد و در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری هم نماینده مردم یزد بود. همچنین از اعضای جامعه مدرسین و شورای عالی حوزه علمیه قم است. مدتی هم معاونت آموزشی حوزه علمیه قم را بر عهده داشت (همان؛ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج ۳، ۵۲۸). وی هم اکنون (۱۴۰۱) از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است.
| نام کامل          =
منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (۱۳۸۵)، تدوین: سید محسن صالح، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۹، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ مدرسی، سید محمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، ج ۲، یزد، بنیاد ریحانه‌الرسول.
| لقب              =
| نسب              =
| تاریخ تولد        =۱۳۱۴ش
| زادگاه            =روستای حسین‌آباد از روستاهای انار کرمان
| تاریخ وفات        =
| شهر وفات          =
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل دفن          =
| خویشاوندان سرشناس =
| استادان          =[[محمدتقی ستوده]]، [[علی‌پناه اشتهاردی]]، [[حسین شب‌زنده‌دار]]، [[عباس ایزدی نجف‌آبادی]]، [[مصطفی اعتمادی]]، [[علی‌اکبر مشکینی]]، [[سیدمحمد بهشتی]]، [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[حسین نوری همدانی]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]]، [[حسینعلی منتظری]]، [[سیدرضا صدر]]، [[سیدمحمدحسین طباطبایی]]، [[عبدالله جوادی آملی]]، [[مرتضی مطهری]]، [[سیدحسین بروجردی]]، [[مرتضی حائری یزدی]]، [[محمدتقی بهجت]]، [[محمدعلی اراکی]]، [[سیدمحمد محقق داماد]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و...
| شاگردان           =
| محل تحصیل        =یزد و [[قم]]
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          =
| سایر              =
| سیاسی            = مبارزه با [[رژیم پهلوی]]، حمایت از نهضت امام‌خمینی، نماینده [[مجلس شورای اسلامی]] و [[مجلس خبرگان رهبری]]، اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] و...
| اجتماعی          =حضور در جبهه‌های [[جنگ عراق علیه ایران|جنگ ایران و عراق]]، مشاور ریاست قوه در امور مراجع و روحانیان، عضویت هیئت‌مدیره مرکز خدمات حوزه علمیه، مسئولیت مرکز تربیت مدرس، تولیت [[مسجد جمکران]]، عضو شورای عالی حوزه علمیه، معاونت آموزشی حوزه علمیه قم و...
 
پانویس
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
}}
'''ابوالقاسم وافی یزدی'''، از شاگردان [[درس خارج فقه امام‌خمینی]].  
 
== تولد و تحصیل ==
ابوالقاسم وافی در سال ۱۳۱۴ش در روستای حسین‌آباد از روستاهای کوچک انار از توابع شهرستان رفسنجان به دنیا آمد. مادرش صبیه ملا محمدابراهیم لاری معروف به حاج آخوند طزرجانی از علمای بزرگ استان یزد بود.  
 
ابوالقاسم وافی در کودکی همراه با خانواده راهی یزد شد و در همان شهر نشو و نما یافت. او دوران ابتدایی را در یزد به پایان رساند و در دوره متوسطه هم از دانش‌آموزان دبیرستان ایران شهر بود. او در کنار تحصیل در دبیرستان، در مدرسه علمیه خان به تحصیل دروس حوزوی می‌پرداخت و پس از پایان دوره متوسطه، از سال ۱۳۳۴ش تحصیل را به‌صورت تمام‌وقت در آنجا پی گرفت و صرف و نحو، جامع‌المقدمات، حاشیه ملاعبدالله، معالم‌الاصول و برخی دیگر از کتاب‌های مقدماتی را نزد شیخ علی بمان مکبر، سیدکاظم خرمشاهی، سیدعلی‌محمد کازرونی، شیخ محمود فرساد، سیدعلی‌محمد علاقبند و شیخ محمد علومی لب خندقی خواند. شرح نظام را پیش مشائی معروف به شهاب به پایان رساند و ترکیب و حفظ اشعار الفیه را هم نزد سیدمحمدکاظم خرمشاهی فراگرفت. سپس شرح لمعه و مقداری از کتاب قوانین‌الاصول و بخشی از کتاب شمسیه در منطق را نزد سیدعلی‌محمد کازرونی، میرزآقا مدرسی و برخی دیگر از استادان خواند.
 
=== مهاجرت به قم ===
او در سال ۱۳۳۶ راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم]] مقداری از کتاب لمعتین را پیش [[محمدتقی ستوده]]، غلامرضا و [[علی‌پناه اشتهاردی]] فراگرفت. بخشی از کتاب قوانین‌الاصول را هم نزد را [[حسین شب‌زنده‌دار]]، [[عباس ایزدی نجف‌آبادی]] و [[مصطفی اعتمادی]] خواند و سپس کتاب مکاسب محرمه و بیع را در پیش [[علی‌اکبر مشکینی|میرزا علی‌اکبر مشکینی]] خواند و در کتاب خیارات از شاگردان [[سیدمحمد بهشتی|سیدمحمد حسینی بهشتی]] و در رسایل از شاگردان [[ناصر مکارم شیرازی]] و [[حسین نوری همدانی]] بود. او کتاب کفایه‌الاصول را پیش [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]]، [[حسینعلی منتظری]] و [[سیدرضا صدر]] آموخت و در سال ۱۳۳۹ ش سطوح عالیه را به پایان رساند و در امتحان درس خارج که به امر [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] برگزار می‌شد، شرکت کرد و موفق به کسب نمره قبولی شد. وافی یزدی همچنین کتاب منظومه را نزد شیخ یحیی انصاری شیرازی و حکمت را نزد محمد مفتح گذراند و در همان وقت در درس تفسیر المیزان [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] نیز شرکت می‌کرد. مدت‌ها از بحث اسفار علامه طباطبائی و [[عبدالله جوادی آملی]] استفاده می‌کرد و مدت نسبتاً کوتاهی هم در مدرسه رضویه از درس فلسفه [[مرتضی مطهری]] بهره‌مند شد.
 
او سپس در درس خارج فقه (قضا) آیت‌الله بروجردی شرکت کرد و پس از فوت آیت‌الله بروجردی درس فقه (مکاسب) [[امام‌خمینی]] شرکت کرد و تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] در سال ۱۳۴۳ ش از آن درس در [[مسجد اعظم قم]] بهره می‌برد. او سپس در درس خارج فقه و اصول [[مرتضی حائری یزدی|شیخ مرتضی حائری یزدی]] حاضر شد و این حضور تا سال ۱۳۵۶ ش و حدود ۱۶ سال به طول انجامید. در همین دوره، مدتی در بحث خارج مکاسب [[محمدتقی بهجت]] و بحث مکاسب [[محمدعلی اراکی]] و گاهی در بحث‌های فقهی [[سیدمحمد محقق داماد]] هم شرکت می‌کرد و زمانی هم از درس خارج فقه [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] بهره‌مند شد. در کنار تحصیل، با تأسیس مدرسه آیت‌الله گلپایگانی و بنای مدرسه حقانی، سالیان متمادی علوم مقدماتی، تاریخ اسلام، اصول عقاید، تعلیم و تربیت در اسلام و تفسیر و علوم قرآنی را تدریس می‌کرد. همچنین در مکتب توحید (حوزه علمیه مختص خواهران) به تدریس معارف و علوم قرآنی، تفسیر و مطالب اخلاقی می‌پرداخت.
 
وافی یزدی در کنار تحصیل و تدریس، به سفرهای تبلیغی هم می‌رفت و اولین سفر تبلیغی او در سال ۱۳۳۸ش که هنوز آیت‌الله بروجردی در قید حیات بود، در ماه مبارک رمضان بود و پس از بازگشت از تبلیغ مورد تشویق آیت‌الله بروجردی قرار گرفت.  
 
== فعالیت مبارزاتی ==
با آغاز [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]] به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت و در خرداد ۱۳۴۲ ش که مصادف با ایام محرم بود به همدان رفت و در آنجا با [[محمدجواد باهنر]] همراه بود و در منابر مطالب سیاسی، اجتماعی را مطرح می‌کرد، به همین دلیل از روز هفدهم محرم هر دو دستگیر و در خانه‌ای محصور شدند و پس از آن و با [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|قیام ۱۵ خرداد]] با لباس مبدل آنان را به تهران منتقل کردند.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۲، ص۸۱۸؛ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۳، ص۵۲۷-۵۲۸.</ref>
 
وافی یزدی در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۴۳ اعلامیه‌هایی را در محکومیت [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] همراه با جمعی دیگر از روحانیان مبارز امضا می‌کرد و از سیاست [[حکومت پهلوی]] در این زمینه انتقاد می‌نمود..<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۶ـ۱۵۷، ۱۸۳ـ۱۸۴، ۱۸۵-۱۹۰؛ دوانی، ج۵، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref>
 
وافی در همان سال‌ها جلسات مخفیانه‌ای را با هدف مبارزه با حکومت پهلوی با حضور افرادی چون [[محمدتقی مصباح یزدی]]، [[محمد یزدی]]، [[محمدحسین بهجتی اردکانی]]، [[علی‌اکبر مسعودی خمینی]] و [[محمدعلی شرعی]] برگزار می‌کرد. در یکی از این جلسات تصمیم بر این شد که جزوه مختصری به نام انتقام تهیه و مخفیانه توزیع شود. پس از آن در ماه رمضان، در اردکان، یزد و میبد منبر می‌رفت و جوانان را با [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]] آشنا می‌کرد. همچنین به شهرهای مختلف ازجمله تهران، برخی از شهرهای استان مازندران، همدان، تویسرکان، سبزوار، اهواز، کرمانشاه و دماوند سفر می‌کرد و به تبیین اهداف امام‌خمینی می‌پرداخت.
 
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
ابوالقاسم وافی در دوره‌های اول و دوم [[مجلس شورای اسلامی]] نمایندگی مردم یزد را بر عهده داشت. با آغاز [[جنگ عراق علیه ایران|جنگ تحمیلی]] نیز بارها به جبهه عازم شد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ص۸۱۸-۸۱۹.</ref> در ۴ تیر ۱۳۶۴ هم اجازه‌نامه تصدی در امور حسبیه و شرعیه از [[امام‌خمینی]] دریافت کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۹، ص۲۹۶.</ref> او پس از پایان دوران نمایندگی در مجلس شورای اسلامی، از سال ۱۳۶۷ ش به قم بازگشت و با وزارت کشور همکاری می‌کرد و مشاور وزیر کشور وقت (علی‌محمد بشارتی در دوره دوم ریاست‌جمهوری [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]) در امور ائمه جمعه و جماعات بود. در زمان ریاست محمد یزدی بر [[قضاوت|قوه قضائیه]] هم مشاور ریاست قوه در امور مراجع و روحانیان بود. او در سال ۱۳۷۰ از سوی [[سیدعلی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] رهبر ایران به عضویت هیئت مدیره [[مرکز خدمات حوزه علمیه قم]] درآمد. سپس مسئولیت مرکز تربیت مدرس را بر عهده گرفت و در سال ۱۳۷۹ ش با حکم رهبری تولیت [[مسجد جمکران]] را بر عهده گرفت.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ص۸۱۸-۸۱۹.</ref> و تا سال ۱۳۹۲ش در آن سمت بود
 
وافی یزدی در دوره چهارم [[مجلس خبرگان رهبری]] از سوی مردم یزد به نمایندگی برگزیده شد و در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری هم نماینده مردم یزد بود. همچنین از اعضای جامعه مدرسین و [[شورای عالی حوزه علمیه قم]] است. مدتی هم معاونت آموزشی حوزه علمیه قم را بر عهده داشت.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ص۸۱۸-۸۱۹؛ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۳، ص۵۲۸.</ref> وی هم اکنون (۱۴۰۱) از اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] است.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
{{منابع}}
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (۱۳۸۵)، تدوین: سیدمحسن صالح، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۹، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
* مدرسی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، ج۲، یزد، بنیاد ریحانه‌الرسول.
{{پایان}}
[[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان]]
[[رده:شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۳۰

ابوالقاسم وافی یزدی
ابوالقاسم وافی.jpg
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۱۳۱۴ش
زادگاهروستای حسین‌آباد از روستاهای انار کرمان
اطلاعات علمی
استادانمحمدتقی ستوده، علی‌پناه اشتهاردی، حسین شب‌زنده‌دار، عباس ایزدی نجف‌آبادی، مصطفی اعتمادی، علی‌اکبر مشکینی، سیدمحمد بهشتی، ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، حسینعلی منتظری، سیدرضا صدر، سیدمحمدحسین طباطبایی، عبدالله جوادی آملی، مرتضی مطهری، سیدحسین بروجردی، مرتضی حائری یزدی، محمدتقی بهجت، محمدعلی اراکی، سیدمحمد محقق داماد، سیدمحمدرضا گلپایگانی و...
محل تحصیلیزد و قم
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه با رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی، نماینده مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری، اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و...
اجتماعیحضور در جبهه‌های جنگ ایران و عراق، مشاور ریاست قوه در امور مراجع و روحانیان، عضویت هیئت‌مدیره مرکز خدمات حوزه علمیه، مسئولیت مرکز تربیت مدرس، تولیت مسجد جمکران، عضو شورای عالی حوزه علمیه، معاونت آموزشی حوزه علمیه قم و... پانویس


ابوالقاسم وافی یزدی، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

تولد و تحصیل

ابوالقاسم وافی در سال ۱۳۱۴ش در روستای حسین‌آباد از روستاهای کوچک انار از توابع شهرستان رفسنجان به دنیا آمد. مادرش صبیه ملا محمدابراهیم لاری معروف به حاج آخوند طزرجانی از علمای بزرگ استان یزد بود.

ابوالقاسم وافی در کودکی همراه با خانواده راهی یزد شد و در همان شهر نشو و نما یافت. او دوران ابتدایی را در یزد به پایان رساند و در دوره متوسطه هم از دانش‌آموزان دبیرستان ایران شهر بود. او در کنار تحصیل در دبیرستان، در مدرسه علمیه خان به تحصیل دروس حوزوی می‌پرداخت و پس از پایان دوره متوسطه، از سال ۱۳۳۴ش تحصیل را به‌صورت تمام‌وقت در آنجا پی گرفت و صرف و نحو، جامع‌المقدمات، حاشیه ملاعبدالله، معالم‌الاصول و برخی دیگر از کتاب‌های مقدماتی را نزد شیخ علی بمان مکبر، سیدکاظم خرمشاهی، سیدعلی‌محمد کازرونی، شیخ محمود فرساد، سیدعلی‌محمد علاقبند و شیخ محمد علومی لب خندقی خواند. شرح نظام را پیش مشائی معروف به شهاب به پایان رساند و ترکیب و حفظ اشعار الفیه را هم نزد سیدمحمدکاظم خرمشاهی فراگرفت. سپس شرح لمعه و مقداری از کتاب قوانین‌الاصول و بخشی از کتاب شمسیه در منطق را نزد سیدعلی‌محمد کازرونی، میرزآقا مدرسی و برخی دیگر از استادان خواند.

مهاجرت به قم

او در سال ۱۳۳۶ راهی قم شد و در حوزه علمیه قم مقداری از کتاب لمعتین را پیش محمدتقی ستوده، غلامرضا و علی‌پناه اشتهاردی فراگرفت. بخشی از کتاب قوانین‌الاصول را هم نزد را حسین شب‌زنده‌دار، عباس ایزدی نجف‌آبادی و مصطفی اعتمادی خواند و سپس کتاب مکاسب محرمه و بیع را در پیش میرزا علی‌اکبر مشکینی خواند و در کتاب خیارات از شاگردان سیدمحمد حسینی بهشتی و در رسایل از شاگردان ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی بود. او کتاب کفایه‌الاصول را پیش سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، حسینعلی منتظری و سیدرضا صدر آموخت و در سال ۱۳۳۹ ش سطوح عالیه را به پایان رساند و در امتحان درس خارج که به امر سیدحسین طباطبایی بروجردی برگزار می‌شد، شرکت کرد و موفق به کسب نمره قبولی شد. وافی یزدی همچنین کتاب منظومه را نزد شیخ یحیی انصاری شیرازی و حکمت را نزد محمد مفتح گذراند و در همان وقت در درس تفسیر المیزان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی نیز شرکت می‌کرد. مدت‌ها از بحث اسفار علامه طباطبائی و عبدالله جوادی آملی استفاده می‌کرد و مدت نسبتاً کوتاهی هم در مدرسه رضویه از درس فلسفه مرتضی مطهری بهره‌مند شد.

او سپس در درس خارج فقه (قضا) آیت‌الله بروجردی شرکت کرد و پس از فوت آیت‌الله بروجردی درس فقه (مکاسب) امام‌خمینی شرکت کرد و تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در سال ۱۳۴۳ ش از آن درس در مسجد اعظم قم بهره می‌برد. او سپس در درس خارج فقه و اصول شیخ مرتضی حائری یزدی حاضر شد و این حضور تا سال ۱۳۵۶ ش و حدود ۱۶ سال به طول انجامید. در همین دوره، مدتی در بحث خارج مکاسب محمدتقی بهجت و بحث مکاسب محمدعلی اراکی و گاهی در بحث‌های فقهی سیدمحمد محقق داماد هم شرکت می‌کرد و زمانی هم از درس خارج فقه سیدمحمدرضا گلپایگانی بهره‌مند شد. در کنار تحصیل، با تأسیس مدرسه آیت‌الله گلپایگانی و بنای مدرسه حقانی، سالیان متمادی علوم مقدماتی، تاریخ اسلام، اصول عقاید، تعلیم و تربیت در اسلام و تفسیر و علوم قرآنی را تدریس می‌کرد. همچنین در مکتب توحید (حوزه علمیه مختص خواهران) به تدریس معارف و علوم قرآنی، تفسیر و مطالب اخلاقی می‌پرداخت.

وافی یزدی در کنار تحصیل و تدریس، به سفرهای تبلیغی هم می‌رفت و اولین سفر تبلیغی او در سال ۱۳۳۸ش که هنوز آیت‌الله بروجردی در قید حیات بود، در ماه مبارک رمضان بود و پس از بازگشت از تبلیغ مورد تشویق آیت‌الله بروجردی قرار گرفت.

فعالیت مبارزاتی

با آغاز نهضت امام‌خمینی به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت و در خرداد ۱۳۴۲ ش که مصادف با ایام محرم بود به همدان رفت و در آنجا با محمدجواد باهنر همراه بود و در منابر مطالب سیاسی، اجتماعی را مطرح می‌کرد، به همین دلیل از روز هفدهم محرم هر دو دستگیر و در خانه‌ای محصور شدند و پس از آن و با قیام ۱۵ خرداد با لباس مبدل آنان را به تهران منتقل کردند.[۱]

وافی یزدی در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۴۳ اعلامیه‌هایی را در محکومیت تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور همراه با جمعی دیگر از روحانیان مبارز امضا می‌کرد و از سیاست حکومت پهلوی در این زمینه انتقاد می‌نمود..[۲]

وافی در همان سال‌ها جلسات مخفیانه‌ای را با هدف مبارزه با حکومت پهلوی با حضور افرادی چون محمدتقی مصباح یزدی، محمد یزدی، محمدحسین بهجتی اردکانی، علی‌اکبر مسعودی خمینی و محمدعلی شرعی برگزار می‌کرد. در یکی از این جلسات تصمیم بر این شد که جزوه مختصری به نام انتقام تهیه و مخفیانه توزیع شود. پس از آن در ماه رمضان، در اردکان، یزد و میبد منبر می‌رفت و جوانان را با نهضت امام‌خمینی آشنا می‌کرد. همچنین به شهرهای مختلف ازجمله تهران، برخی از شهرهای استان مازندران، همدان، تویسرکان، سبزوار، اهواز، کرمانشاه و دماوند سفر می‌کرد و به تبیین اهداف امام‌خمینی می‌پرداخت.

فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی

ابوالقاسم وافی در دوره‌های اول و دوم مجلس شورای اسلامی نمایندگی مردم یزد را بر عهده داشت. با آغاز جنگ تحمیلی نیز بارها به جبهه عازم شد.[۳] در ۴ تیر ۱۳۶۴ هم اجازه‌نامه تصدی در امور حسبیه و شرعیه از امام‌خمینی دریافت کرد.[۴] او پس از پایان دوران نمایندگی در مجلس شورای اسلامی، از سال ۱۳۶۷ ش به قم بازگشت و با وزارت کشور همکاری می‌کرد و مشاور وزیر کشور وقت (علی‌محمد بشارتی در دوره دوم ریاست‌جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی) در امور ائمه جمعه و جماعات بود. در زمان ریاست محمد یزدی بر قوه قضائیه هم مشاور ریاست قوه در امور مراجع و روحانیان بود. او در سال ۱۳۷۰ از سوی آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران به عضویت هیئت مدیره مرکز خدمات حوزه علمیه قم درآمد. سپس مسئولیت مرکز تربیت مدرس را بر عهده گرفت و در سال ۱۳۷۹ ش با حکم رهبری تولیت مسجد جمکران را بر عهده گرفت.[۵] و تا سال ۱۳۹۲ش در آن سمت بود

وافی یزدی در دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری از سوی مردم یزد به نمایندگی برگزیده شد و در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری هم نماینده مردم یزد بود. همچنین از اعضای جامعه مدرسین و شورای عالی حوزه علمیه قم است. مدتی هم معاونت آموزشی حوزه علمیه قم را بر عهده داشت.[۶] وی هم اکنون (۱۴۰۱) از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است.

پانویس

  1. مدرسی، مفاخر یزد، ج۲، ص۸۱۸؛ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۳، ص۵۲۷-۵۲۸.
  2. اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۶ـ۱۵۷، ۱۸۳ـ۱۸۴، ۱۸۵-۱۹۰؛ دوانی، ج۵، ص۱۶۴-۱۶۵.
  3. مدرسی، مفاخر یزد، ص۸۱۸-۸۱۹.
  4. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۹، ص۲۹۶.
  5. مدرسی، مفاخر یزد، ص۸۱۸-۸۱۹.
  6. مدرسی، مفاخر یزد، ص۸۱۸-۸۱۹؛ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۳، ص۵۲۸.

منابع

  • اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (۱۳۸۵)، تدوین: سیدمحسن صالح، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۹، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
  • مدرسی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، ج۲، یزد، بنیاد ریحانه‌الرسول.