محمد شبیری خاقانی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | شهریور ۱۳۱۹ |
| زادگاه | العماره نجف |
| خویشاوندان سرشناس | محمدطاهر آل شبیر خاقانی (پدر) |
| اطلاعات علمی | |
| اجازه اجتهاد از | میرزا هاشم آملی و محمدطاهر آل شبیر خاقانی |
| تألیفات | امام‌خمینی، سیدابوالقاسم خویی، سیدحسن موسوی بجنوردی و... |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | تأسیس مراکز علمی و فرهنگی در کشورهای مختلف |
| وبگاه رسمی | https://shobirikhaghani.com |
محمد شبیری خاقانی، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
خاندان
محمد شبیری خاقانی در اول شهریور ۱۳۱۹ در محل العماره نجف و در خانوادهای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ محمدطاهر آل شبیر خاقانی از روحانیان برجسته خوزستان بود و در سال‌های نهضت اسلامی امام‌خمینی، در انتقال برخی از فعالان سیاسی و همچنین طلاب به عراق نقش داشت. اجداد او به مدت سه قرن از روحانیان برجسته منطقه جنوب خوزستان بودند. مادر محمد شبیری خاقانی صبیه آیت‌الله زین‌العابدین از مراجع مقیم قم بود.
تحصیل
محمد شبیری خاقانی پس از آنکه خواندن و نوشتن را در زادگاهش فراگرفت، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و بخشی از مقدمات را نزد پدرش خواند و در ۱۲ سالگی معمم شد. پس از پایان دوره مقدمات، وارد درس شیخ علی زین‌الدین، شیخ صدرا بادکوبه‌ای، سیدعبدالکریم کشمیری، شیخ جواد آل راضی و شیخ هادی حموز شد و دوره سطح را نزد آنان به پایان رساند. سپس در درس خارج فقه امام‌خمینی و درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدابوالقاسم موسوی خویی، سیدحسن موسوی بجنوردی، میرزا باقر زنجانی، شیخ حسین حلی و شیخ عباس قوچانی شرکت کرد و در درس آیت‌الله خویی با آیت‌الله سیدعلی سیستانی همبحث بود[۱] او دربارهٔ ویژگی‌های تدریس امام‌خمینی می‌گوید:
«تدریس ایشان دقیق بود و با جدیت مطالب را مطرح می‌کردند. شاگرد می‌بایست قواعد و زیربنای علمی ایشان را بفهمد. صاحب مطالب عمیقی بودند و این را بدون هیچ مجامله می‌گویم که امام مبانی و کبریات را به‌صورت عمیق و قوت علمی مطرح می‌کردند. این قول را از این جهت که اهل خبره هستم مطرح می‌کنم. البته در درس امام، اکثر افرادی که شرکت می‌کردند فارسی‌زبان بودند و حضرت امام به زبان فارسی تدریس می‌کرد»[۲]
شبیری خاقانی مدتی هم در حوزه علمیه قم به تحصیلات حوزوی ادامه داد و از درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، سیدکاظم شریعتمداری و میرزا هاشم آملی بهره‌مند شد و از پدرش و همچنین آیت‌الله میرزا هاشم آملی اجازه اجتهاد دریافت کرد[۳] او در اواخر دهه ۱۳۴۰ تحت فشار حکومت بعث عراق ناگزیر آن کشور را ترک کرد و راهی کویت شد، بنابراین می‌توان گفت از سال ۱۳۴۴ تا سال خروج از آن کشور در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی که در مسجد شیخ انصاری برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد. او پس از اخراج از عراق، در کویت مستقر شد و به فعالیت‌های علمی و تأسیس مراکز علمی در آن کشور دست زد. پس از حمله رژیم بعث عراق به کویت، آن کشور را به مقصد سوریه ترک کرد و به تدریس دروس خارج فقه و اصول در آن کشور پرداخت. وی در سال ۱۳۷۹ با دعوت جمعی از علمای قم، به این شهر رفت ولی پس از سقوط رژیم بعث عراق، به آن کشور بازگشت و با تأسیس دفتر، به فعالیت‌های علمی و تبلیغی در نجف اشرف ادامه داد.
تأسیس مراکز علمی و فرهنگی
او مؤسسه‌های علمی و تبلیغی زیادی را در کشورهای مختلف تأسیس کرده‌است که از آن جمله می‌توان به تأسیس مؤسسه علمی و فقهی امام صادق(ع) در قم، مؤسسه فقهی و علمی امام صادق(ع) در نجف، تأسیس پژوهشکده علوم معرفتی در نجف، تأسیس مرکز استنباط علمی در نجف، تأسیس مرکز علمی امام صادق(ع) در خرمشهر، تأسیس مرکز علمی در کویت، تأسیس حوزه علمیه در کویت، تأسیس مرکز علمی و مدرسه علمیه در قم، تأسیس مرکز علمی و مدرسه علمیه در خرمشهر، تأسیس دفتر نمایندگی و دفتر فرهنگی در مصر، نظارت بر مؤسسات آیت‌الله خویی در لندن، نوسازی و بازسازی مسجد امام صادق(ع) در خرمشهر که در جریان جنگ ویران شده بود، بنا و اداره مسجدی در کویت، تأسیس مرکز فرهنگی اسلامی در اندونزی و مشارکت در تأسیس بناها و مساجد، حسینیه‌ها و مراکز علمی و دینی و حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های اسلامی در نقاط مختلف اشاره کرد.
تبلیغ شیعه در کنفرانس‌ها ی بین‌المللی
شبیری خاقانی با هدف تبادل آرا و تبلیغ مذهب شیعه در همایش‌ها و نشست‌های مختلف شرکت می‌کرد که از آن جمله می‌توان به شرکت در کنگره شیخ انصاری در ایران، شرکت و ارائه مقاله در کنگره اسلامی در آمریکا، شرکت و ارائه مقاله در کنگرهای در عمان (مسقط) پیرامون اجتهاد، شرکت در کنگرهای در دمشق پیرامون تقریب مذاهب اسلامی و شرکت و ارائه مقاله در کنفرانس فاطمه زهرا و روش‌های علمی اشاره کرد.[۴]
پانویس
منابع
- «انقلاب امام، انقلابی برای بیداری و آگاهی شیعه بود» (۱۴۰۱)، هفته‌نامه حریم ایران، شماره ۵۰۱، ۲۸ خرداد.
- «بزرگداشت آیت‌الله محمد شبیری خاقانی میراث‌دار علم و اجتهاد» (۱۴۰۱)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۵۰۱، ۲۸ خرداد.