زبدة الاحکام(۲)، کتاب فقهی دربردارنده فتاوای امامخمینی؛ عربی است.
معرفی
یکی از آثار فتوایی امامخمینی زبدة الاحکام است که عنوانی برای دو کتاب از ایشان، یکی به زبان فارسی (ببینید: زبدة الاحکام(۱)) و دیگری به زبان عربی است. زبدة الاحکام عربی، خلاصهای از تحریر الوسیله (ببینید: تحریر الوسیله) است و در سالهای تبعید امامخمینی در نجف تدوین شده است [۱]. چاپهای اولیه آن تا بحث خلع و مبارات و چاپهای بعدی آن تا پایان ابواب تحریر الوسیله است. دلیل تلخیص تحریر الوسیله، درخواست یکی از علما برای انتشار فتاوای امامخمینی به زبان عربی در میانشیعیان عراق بوده است؛ ولی ایشان رغبتی به آن نشان نداده و به دلیل پرهیز از صرف وجوه شرعی در انجام اینگونه امور، از آن پرهیز میکرده است. به دنبال اصرار و شرط پرداخت هزینه چاپ کتاب از اموال شخصی، امامخمینی قانع میشود خلاصهای از تحریر الوسیله تهیه و منتشر شود. در پی آن، عباسعلی عمید زنجانی (ببینید: سیدشهابالدین مرعشی نجفی) این کار را انجام میدهد و به پیشنهاد امامخمینی با نام زبدة الاحکام چاپ میشود. این کار طی سه ماه تا مبحث خلع و مبارات و بعضی از مسایل مستحدثه صورت گرفته، منتشر میشود [۲]. کتاب به همان صورت بارها تجدید چاپ شده است [۳]. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سالهای ۱۳۶۱ ـ ۱۳۶۲، چنانکه در مقدمه آن آمده، سازمان تبلیغات اسلامی ابواب دیگری از تحریر الوسیله را به آن افزوده و همراه با اصطلاحات فقهی و توضیحات و تغییرات نهایی ـ که به تأیید امامخمینی نیز رسیده ـ منتشر ساخته است [۴]. این کتاب به عنوان اثری فقهی ـ فتوایی از امامخمینی که تمام ابواب فقه را به صورت مختصر شامل میشود، در مراکز آموزشی و حوزههای علمیه مورد استفاده و تدریس بوده و بارها چاپ شده است [۵]. کتاب سبل السلام فی شرح زبدة الاحکام به قلم سیدمحمدحسین مرتضی در بیروت با همکاری انتشارات جوادالائمه(ع) در سال ۱۴۲۸ق منتشر شده است؛ چنانکه شرح آن نیز با عنوان دروس من زبدة الاحکام، کاری از گروه فرهنگی معارف اسلامی، در بیروت، در سال ۱۴۲۸ق و در سه جلد انتشار یافته است. از آنجاکه تحریر الوسیله منبع زبدة الاحکام بوده است، این کتاب در «موسوعة الامامالخمینی » نیامده است.
پانویس
منابع
- استادی، رضا، تألیفات و آثار حضرت امامخمینی، مجله مشکوة، شماره ۲۳ ـ ۲۴، ۱۳۶۸ش.
- سازمان تبلیغات اسلامی، مقدمه کتاب زبدة الاحکام (عربی)، مطابق با فتوای آیةالله العظمی الامامالخمینی، تهران، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
- عمید زنجانی، عباسعلی، روایتی از انقلاب اسلامی ایران، خاطرات حجتالاسلام و المسلمین عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
[ حسین ساعیفر]