علی‌اکبر آشتیانی، عضو دفتر و نماینده امام‌خمینی در سازمان عقیدتی سیاسی ژاندارمری.
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | علی‌اکبر آشتیانی |
| زادروز | ۱۳۳۴ش |
| شهر تولد | آشتیان |
| کشور تولد | ایران |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | عالم دینی؛ سیاستمدار |
| اطلاعات سیاسی | |
| پست‌ها | از اعضای دفتر امام‌خمینی؛ ریاست اداره عقیدتی سیاسی ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران؛ |
| اطلاعات علمی و مذهبی | |
| اساتید | محمد فاضل لنکرانی؛ سیدمحمدرضا گلپایگانی؛ سیدکاظم شریعتمداری؛ مصطفی اعتمادی؛ محی‌الدین فاضل هرندی؛ احمد پایانی و محمدتقی ستوده |
| تالیفات | برکات سبز |
علی‌اکبر آشتیانی روحانی مبارز شیعه در سال ۱۳۴۴ش در آشتیان متولد شد و پس از هشت سال تحصیل در مدارس جدید، وارد حوزه علمیه آشتیان شد و پس از هفت سال به حوزه علمیه قم هجرت کرد و مقاطع تحصیلی حوزوی را نزد اساتید بزرگی چون احمد پایانی، محمدتقی ستوده، محمد فاضل لنکرانی، سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری فرا گرفت.
او که از طریق بعضی از دوستان و اساتیدش به امام‌خمینی علاقه‌مند شد، به رغم ممنوعیتی که در پرداخت شهریه امام‌خمینی وجود داشت، در پرداخت شهریه ایشان با نام میرزا احمد آشتیانی همکاری می‌کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی عضوی از دفتر امام شد.
وی در سال ۱۳۶۳ یا حکم امام به سمت ریاست اداره عقیدتی – سیاسی ژاندرمری جمهوری اسلامی منصوب شد که این مسئولیت تا سال ۱۳۷۰ ادامه یافت. او مدیرعامل مؤسسه تعاون امام‌خمینی و امام جماعت مسجد الجواد تهران را در کارنامه خود دارد.
معرفی اجمالی
علی‌اکبر آشتیانی، در سال ۱۳۳۴ در آشتیان متولد شد. پدرش عباس آشتیانی و مادرش صغرا نام داشت. خانواده او مذهبی و از نظر اجتماعی و اقتصادی، موقعیت متوسط داشتند. علی‌اکبر آشتیانی پس از دریافت مدرک سال هشتم تحصیلی، به سبب علاقۀ شخصی، برای تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه آشتیان رفت و به مدت هفت سال، مقدمات و بخشی از درس‌های سطح را در این حوزه فراگرفت.[۱] استادان او در حوزۀ آشتیان، ازجمله میرزاابوالقاسم دانش، محمدباقر رفیعی اراکی و اسدالله عرشی نجف‌آبادی بودند.[۲] وی پس از آن، تحصیلات خود را در حوزه علمیه قم با سکونت در مدرسه دارالشفا پی‌گرفت. او درس‌های سطوح عالی را از مصطفی اعتمادی، محی‌الدین فاضل هرندی، احمد پایانی و محمدتقی ستوده فراگرفت، خارج اصول را از درس محمد فاضل لنکرانی بهره برد و در خارج فقه، مبحث قضا را نزد سیدمحمدرضا گلپایگانی و جهاد را نزد سیدکاظم شریعتمداری خواند. او همچنین در درس اخلاق علی‌اکبر مشکینی حضور یافت.[۳]
آشنایی با امام‌خمینی
آشتیانی از طریق برخی از دوستان و استادان خود، جذب شخصیت امام‌خمینی شد[۴] و در زمان ممنوعیت پرداخت شهریۀ امام‌خمینی در ایران که با تدبیر امام‌خمینی به نام میرزااحمد آشتیانی ادامه یافت، [۵] (ببینید: میرزااحمد آشتیانی) با جمعی از طلاب و روحانیون، در توزیع و پرداخت این شهریه همکاری می‌کرد.[۶] آشتیانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در تهران در مدرسه علوی و سپس با انتقال امام‌خمینی به قم و تشکیل دفتر ایشان در قم، با دفتر ایشان همکاری می‌کرد و بعد از انتقال دفتر به جماران، او نیز به تهران رفت.[۷] وی در این سال‌ها در تقسیم شهریه امام‌خمینی همکاری داشت و به همین هدف، هر ماه به قم سفر می‌کرد.[۸] امام‌خمینی در ۲۲ تیر ۱۳۵۸ برای آشتیانی اجازه‌نامه در امور حسبیه و شرعیه صادر کرده است.[۹]
مسئولیت‌ها و فعالیت‌های سیاسی
در آبان ۱۳۵۸، امام‌خمینی به درخواست مردم اقلید برای اعزام روحانی، علی صفدری و آشتیانی را به عنوان نماینده خود به این شهر فرستاد تا با بررسی وضع منطقه، به مشکلات مذهبی و اجتماعی آنان رسیدگی کنند. ایشان در نامه‌ای خطاب به مردم اقلید، ضمن معرفی نمایندگان خود، از مردم خواست فرصت را غنیمت دانسته و برای اصلاح کارها و حفظ آرامش و وحدت در منطقه، با نمایندگان ایشان، همکاری کنند.[۱۰] امام‌خمینی در ۲۳ تیر ۱۳۶۳ آشتیانی را به سمت ریاست ادارۀ عقیدتی سیاسی ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران که حکم نمایندگی ایشان را داشت، منصوب کرد. ایشان در این حکم، با سفارش به رفع نیازمندی‌ها و انجام وظیفه کامل بر اساس قوانین مقرر و هماهنگ با ادارۀ عقیدتی سیاسی ارتش و شهربانی، برای موفقیت او دعا کرد.[۱۱] وی در این مسئولیت در تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۶۶ در نامه‌ای به امام‌خمینی، دربارۀ استفاده از وجوه در اختیارِ صندوق قرض‌الحسنه ژاندارمری و هزینۀ آن در رفع نیاز پرسنل بی‌بضاعت و امور فرهنگی، سؤال کرد. این مبالغ، به عنوان تضمین بازگشت به کشور، از مشمولان نظام وظیفه‌ای که موقتاً از کشور خارج می‌شدند، گرفته می‌شد تا پس از برگشت به آنان مسترد گردد و رضایت کتبی مشمولان را نیز برای استفاده موقت از آن داشت. امام‌خمینی در پاسخ، در فرض گفته‌شده، اجازه داد.[۱۲]
آشتیانی همچنین در نامه دیگری در تاریخ ۲۶/۱/۱۳۶۸ با توجه به نظر افسران کارشناس در تصادفات جاده‌ای، نصب عکس شهدای روحانیت و دیگر شهدا را در وسط بزرگراه قم ـ تهران، برخلاف نتیجۀ مطلوب تبلیغاتی، عامل بسیاری از تصادفات جاده‌ای دانست و در این زمینه از امام‌خمینی راهنمایی خواست. ایشان در پاسخ، دستور به جمع‌آوری عکس‌ها داد و خاطرنشان ساخت این عکس‌ها در صورت بی‌اشکال‌بودن از نظر کارشناسان تصادفات، در میادین شهر قم نصب شوند.[۱۳] آشتیانی از امضاکنندگان نامه انشعاب مجمع روحانیون مبارز تهران از جامعه روحانیت مبارز تهران در اسفند ۱۳۶۶ بود[۱۴] و از اعضای شورای مرکزی مجمع است.[۱۵] آشتیانی در دوره دوم مجلس شورای اسلامی، به نمایندگی از آشتیان، نامزد شرکت در انتخابات مجلس شد که پس از راهیابی به مرحله دوم، رای نیاورد. امام‌خمینی در اثنای تبلیغات انتخاباتی، دربارۀ دعوت آشتیانی از برخی منسوبان بیت ایشان برای سخنرانی انتخاباتی به نفع خود، از طریق سیداحمد خمینی پیگیری و از آشتیانی سؤال کرد تا از قانونی‌بودن کار وی اطمینان یابد و پس از توضیح وی درباره آن قانع شد.[۱۶] آشتیانی پس از پیام امام‌خمینی در سالگرد کشتار خونین مکه در ۲۹ تیرماه ۱۳۶۷ که به «منشور انقلاب» شهرت یافت، [۱۷] درصدد انتشار این پیام به زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسه و اردو، برآمد؛ اما امام‌خمینی اجازۀ استفاده از وجوه و ارزهای شرعی برای انتشار آن را نداد و در نتیجه این پیام‌ها با ارز آزاد چاپ شدند.[۱۸]
امام‌خمینی از دیدگاه آشتیانی
آشتیانی که از سال‌های حضور در دفتر امام‌خمینی، خاطرات بسیاری دارد، تاکید دارد در بسیاری از بزنگاه‌های انقلاب، سرنوشت نهضت اسلامی و کشور با هوشیاری و درایت امام‌خمینی تعیین شده است.[۱۹] وی خاطرنشان کرده که امام‌خمینی در تمام اتفاقات پیش‌آمده، مصلحت اسلام را به مصلحت‌های اجتماعی و سیاسی ترجیح می‌داد و با بی‌اعتنایی نسبت به هیاهو و جنجال‌های بیرونی، تنها حجت شرعی را برای اقدام، مهم و کافی می‌دانست.[۲۰] او به ساده‌زیستی و پرهیز از اسراف، نظم و دقت در انجام برنامه‌ها، استمرار بر نماز شب، دقت در دریافت کامل اخبار، قاطعیت در عین تواضع و استقامت در اجرای احکام الهی به عنوان برخی از ویژگی‌های شخصیتی امام‌خمینی اشاره کرده است.[۲۱] امام‌خمینی نیز آشتیانی را از دوستان عزیز خود نامیده است و در زمانی که وی به قصد معالجه بیماری، عازم سفر خارج از کشور بود، برای وی دعای سفر خواند.[۲۲] بعد از ظهر ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ امام‌خمینی در ساعات پایانی عمر خود محمدرضا توسلی و آشتیانی را احضار کرد و با توجه به در دسترس نبودن توسلی، وی و محمدعلی انصاری بر بالین امام‌خمینی حاضر شدند و ایشان حکم دو مسئله شرعی را بیان کرد.[۲۳]
وضعیت فعلی و آثار علمی
آشتیانی پس از ادغام ژاندارمری و دیگر نیروهای انتظامی کشور در سال ۱۳۷۰، مسئولیت در عقیدتی سیاسی ژاندارمری عملا پایان یافت.[۲۴] او از سوی مجمع روحانیون مبارز تهران، در دور ششم مجلس شورای اسلامی نیز نامزد تهران شد که رای کافی به دست نیاورد.[۲۵] وی مدیرعامل مؤسسه تعاون امام‌خمینی و امام جماعت مسجدالجواد(ع) در تهران است.[۲۶] وی چهار فرزند دارد و در دورۀ حضور در ژاندارمری، کتاب برکات سبز با موضوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را منتشر کرده است.[۲۷]
پانویس
- ↑ آشتیانی، گفتگو.
- ↑ آشتیانی، گفتگو؛ آشتیانی، پابه‌پای آفتاب، ۲/۹.
- ↑ آشتیانی، گفتگو.
- ↑ آشتیانی، پابه‌پای آفتاب، ۲/۹.
- ↑ ← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۱۹۱-۱۹۲.
- ↑ آشتیانی، پابه‌پای آفتاب، ۲/۱۰.
- ↑ سلیمی بنی و مظفری، ۱۳۹؛ آشتیانی، گنجینه دل، ۱۳۷؛ آشتیانی، گفتگو.
- ↑ آشتیانی، پابه‌پای آفتاب، ۲/۱۰ و ۳۰.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۹/۶۵.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۳۷۱.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۸/۵۰۸.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۰/۴۲۹.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۳۵۱.
- ↑ ← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۲۸.
- ↑ سلیمی بنی و مظفری، مجمع روحانیون مبارز، ۳۲ و ۵۴.
- ↑ آشتیانی، پابه‌پای آفتاب، ۲/۳۰ ۳۱؛ آشتیانی، گفتگو.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۷۴۱۰۰.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۳۲ ۳۳.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۱۰.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۱۴ ۱۵.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۱۹ ۲۰، ۲۲، ۲۳ - ۲۴.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۳۰.
- ↑ مصطفوی، خاطرات، ۶۴ ۶۵؛ میریان، خاطرات، ۶۲.
- ↑ سلیمی بنی و مظفری، مجمع روحانیون مبارز، ۱۴۵.
- ↑ سلیمی بنی و مظفری، مجمع روحانیون مبارز، ۱۸۴.
- ↑ آشتیانی، گفتگو.
- ↑ آشتیانی، گفتگو.
منابع
- آشتیانی، علی‌اکبر، گنجینه دل، مجموعه خاطرات یاران در وصف یادگار امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.
- آشتیانی، علی‌اکبر، مصاحبه چاپ‌شده در پابه‌پای آفتاب، تدوین امیررضا ستوده، تهران، پنجره، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
- آشتیانی، علی‌اکبر، گفتگوی حضوری، مؤسسه تنظیم...، پاییز ۱۳۹۹ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- سلیمی بنی، صادق و آیت مظفری، مجمع روحانیون مبارز، قم، زمزم هدایت، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
- مصطفوی، زهرا، خاطرات، چاپ شده در فصل صبر، تدوین حمید بصیرت‌منش و اصغر میرشکاری، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
- میریان، سیدرحیم، خاطرات، چاپ شده در فصل صبر، تدوین حمید بصیرت‌منش و اصغر میرشکاری، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
پیوند به بیرون
- پروین‌سادات قوامی، علی‌اکبر آشتیانی، دانشنامه امام‌خمینی، ج۱، ص۳۴۷_۳۵۰.