سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی
سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی.jpg
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۱۳۱۴ش
زادگاهنجف
تاریخ وفات۳۰ شهریور ۱۳۸۴
محل دفنوادی‌السلام نجف
شهر وفاتقم
خویشاوندان
سرشناس
سیدمحمدحسین، سیدمحمدحسن، سیدمحمدعلی (برادران)
اطلاعات علمی
استادانمیرزا ابوالحسن شعرانی، حسن حسن‌زاده آملی، مهدی الهی قمشه‌ای، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزا محمد مجاهدی، علامه طباطبایی، سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی، سیدکاظم شریعتمداری و...
محل تحصیلنجف، تهران و قم
تألیفاتکتب متعدد مانند تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) امام‌خمینی
سایرتدریس در حوزه علمیه قم و
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه با رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی
اجتماعیتأسیس جامعةالسبطین در پاکستان، راه‌اندازی کانون‌های فرهنگی در قم و دایرکردن جلسات هفتگی برای معلمان و دانش‌آموزان

تولد

سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی در سال ۱۳۱۴ش در خانواده‌ای روحانی در نجف به دنیا آمد. پدرش سیدمرتضی مرتضوی لنگرودی یکی از عالمان متقی و بلندآوازه حوزه‌های علمیه قم و نجف و یکی از شاگردان برجسته و ممتاز میرزا محمدحسین نائینی و سیدابوالحسن اصفهانی بود و در اوایل دهه ۱۳۴۰ در قم و تهران به فعالیت علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.

تحصیل

سیدمحمدمهدی مرتضوی دوران کودکی خویش را تا سال ۱۳۲۱ در نجف گذراند و خواندن و نوشتن قرآن را در محضر پدرش فراگرفت و تحصیلات مکتب‌خانه‌ای را هم در نجف آغاز کرد. وی در نوجوانی همراه با خانواده به ایران آمد و در تهران مقیم شد و پس از فراگیری دروس متداول در سال ۱۳۲۸ ش وارد مدرسه علمیه حاج‌ابوالفتح شد و تحصیل علوم دینی را آغاز کرد.[۱] و مقدمات را نزد آیت‌الله کنی و فردی به نام شیخ‌الاسلام فراگرفت. در کتاب تجرید و کلام هم از شاگردان میرزا ابوالحسن شعرانی بود و هیئت و نجوم را هم پیش علامه حسن حسن‌زاده آملی و شعرانی خواند. درایه و رجال را هم پیش مهدی الهی قمشه‌ای فراگرفت. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آنجا رسائل و مکاسب را پیش سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. کفایةالاصول را هم نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی آموخت [۲] و در درس فلسفه و علوم معقول هم از شاگردان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بود. سپس از درس‌های خارج فقه و اصول سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی و سیدکاظم شریعتمداری بهره‌مند شد.[۳] وی درس‌های خارج فقه امام‌خمینی را تقریر کرد، ولی از این تقریرات اطلاعاتی در دست نیست. مرتضوی تا تبعید امام‌خمینی از درس‌های امام‌خمینی بهره می‌برد و پس از آن از درس‌های آیت‌الله گلپایگانی بهره برد. هم‌زمان به تدریس در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و از مدرسین حوزه علمیه و ائمه جماعت قم بود..[۴]

فعالیت سیاسی و اجتماعی

مرتضوی لنگرودی سفرهای متعدد تبلیغی به کشور هند و پاکستان کرد و در آنجا مجالس بسیاری در شهرهای مختلف (مانند دهلی، بنارس، حیدرآباد، بمبئی، اکبرآباد، آگره و لکهنو) برپا و از حقانیت اسلام و تشیع دفاع کرد.[۵] و حسینیه‌ای را هم در آن کشور ساخت. همچنین جامعةالسبطین را هم در پاکستان بنیان نهاد. او در دوران نهضت اسلامی در تهیه و توزیع اعلامیه‌های امام‌خمینی فعال بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم به فعالیت‌های علمی و تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد[۶] همچنین کانون‌های فرهنگی را در قم بنیان نهاد و شب‌های پنجشنبه و جمعه هر هفته جلساتی را برای معلمان و دانش‌آموزان دایر می‌کرد.

تألیفات

تقریرات درس خارج فقه (درس صلاه و خمس) آیت‌الله بروجردی، تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) آیت‌الله گلپایگانی، تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) امام‌خمینی، تقریرات درس‌های آیت‌الله میرزا هاشم آملی،.[۷] کتاب‌های حدود معماری اسلامی،.[۸] ارمغان هند و پاکستان، دستورات ارزنده، دیوان مرتضوی، داستان پشیمان‌شدگان، امشی به حشرات بهایی، پاسخ به کتاب شهید جاوید، گفتگوی عالم و صوفی،[۹]رساله‌ای در حجاب، صد و ده معمای اسلامی، عبرتی از شناسنامه، سالسل مرتضوی (کشکول)، توحید مرتضوی، مناجات مرتضوی، دستورات ارزنده، پاسخ به گفته ما، احسن الصراط، کتابی در رد یهود، کتابی در رد نصاری، سؤال و جواب درباره حجاب، صندوق حسنات، ارمغان رمضان، معالجات روحی، دو علم و یک فن در علم روح و بدن و فن تعبیر، قواعد العلم، لغات الوسائل، محشر شعر، اعجاز اسلام، قدم‌هایی به آن سرا در قیامت، پاسخ به گفته‌ها و گوهرهای گران در علم معانی و بیان از تألیفات سیدمحمدمهدی مرتضوی است.[۱۰]

درگذشت

سیدمحمدمهدی مرتضوی در ۳۰ شهریور ۱۳۸۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از تشییع و اقامه نماز برادر سیدمحمّدحسین لنگرودی، به وادی‌السلام نجف منتقل شد و در آنجا به خاک سپرده شد [۱۱]

پانویس

  1. احسان‌بخش، ص۶۴۶.
  2. «سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی».
  3. شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳.
  4. شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳.
  5. احسان‌بخش، ص۶۴۶.
  6. «سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی».
  7. شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳.
  8. احسان‌بخش، ص۶۴۶.
  9. «مرتضوی لنگرودی، سیدمحمدمهدی»
  10. شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳.
  11. «مرتضوی لنگرودی، سیدمحمدمهدی»

منابع

  • احسان‌بخش، صادق (۱۳۸۲)، دانشوران و دولتمردان گیل و دیلم، ویراستار: دکتر عباس شرفی ماسوله، رشت، صادقین؛
  • «سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی»، تاریخ بازید: ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ش.
  • شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۲، تهران، شرکت اسلامیه.
  • «مرتضوی لنگرودی، سیدمحمدمهدی»، تاریخ بازید: ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ش.