سیدیوسف مدنی تبریزی، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نسب | امام‌کاظم(ع) |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۷ش |
| زادگاه | خاروانا در ورزقان از توابع آذربایجان شرقی |
| تاریخ وفات | ۲۶ خرداد ۱۳۹۲ |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س) |
| شهر وفات | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | میرزا فتاح شهیدی، میرزا محمد مجاهدی تبریزی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، علامه طباطبایی، سیدحسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد، سیدکاظم شریعتمداری، امام‌خمینی و... |
| محل تحصیل | تبریز و قم |
| تألیفات | الفواید الادبیه، توضیح المطوّل، درر الفوائد فی شرح الفرائد، حاشیه بر عروه‌الوثقی، منهاج الاحکام، الارشاد الی ولایه‌الفقیه، رساله توضیح المسائل و... |
| سایر | تدریس در حوزه علمیه |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| اجتماعی | مرجعیت |
تولد
او در سال ۱۳۰۷ش در خاروانا در شهر ورزقان از توابع استان آذربایجان شرقی به دنیا آمد. پدرش سیدقاسم از تاجران و خیران بازار بود. نسب او به سیدتاج‌الدین حسن معروف به سیدحسن بابا، صاحب مزار معروف در روستاهای کوه‌کمر و از نوادگان امام زین‌العابدین(ع) می‌رسد.[۱]
تحصیل
سیدیوسف مدنی دوران ابتدایی را در زادگاهش سپری کرد. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و در سال ۱۳۲۳ش راهی تبریز شد و در حوزه علمیه آن شهر به تحصیل پرداخت.[۲] او در آنجا جامع‌المقدمات، سیوطی و جامی را پیش میرزا محمود حمیدی هشترودی خواند. حاشیه ملاعبدالله را هم نزد میرزا علی‌اصغر باغمیشه‌ای فراگرفت و سپس در درس شرح لمعه سیدابراهیم دروازه‌ای شرکت کرد. او رسایل و مکاسب را هم به ترتیب نزد شیخ حسین شنب‌غازانی و میرزا فتاح شهیدی خواند. هم‌زمان به تدریس ادبیات در حوزه علمیه تبریز پرداخت.[۳] از درس‌هایی که تدریس می‌کرد می‌توان به حاشیه ملاعبدالله، مطول و مغنی اشاره کرد. او در تدریس آن درس‌ها شهره شد[۴] و جمع کثیری در درس او حاضر می‌شدند.[۵]
در همان سال‌ها کتاب الفوائد الادبیه را نگاشت و در تبریز به چاپ رساند. وی در سال ۱۳۳۱ش رهسپار قم شد و در حوزه علمیه آنجا در درس کفایه‌الاصول میرزا محمد مجاهدی تبریزی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی حضور یافت. هم‌زمان به فراگیری شرح منظومه ملاهادی سبزواری نزد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی (به‌صورت خصوصی) می‌پرداخت. در کنار آن مدت پنج ماه در درس اسفار اربعه علامه طباطبایی هم شرکت می‌جست و از درس تفسیر قرآن ایشان هم استفاده می‌کرد.[۶]
سیدیوسف مدنی تبریزی پس از اتمام دوران سطح به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس‌های خارج فقه سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمد محقق داماد، سیدکاظم شریعتمداری[۷] و خارج اصول امام‌خمینی بهره برد.[۸] درباره سال‌های حضور او در درس خارج اصول امام‌خمینی[۹] گزارش دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۳۰ش تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در درس‌های خارج اصول ایشان در مساجد سلماسی و اعظم قم بهره می‌برده است. او سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و درس‌هایی چون مطول را تدریس می‌کرد. وی پس از نوشتن شرحی بر رسایل فرائد الاصول شیخ مرتضی انصاری، مورد تشویق آیت‌الله بروجردی قرار گرفت و جایزه‌ای را از ایشان دریافت کرد. علاوه بر آن شرحی بیست جلدی بر مطول نگاشت[۱۰] و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی تقریظی بر آن نوشت.[۱۱]
فعالیت مبارزاتی
مدنی تبریزی در سال‌های نهضت اسلامی به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت و همراه با مدرسان حوزه علمیه قم، اعلامیه‌ها و نامه‌هایی را علیه حکومت پهلوی منتشر می‌کرد.[۱۲]
مرجعیت
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت در حوزه علمیه قم ادامه داد و از مدرسان دروس خارج فقه و اصول بود. او از مراجع تقلید بود و به‌ویژه در استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل مقلدان فراوانی داشت.[۱۳]
تألیفات
تألیفات مدنی تبریزی عبارت است از: الفواید الادبیه، توضیح المطوّل، درر الفوائد فی شرح الفرائد، حاشیه بر عروه‌الوثقی، منهاج الاحکام، الارشاد الی ولایه‌الفقیه، رساله توضیح المسائل، مختصر الاحکام، المسائل المستحدثه، الفوائد القمیه، کتاب القضاء، قواعد الاصول، کتاب الجهاد فی بیان حکم اقسامه، کتاب الدفاع فی بیان حکم اقسامه، رساله فی حکم المفسدین فی الارض، رساله فی المحارب فی بیان احکام اقسامه، رساله فی اقسام القتل، رساله فی قاعده لاضرر، رساله فی علم غیب الائمه تفصیلاً، چهار مسئله مورد ابتلا، کتاب الحدود و القصاص و الدیات و الشهادات و الشرکه، مناسک حج و عمره، مسائل متفرقه در رابطه با اعمال حج و عمره، مناسک عمره مفرده و کتاب منتخب الاحکام فی الحج و العمره. از تألیفات مخطوط او هم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: شرح حاشیه ملاعبدالله، شرح معالم‌الاصول، شرح مکاسب و شرح کفایه‌الاصول در دو جلد.[۱۴]
درگذشت
سیدیوسف مدنی تبریزی در ۲۶ خرداد ۱۳۹۲ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سیدموسی شبیری زنجانی، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.[۱۵]
پانویس
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۲۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله مدنی تبریزی»، ص۱۱۸.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۲۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله مدنی تبریزی»، ص۱۸.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۲۹.
- ↑ وطن‌پرست، «سیدیوسف مدنی تبریزی از اقلیم دانش»، ج۱۰، ص۵۸۵.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۲۹؛ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله مدنی تبریزی»، ص۱۱۸.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله مدنی تبریزی»، ص۱۱۸؛ وطن‌پرست، «سیدیوسف مدنی تبریزی از اقلیم دانش»، ج۱۰، ص۵۸۵.
- ↑ وطن‌پرست، «سیدیوسف مدنی تبریزی از اقلیم دانش»، ج۱۰، ص۵۸۴.
- ↑ «مرحوم آیت‌الله‌العظمی مدنی تبریزی: امام بر عقیده‌شان استوار بودند»، ص۲۱.
- ↑ «مرحوم آیت‌الله‌العظمی مدنی تبریزی: امام بر عقیده‌شان استوار بودند»، ص۲۱؛ مدنی تبریزی، طریق الوصول الی التوحید و النبوه و المعاد و العدل و الامامه، ص۱۱۱.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۳، ص۴۰۹؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۶۸، ۱۷۴، ۱۹۶، ۱۹۹، ۲۵۲، ۲۹۲، ۲۹۹، ۴۰۵، ۴۲۰، ۴۲۷، ۴۳۴، ۴۵۰، ۴۶۱، ۴۷۶، ۴۷۸، ۴۷۹، ۴۸۱، ۴۹۷، ۵۰۷،۵۲۵، ۵۳۴؛ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ص۱۰۲.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله مدنی تبریزی»، ص۱۱۸.
- ↑ وطن‌پرست، «سیدیوسف مدنی تبریزی از اقلیم دانش»، ج۱۰، ص۵۸۷-۵۸۹؛ مدنی تبریزی، قواعد الاصول، ص۴۰۴-۴۰۵.
- ↑ وطن‌پرست، «سیدیوسف مدنی تبریزی از اقلیم دانش»، ج۱۰، ص۵۹۷؛ «ارتحال حضرت آیت‌الله مدنی تبریزی»، ص۵؛ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله مدنی تبریزی»، ص۱۱۹.
منابع
- «ارتحال حضرت آیت‌الله مدنی تبریزی» (۱۳۹۲)، دوهفته‌نامه افق حوزه، سال دوازدهم، شماره ۳۶۶، ۲۹ خرداد.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۲)، «درگذشتگان: آیت‌الله مدنی تبریزی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال ۲۴، شماره ۱۴۰، خرداد و تیر.
- الوانساز خویی، جعفر (۱۳۹۴)، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
- خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۱۳ و ۱۵، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- مدنی تبریزی، سیدیوسف (۱۴۲۹ق)، قواعد الاصول، قم، دفتر معظم‌له.
- مدنی تبریزی، سیدیوسف (۱۴۳۲)، طریق الوصول الی التوحید و النبوه و المعاد و العدل و الامامه، ج۱، قم، مکتب آیت‌الله السیدالمدنی التبریزی.
- «مرحوم آیت‌الله‌العظمی مدنی تبریزی: امام بر عقیده‌شان استوار بودند» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۷۱، ۳۰ خرداد.
- وطن‌پرست، مرتضی (۱۳۹۳)، «سیدیوسف مدنی تبریزی از اقلیم دانش»، گلشن ابرار، ج۱۰، قم، پژوهشکده باقرالعلوم.