۱٬۷۶۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
}} | }} | ||
'''حکومت‌نظامی'''، اعلام وضع ویژه از سوی [[رژیم پهلوی]] با هدف پیشگیری و سرکوب گسترش [[انقلاب اسلامی]]. | '''حکومت‌نظامی'''، اعلام وضع ویژه از سوی [[رژیم پهلوی]] با هدف پیشگیری و سرکوب گسترش [[انقلاب اسلامی]]. | ||
حکومت‌نظامی اختیاری ویژه در دست دولت، برای تأمین [[امنیت]] یا حفظ حاکمیت در مواقع بحران است که در آن فرمان‌های ارتشی به‌جای قوانین مدنی اجرا می‌شود و مقررات آن بسته به قوانین مصوب هر کشور، مختلف است. | |||
رژیم پهلوی در دوران [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]]، افزون بر پنج‌ماه اعلام حکومت‌نظامی بعد از پانزدهم خرداد1342، با اوج‌گیری نهضت در سال ۱۳۵۷، به‌‌طور رسمی نخست در اصفهان و سپس در تهران و یازده شهر دیگر حکومت‌نظامی شش‌ماهه اعلام کرد. [[امام‌خمینی]] برقراری حکومت‌نظامی را نشانه نداشتن پایگاه اجتماعی پهلوی در میان ملت دانست و آن را غیر قانونی، بلکه جرم شمرد. | |||
پس از بازگشت امام‌خمینی و افزایش تظاهرات و درگیری‌های خیابانی، ساعات منع عبورومرور به‌ویژه در 21بهمن افزایش یافت. امام‌خمینی حکومت‌نظامی در آن روز را خدعه و خلاف شرع معرفی کرد و از [[مردم]] خواست به‌هیچ‌وجه به آن اعتنا نکنند. پاسخ مردم به این پیام، شکست حکومت‌نظامی و پیروزی مردم را در پی داشت. | |||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
برخی دولت‌ها جهت ایجاد نظم اجتماعی یا حفظ حاکمیت خویش، با ایجاد مقررات ویژه به صورت موقت از برخی حقوق و آزادی‌های فردی و اجتماعی باز می‌دارند و برای اعمال این مقررات ویژه، در منطقه دچار بحران، حاکم نظامی تعیین می‌کنند که در نتیجه فرمان‌های ارتشی به جای قوانین مدنی اعمال می‌شود. این کار دولت را «حکومت‌نظامی» می‌گویند <ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۳/۲۵۷۰؛ شریف، سابقه تاریخی حکومت‌نظامی، ۷۰/۵۹ ـ ۶۰؛ مهرداد، فرهنگ جدید سیاسی، ۵۶.</ref>. مقررات حکومت‌نظامی و محدودیت زمانی آن به قوانین و مصوبه دولت هر کشور بستگی دارد؛ ولی وجه مشترک حکومت‌نظامی در همه کشورها حاکمیت مقررات نظامی، منع اجتماعات، محدودیت رفت و آمدها و سانسور مطبوعات و وسایل ارتباط جمعی است <ref>مهرداد، فرهنگ جدید سیاسی، ۵۶.</ref>. طبق قوانین رژیم پهلوی، برقراری حکومت‌نظامی به تصویب [[مجلس شورای ملی]] و [[مجلس سنا]] بستگی داشت <ref>مهرعلیزاده، تاریخ سیاسی انقلاب اسلامی در اصفهان، ۲۰۴؛ کیهان، ۲۹/۶/۱۳۵۷، ۲؛ اطلاعات، ۲۹/۶/۱۳۵۷، ۴.</ref>. بر اساس اصل هفتادونهم قانون اساسی [[جمهوری اسلامی ایران]]، برقراری حکومت‌نظامی منوط به تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] است و بیش از سی روز نباید باشد. | برخی دولت‌ها جهت ایجاد نظم اجتماعی یا حفظ حاکمیت خویش، با ایجاد مقررات ویژه به صورت موقت از برخی حقوق و آزادی‌های فردی و اجتماعی باز می‌دارند و برای اعمال این مقررات ویژه، در منطقه دچار بحران، حاکم نظامی تعیین می‌کنند که در نتیجه فرمان‌های ارتشی به جای قوانین مدنی اعمال می‌شود. این کار دولت را «حکومت‌نظامی» می‌گویند <ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۳/۲۵۷۰؛ شریف، سابقه تاریخی حکومت‌نظامی، ۷۰/۵۹ ـ ۶۰؛ مهرداد، فرهنگ جدید سیاسی، ۵۶.</ref>. مقررات حکومت‌نظامی و محدودیت زمانی آن به قوانین و مصوبه دولت هر کشور بستگی دارد؛ ولی وجه مشترک حکومت‌نظامی در همه کشورها حاکمیت مقررات نظامی، منع اجتماعات، محدودیت رفت و آمدها و سانسور مطبوعات و وسایل ارتباط جمعی است <ref>مهرداد، فرهنگ جدید سیاسی، ۵۶.</ref>. طبق قوانین رژیم پهلوی، برقراری حکومت‌نظامی به تصویب [[مجلس شورای ملی]] و [[مجلس سنا]] بستگی داشت <ref>مهرعلیزاده، تاریخ سیاسی انقلاب اسلامی در اصفهان، ۲۰۴؛ کیهان، ۲۹/۶/۱۳۵۷، ۲؛ اطلاعات، ۲۹/۶/۱۳۵۷، ۴.</ref>. بر اساس اصل هفتادونهم قانون اساسی [[جمهوری اسلامی ایران]]، برقراری حکومت‌نظامی منوط به تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] است و بیش از سی روز نباید باشد. | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۱۷: | ||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | [[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | ||
[[رده:مفاهیم سیاسی]] | [[رده:مفاهیم سیاسی]] | ||
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]] | |||