سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۱۴ش |
| زادگاه | نجف |
| تاریخ وفات | ۳۰ شهریور ۱۳۸۴ |
| محل دفن | وادی‌السلام نجف |
| شهر وفات | قم |
| خویشاوندان سرشناس | سیدمحمدحسین، سیدمحمدحسن، سیدمحمدعلی (برادران) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | میرزا ابوالحسن شعرانی، حسن حسن‌زاده آملی، مهدی الهی قمشه‌ای، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزا محمد مجاهدی، علامه طباطبایی، سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی، سیدکاظم شریعتمداری، امام‌خمینی و... |
| محل تحصیل | نجف، تهران و قم |
| تألیفات | کتب متعدد مانند تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) امام‌خمینی |
| سایر | تدریس در حوزه علمیه قم و |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| اجتماعی | تأسیس جامعةالسبطین در پاکستان، راه‌اندازی کانون‌های فرهنگی در قم و دایرکردن جلسات هفتگی برای معلمان و دانش‌آموزان |
تولد
سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی در سال ۱۳۱۴ش در خانواده‌ای روحانی در نجف به دنیا آمد. پدرش سیدمرتضی مرتضوی لنگرودی یکی از عالمان متقی و بلندآوازه حوزه‌های علمیه قم و نجف و یکی از شاگردان برجسته و ممتاز میرزا محمدحسین نائینی و سیدابوالحسن اصفهانی بود و در اوایل دهه ۱۳۴۰ در قم و تهران به فعالیت علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.
تحصیل
سیدمحمدمهدی مرتضوی دوران کودکی خویش را تا سال ۱۳۲۱ در نجف گذراند و خواندن و نوشتن قرآن را در محضر پدرش فراگرفت و تحصیلات مکتب‌خانه‌ای را هم در نجف آغاز کرد. وی در نوجوانی همراه با خانواده به ایران آمد و در تهران مقیم شد و پس از فراگیری دروس متداول در سال ۱۳۲۸ ش وارد مدرسه علمیه حاج‌ابوالفتح شد و تحصیل علوم دینی را آغاز کرد [۱] و مقدمات را نزد آیت‌الله کنی و فردی به نام شیخ‌الاسلام فراگرفت. در کتاب تجرید و کلام هم از شاگردان میرزا ابوالحسن شعرانی بود و هیئت و نجوم را هم پیش علامه حسن حسن‌زاده آملی و شعرانی خواند. درایه و رجال را هم پیش مهدی الهی قمشه‌ای فراگرفت. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آنجا رسائل و مکاسب را پیش سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. کفایةالاصول را هم نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی آموخت [۲] و در درس فلسفه و علوم معقول هم از شاگردان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بود. سپس از درس‌های خارج فقه و اصول سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی و سیدکاظم شریعتمداری بهره‌مند شد [۳] وی درس‌های خارج فقه امام‌خمینی را تقریر کرد، ولی از این تقریرات اطلاعاتی در دست نیست. مرتضوی تا تبعید امام‌خمینی از درس‌های امام‌خمینی بهره می‌برد و پس از آن از درس‌های آیت‌الله گلپایگانی بهره برد. هم‌زمان به تدریس در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و از مدرسین حوزه علمیه و ائمه جماعت قم بود.[۴]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
مرتضوی لنگرودی سفرهای متعدد تبلیغی به کشور هند و پاکستان کرد و در آنجا مجالس بسیاری در شهرهای مختلف (مانند دهلی، بنارس، حیدرآباد، بمبئی، اکبرآباد، آگره و لکهنو) برپا و از حقانیت اسلام و تشیع دفاع کرد[۵] و حسینیه‌ای را هم در آن کشور ساخت. همچنین جامعةالسبطین را هم در پاکستان بنیان نهاد. او در دوران نهضت اسلامی در تهیه و توزیع اعلامیه‌های امام‌خمینی فعال بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم به فعالیت‌های علمی و تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد[۶] همچنین کانون‌های فرهنگی را در قم بنیان نهاد و شب‌های پنجشنبه و جمعه هر هفته جلساتی را برای معلمان و دانش‌آموزان دایر می‌کرد.
تألیفات
تقریرات درس خارج فقه (درس صلاه و خمس) آیت‌الله بروجردی، تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) آیت‌الله گلپایگانی، تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) امام‌خمینی، تقریرات درس‌های آیت‌الله میرزا هاشم آملی،[۷] کتاب‌های حدود معماری اسلامی،[۸] ارمغان هند و پاکستان، دستورات ارزنده، دیوان مرتضوی، داستان پشیمان‌شدگان، امشی به حشرات بهایی، پاسخ به کتاب شهید جاوید، گفتگوی عالم و صوفی،[۹]رساله‌ای در حجاب، صد و ده معمای اسلامی، عبرتی از شناسنامه، سالسل مرتضوی (کشکول)، توحید مرتضوی، مناجات مرتضوی، دستورات ارزنده، پاسخ به گفته ما، احسن الصراط، کتابی در رد یهود، کتابی در رد نصاری، سؤال و جواب درباره حجاب، صندوق حسنات، ارمغان رمضان، معالجات روحی، دو علم و یک فن در علم روح و بدن و فن تعبیر، قواعد العلم، لغات الوسائل، محشر شعر، اعجاز اسلام، قدم‌هایی به آن سرا در قیامت، پاسخ به گفته‌ها و گوهرهای گران در علم معانی و بیان از تألیفات سیدمحمدمهدی مرتضوی است [۱۰]
درگذشت
سیدمحمدمهدی مرتضوی در ۳۰ شهریور ۱۳۸۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از تشییع و اقامه نماز برادر سیدمحمّدحسین لنگرودی، به وادی‌السلام نجف منتقل شد و در آنجا به خاک سپرده شد [۱۱]
پانویس
- ↑ (احسان‌بخش، ص۶۴۶)
- ↑ «سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی».
- ↑ (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳).
- ↑ (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳).
- ↑ (احسان‌بخش، ص۶۴۶)
- ↑ «سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی».
- ↑ (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳)
- ↑ (احسان‌بخش، ص۶۴۶)
- ↑ «مرتضوی لنگرودی، سیدمحمدمهدی»
- ↑ (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳).
- ↑ «مرتضوی لنگرودی، سیدمحمدمهدی»
منابع
- احسان‌بخش، صادق (۱۳۸۲)، دانشوران و دولتمردان گیل و دیلم، ویراستار: دکتر عباس شرفی ماسوله، رشت، صادقین؛
- «سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی».
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۲، تهران، شرکت اسلامیه؛
- «مرتضوی لنگرودی، سیدمحمدمهدی»