آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن (کتاب)
کتاب آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن، به قلم مهدی منتظر قائم، آزادی شخصی و فکری انسان را به عنوان یک حق فطری و طبیعی در دیدگاه امامخمینی بررسی میکند و مبانی فقهی آن را نیز بر اساس مبنای امامخمینی نشان میدهد.
نویسنده
مهدی منتظر قائم در سال ۱۳۴۵ در یزد زاده شد و پس از طی مراحل مقدماتی تحصیل، در سال ۱۳۵۱ وارد حوزه علمیه گردید و سطوح مختلف دروس حوزوی را نزد اساتید یزد و قم سپری کرد. از سال ۱۳۵۷، در کنار دروس حوزوی، تحصیلات دانشگاهی را نیز در دانشگاه قم و تهران، پیگیری کرد و در رشته فقه و مبانی حقوق دکتری گرفت. وی همزمان با تحصیل، به تدریس پرداخت و از سال ۱۳۷۴، عضوت هیأت علمی دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری دانشگاه تهران میباشد. همچنین مقالات و کتب علمی مختلفی از ایشان در این سالها منتشر شده است که کتاب «آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن»، از جمله آن میباشد. [۱]
معرفی محتوی
آزادی مقوم کمال پذیر انسان است و فطرت انسان کمال جو با آزادی عجین شده است. حب به ذات و کمال خواهی انسان بیانگر وجود حق فطری آزادی است. به همین دلیل است که باید گفت آزادی حق انسان است و منشأ این حق، فطرت، طبیعت، شأن انسانی و انسانیت اوست. امامخمینی در آستانه انقلاب اسلامی در چند مورد آزادی را تعریف کرده، ولی ماهها قبل از آن از آزادی سخن گفته است. طبق اسناد موجود او سال ۱۳۴۳ آزادی را همزاد انسان دانسته و به دلیل شرعی آن نیز اشاره نموده، ولی در دو سال ۵۷ و ۵۸، بیش از همیشه روی آن تأکید کرده است. وی در ۱۲ مورد آزادی را حق طبیعی و فطری انسان دانسته و در موارد زیادی از آن به عنوان نعمت، رحمت و هدیه الهی یاد کرده و پاسداری از آن را جزء دستورهای اسلامی شمرده است. به نظر امام، همان گونه که خدا انسان را عاقل آفریده، آزاد هم آفریده، نه این که انسان را ممنوع التصرف خلق کرده و با ارسال شریعت، به او آزادی هایی داده است. خدا خواسته است که مردم همیشه بر خود مسلط، و حق استفاده از تواناییهای خود را داشته باشد. [۲]
این کتاب در صدد است این حق فطری و طبیعی انسان را در دیدگاه امامخمینی بررسی نماید و مبانی فقهی آن را بازشناسی نماید. البته آنچه در این کتاب مورد بحث قرار میگیرد، «آزادی عمومی» است که امامخمینی در باره آنها نظر داده است اما اقسام مختلف آزادی که در علوم دیگر کاربرد دارد، در این کتاب مطرح نمیشود.
ساختار
کتاب «آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن»، در یک مقدمه و سه فصل سامان یافته است. نویسنده در مقدمه، منشأ آزادی و تکلیف، تزاحم تکلیفهای درونی، تزاحم قانونها، حق آزادی و زبان حق و تکلیف را مورد بحث قرار داد و در فصل اول؛ آزادی فرد از تکلیف بیرونی و آزادی فرد از سلطه دیگران را در نگاه امامخمینی بررسی و مبانی فقهی آن را تبیین کرده است. فصل دوم؛ به آزادیهای شخصی و مبانی فقهی آن اختصای دارد که شامل: حق زندگی، حق بهرهمندی از ضروریات اولیه زندگی، حق امنیت شخصی و حق عدالت قضایی میشود. فصل سوم؛ نیز آزادی عقیده و آزادی بیان را مورد توجه قرار داد و در حوزه آزادی بیان، آزادی مذهبی و انواع آزادیهای سیاسی مورد بحث قرار گرفت و مبانی فقهی آن نیز بررسی شد. [۳]
وضعیت نشر
کتاب «آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن»، در سال ۱۳۸۱ از سوی ستاد بزرگداشت یکصدمین سالد میلاد امامخمینی وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی در ۶۵۰ صفحه منشر شد و در مؤسسه چاپ و نشر عروج نیز به چاپ رسید[۴]
پانویس
- ↑ (پایگاه اینترنتی انویشوران حوزه، ۴/۱۰/ ۱۴۰۴).
- ↑ (منتظر قائم، آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن، مقدمه).
- ↑ (منتظر قائم، آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن، فهرست کتاب).
- ↑ . (منتظر قائم، آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن، شناسنامه کتاب).
منابع
- پایگاه اینترنتی اندیشوران حوزه، ۴/۱۰/۱۴۰۴
- منتظر قائم، مهدی، آزادیهای شخصی و فکری از نظر امامخمینی و مبانی فقهی آن، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۱ ش.