تأثیر مبانی فلسفی در تفسیر متون دینی از دیدگاه امام‌خمینی (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | تأثیر مبانی فلسفی در تفسیر متون دینی از دیدگاه امام‌خمینی |
| نویسنده | محمدرضا ارشادی‌نیا |
| تاریخ نگارش | ۱۳۸۴ش |
| موضوع | اندیشه امام‌خمینی |
| سبک | تحلیلی |
| زبان | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دفتر نشر تبلیغات اسلامی |
| محل نشر | مشهد |
| تاریخ نشر | ۱۳۸۴ش |
تأثیر مبانی فلسفی در تفسیر متون دینی از دیدگاه امام‌خمینی، کتابی به قلم محمدرضا ارشادی‌نیا است که جایگاه روش فلسفی امام‌خمینی در متون دینی را نشان می‌دهد. این کتاب در سال ۱۳۸۴ش توسط دفتر نشر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان، منتشر شده است.
مؤلف
محمدرضا ارشادی‌نیا، متولد ۱۳۴۲ش، دکترای فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)، مدیر گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه حکیم سبزواری، عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است.
محتوا
در کتاب تأثیر مبانی فلسفی در تفسیر متون دینی از دیدگاه امام‌خمینی، تاکید نویسنده بر اهمیت و استحکام اندیشه‌های فلسفی امام‌خمینی و تفسیر متون دینی با این روش می‌باشد. در کتاب حاضر تاکید نویسنده بر اهمیت و استحکام اندیشه‌هایی است که از مشرب عقلی-عرفانی برخوردار بوده و قرآن و روایات و مفاهیم و آموزه‌های دینی را با این روش تفسیر کرده‌اند، در این میان، فلسفه امام‌خمینی جایگاه ویژه‌ای دارد.
در دیدگاه امام‌خمینی حکمت و فلسفه با وحی قرآن منطبق بر یکدیگر بوده‌اند؛ ازاین‌رو روش‌های معرفتی در یک نظام طولی با ترتیب تصاعدی، بر یکدیگر مترتب بوده است اگرچه برای برخی مطالب در فلسفه اعلی برهان‌های وثیق می‌توان یافت. امّا در سیر و سلوک، معارف شعوری غیر قابل وصف و غیر قابل درک برای دیگران است؛ بنابراین همه درجات معرفت تنها در مرتبه خویش دارای ارزش خواهد بود نه در مقایسه با مرتبه عالی‌تر؛ از این رو در دیدگاه امام‌خمینی موانع شناخت که سدّ راه وصول به هدف قرار می‌گیرند، حجاب‌های متنوع می‌باشند که گاه ظلمانی و گاه نورانی هستند.[۱] امام‌خمینی فیلسوفی است که از فلسفه و عرفان غبار می‌زداید که در متن اصلی دین و سخن فلاسفه پیشین به وفور نص صریح بر ره‌آوردهای آن دو موجود است و با همین پشتوانه به فلسفه اندیشی تاکید دارد.
دفاع امام از تفکر فلسفی و دفاع از حکمت متعالیه که با عنایت خاصی آن را فلسفه عالیه می‌نامد، بر اثر نیاز جدی متون در تبیین به مبانی فلسفی و از سوی دیگر کاربرد اندیشه متعالی است که تفسیر امام را به صورت محسوس کارآمد نموده است. به راستی کدام شرح و تفسیر را باید همسنگ شرح دعای سحر و چهل حدیث امام‌خمینی نمود؟ در مراجعه به آثار بی‌نظیر امام ابهت و شکوه فکر فلسفی و ذوق عرفانی نمایان است.[۲]
در این کتاب با اشاره به مبانی و اصول فلسفی امام‌خمینی، مطالبی درباره سه موضوع خدا، انسان و جهان بیان شده است. در تبیین این سه موضوع به خوبی مشهود است که مبانی فلسفه و رهیافت‌های فلسفه-عرفانی نقش منحصر به فرد دارند و بدون توجه به این مطالب، کسی نمی‌تواند توفیق لازم را کسب کند. در آثار امام‌خمینی آگاهی عمیق از مبانی حکمت متعالیه و عرفان نظری آشکار و روشن است. برای نمونه امام‌خمینی با نگاه نافذ و موفق در تفسیر حدیثی که خیر و شر را هر دو متعلق جعل و خلقت می‌داند، کلام محدث مجلسی را در این باره مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد همچنین ایشان درباره معرفت خداوند طبق مبانی فلسفی و عرفانی خود معتقد است که همه محققان و فلاسفه متفق‌اند که احاطه علمی و معرفت و آگاهی نسبت به ذات حق تعالی محال است.[۳]
ساختار
کتاب تأثیر مبانی فلسفی در تفسیر متون دینی از دیدگاه امام‌خمینی، در یک مقدمه و سه فصل سامان یافته است.
فصل اول درباره روش‌شناسی درجات معرفت و مراتب معارف و جایگاه فلسفه عالی و عامی است و بررسی موانع شناخت از جمله حجب نوری، گناه و حجب دنیا است.
فصل دوم درباره مبانی فلسفی و جهان‌بینی؛ یعنی خداشناسی، انسان‌شناسی و جهان‌شناسی است.
فصل سوم درباره مبانی فلسفی و تفسیر متون نظیر امر بین‌الامرین، تفویض، خیر و شر، عینیت علم با ذات و علم حق تعالی به ماسوی و مشیت الهی.
لازم بود نویسنده قبل از موانع شناخت، ابزار شناخت برای تفسیر متون دینی در نگاه امام‌خمینی را نیز معرفی و تحلیل می‌کرد.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب تأثیر مبانی فلسفی در تفسیر متون دینی از دیدگاه امام‌خمینی، در سال ۱۳۸۴ش توسط دفتر نشر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان، منتشر شده است.
پانویس
منابع
- ارشادی‌نیا، محمدرضا، تأثیر مبانی فلسفی در تفسیر متون دینی از دیدگاه امام‌خمینی، خراسان، دفتر نشر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش.