پرش به محتوا

سیدحمید مرتضوی

از ویکی امام خمینی
سیدحمید مرتضوی
اطلاعات فردی
نام کاملسیدحمید مرتضوی خلخالی
تاریخ تولد۱۳۱۴ش
زادگاهروستای قره تکان (خورش رستم)، خلخال
تاریخ وفات۱۹ دی ۱۳۷۵
محل دفنمزار شهدای هشتپر، استان گیلان
اطلاعات علمی
استادانامام‌خمینی، سیدحسین بروجردی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، علامه طباطبایی
محل تحصیلحوزه علمیه قم، دانشکده الهیات دانشگاه تهران
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه با نهضت امام‌خمینی، عضو حزب جمهوری اسلامی
اجتماعیامام جمعه موقت خلخال، استاد دانشگاه آزاد اسلامی


سیدحمید مرتضوی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

زادگاه

او در سال ۱۳۱۴ش در روستای قره تکان (خورش رستم) شهر خلخال دیده به جهان گشود.

تحصیل

مقدمات دروس حوزوی را در شهر هشتجین در شهرستان خلخال خواند. آنگاه به زنجان رفت و بخش دیگری از مقدمات را در حوزه علمیه آن شهر آموخت. سپس راهی قم شد و دروس سطح را در حوزه علمیه قم و نزد سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، علی‌اکبر مشکینی، علی احمدی میانجی، ناصر مکارم شیرازی و شیخ جعفر سبحانی خواند.

یکی از پژوهشگران در زندگینامه او، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی را هم از استادان او برشمرده است که به احتمال زیاد در درس فلسفه یا تفسیر ایشان حضور می‌یافته است. او سپس به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی بهره برد.[۱]

درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول امام‌خمینی گزارشی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در اواخر دهه ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۳ش که امام‌خمینی به ترکیه تبعید شد، در آن درس یا درس‌ها حضور می‌یافته است.

وی در کنار تحصیل دروس حوزوی، به تحصیل دروس دانشگاهی نیز پرداخت و وارد دانشکده معقول و منقول (دانشکده الهیات دانشگاه تهران) شد و موفق به دریافت لیسانس گردید.[۲]

فعالیت سیاسی و اجتماعی

سیدحمید مرتضوی در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۴۳ش اعلامیه‌های روحانیان مبارز را امضا می‌کرد. ازجمله در ۲۷ اسفند ۱۳۴۳ش همراه با جمعی از طلاب و روحانیان زنجانی در حوزه علمیه قم، با ارسال نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت (امیرعباس هویدا)، از امام‌خمینی با عنوان «مرجع بزرگ تقلید حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی» نام بردند و اقدام او در اعتراض علیه حکومت پهلوی را اعتراض به «قوانین ضددینی و مخالف قانون اساسی» دانستند که بر اساس «وظیفه بزرگ رهبری» ابراز کردند و به همین علت تبعید ایشان به خارج از کشور را محکوم کردند و از دولت خواستند «به‌وسیله ارجاع آن مرجع بزرگوار و الغای قوانین ضد دینی و قانون اساسی و آزادی زندانیان بی‌گناه، عملیات دولت‌های سابق را جبران نموده و به ناراحتی‌های عمومی خاتمه دهد».[۳] او پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به نجف نیز همراه با جمعی از علما و فضلای زنجانی حوزه علمیه قم با ارسال تلگرافی به امام‌خمینی، ضمن محکومیت دوباره تبعید ایشان از کشور، حضور ایشان در جوار حرم امام علی(ع) را تبریک گفتند.[۴]

مرتضوی خلخالی در سال ۱۳۴۸ش به خلخال بازگشت و به تبلیغ دین و اقامه نماز جماعت در آن شهر پرداخت. او در سال‌های ۱۳۴۸-۱۳۵۷ش به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه داد و ازجمله با روحانیان تبعیدی به خلخال همکاری می‌کرد. به همین دلیل بارها تحت تعقیب ساواک قرار گرفت و بر اثر تداوم این فعالیت‌ها در ۱۳۵۴ش ابتدا به شهر میانه و سپس به شهر تالش در استان گیلان تبعید شد.

فعالیت ها پس از انقلاب اسلامی

او پس از پیروزی انقلاب اسلامی ابتدا در جهاد سازندگی مشغول فعالیت شد و هم‌زمان به فعالیت‌های سیاسی در حزب جمهوری اسلامی پرداخت. وی همچنین مدتی به‌عنوان مسئول و نماینده دفتر تبلیغات اسلامی به فعالیت پرداخت و سال‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال و آستارا تدریس کرد. مدتی هم امامت جمعه موقت شهر خلخال را بر عهده داشت.

تحصیل

او در ۱۹ دی ۱۳۷۵ از دنیا رفت و پیکرش در مزار شهدای شهرستان هشتپر در استان گیلان به خاک سپرده شد.[۵]

پانویس

  1. نقیب، خلخال و مشاهیر، ص۴۶۹.
  2. نقیب، خلخال و مشاهیر، ص۴۶۹.
  3. خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۱۱۱؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۳۹ـ۱۴۰.
  4. روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۸۸۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۸۰ـ۱۸۲.
  5. نقیب، خلخال و مشاهیر، ص۴۶۹-۴۷۰.

منابع

  • اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم.
  • نقیب، سیداحمد (۱۳۷۹)، خلخال و مشاهیر، تبریز، مهد آزادی.