سیدمحمدرضا یاسینی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۱۰ش |
| زادگاه | کنگاور |
| تاریخ وفات | ۱۸ آبان ۱۳۹۸ |
| محل دفن | حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) |
| شهر وفات | تهران |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سیداسدالله مدنی تبریزی، علی فلسفی، سیدحسن بجنوردی، سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدکاظم شریعتمداری، سیدمحمد محقق داماد و... |
| محل تحصیل | کرمانشاه، نجف و قم |
| تألیفات | انسان در عرصه هستی، پدیده‌ای با مرز دو بی‌نهایت، اسماءالحسنی در شناخت صفات جمال و جلال آفریدگار، جهان در قرآن کریم، تقوی در قرآن، خویشتن‌بانی و ایمان و عمل صالح در قرآن کریم، شرح و تفسیر خطبه حضرت زهرا(س) و... |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| اجتماعی | امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) و تدریس در دانشکده روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران |
| وبگاه رسمی | |
سیدمحمدرضا یاسینی، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.
زادگاه و تحصیل
سیدمحمدرضا یاسینی در سال ۱۳۱۰ در کنگاور در یک خانواده روحانی متولد شد. او تا هفت‌سالگی در کنگاور بود و پس از آن همراه خانواده به کرمانشاه مهاجرت کرد و در آنجا دوران ابتدایی را گذراند. از سال ۱۳۲۴ش و از چهارده‌سالگی به تشویق شیخ فرج‌الله میموندی، از علمای سرشناس آن منطقه، برای تحصیل علوم دینی به مسجد حاج شهبازخان کرمانشاه رفت و درس‌های ابتدایی حوزه و صرف و نحو را نزد سیدحسین لاری، سیدمحمود لاری و سیدجواد نجومی خواند. کتاب‌های سیوطی، مغنی و مطول را هم در همان‌جا و نزد استادان آن مدرسه فراگرفت و پس از آن در درس فقه شیخ حسن علامی و سیدمحمد میبدی شرکت کرد و کتاب شرح لمعه و شرایع را نزد این دو استاد و نیز شیخ احمد آل آقا آموخت.
در سال ۱۳۳۶ش برای ادامه تحصیل به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف مدت دو سال مشغول تحصیل شد و درس‌های رسایل و مکاسب را نزد سیداسدالله مدنی تبریزی و شیخ علی فلسفی گذراند. بعد از فراغت از این دروس، در امتحانی که به دستور آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی برگزار می‌شد، شرکت کرد و پس از آن در درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسن موسوی بجنوردی در بحث رضاع شرکت کرد.
یاسینی در سال ۱۳۴۲ به کرمانشاه بازگشت و در همان سال راهی قم شد و در درس‌های خارج آیت‌الله بروجردی شرکت کرد و حدود شش ماه از درس‌های ایشان بهره برد. پس از رحلت آیت‌الله بروجردی در درس خارج اصول امام‌خمینی، آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری، سیدمحمد محقق داماد و درس فقه سایر علما شرکت کرد.[۱] با استناد به این گزارش می‌توان گفت که او از اوایل سال ۱۳۴۰ش در درس خارج اصول امام‌خمینی که در مسجد اعظم قم برگزار می‌شد، حضور می‌یافته و این حضور تا سال ۱۳۴۲ش که امام‌خمینی از کشور تبعید شد، ادامه داشته است. او هم‌زمان درس فلسفه و کتاب اشارات را تا نمط نهم نزد حسینعلی منتظری خواند.[۲]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
سیدمحمدرضا یاسینی از دوران ملی شدن صنعت نفت در سال ۱۳۲۹ش به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت و با جمعیت فدائیان اسلام از آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی طرفداری می‌کرد. با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام‌خمینی هم به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه داد. یکی از فعالیت‌های او انتقال اعلامیه‌های امام‌خمینی به کرمانشاه بود. ازجمله در آذر ۱۳۴۱ش وقتی درصدد انتقال اعلامیه‌های روحانیت مبارز به کرمانشاه بود توسط ساواک همدان دستگیر و پس از مدتی آزاد شد.[۳]
در جریان موسوم به لیله‌الضرب که برخی از طلاب طرفدار امام‌خمینی ازجمله شیخ مهدی کروبی به جرم اعتراض به دستگیری و تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور مورد ضرب و شتم قرار گرفتند، حضور داشت و از سخنگویان طلاب معترض بود.[۴] او در دی ۱۳۴۴ با دعوت غلامحسین جعفری همدانی به تهران رفت و به سخنرانی در مسجد گرمخانه تهران پرداخت.[۵] وی در آن مسجد به بیان مسائل انتقادی و ازجمله انتقاد از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور و سیاست‌های حکومت پهلوی می‌پرداخت و به همین علت ساواک در گزاشی، تداوم سخنرانی یاسینی در مسجد گرمخانه را به صلاح تشخیص نداد و خواستار جلوگیری از این سخنرانی‌ها شد.[۶] این سخنرانی‌ها و دیگر فعالیت‌های سیاسی باعث شد تا ساواک تهران در نامه‌ای به ساواک قم خواستار دستگیری و یا تبعید او شود.[۷] و در پی این دستور و همچنین به دلیل نقشی که در انتقال اعلامیه‌های امام‌خمینی به شهرهای دیگر داشت، در همان سال دستگیر و مدتی زندانی شد. پس از آزادی به فعالیت‌های سیاسی در تهران ادامه داد و ساواک در گزارشی او را یکی از روحانیان مخالف حکومت پهلوی نامید که در سخنرانی‌هایش به تجلیل از امام‌خمینی می‌پردازد. به همین علت در همان سال ممنوع‌المنبر شد.[۸]
یاسینی سخنران اصلی برخی از مجالسی بود که به مناسبت‌های مختلف و با هدف تجلیل از امام‌خمینی توسط روحانیان مبارز برگزار می‌شد. ازجمله سخنران جشن نیمه شعبان ۱۳۴۴ش بود و در آن سخنرانی خواستار بازگرداندن امام‌خمینی به کشور شد.[۹] بر اساس اسناد ساواک، در گزارشی در سال ۱۳۴۶ش اعلام شد که او در مدرسه آیت‌الله بروجردی کرمانشاه حضور دارد و از امام‌خمینی دفاع می‌کند.[۱۰] این گزارش نشان می‌دهد که وی در آن سال‌ها در کرمانشاه مقیم شده بود. یکی از اقدامات او در کرمانشاه، دریافت وجوهات شرعی از مردم و ارسال آن به امام‌خمینی بود.[۱۱] و همین گزارش مبین فعالیت‌های او برای تثبیت مرجعیت امام‌خمینی نیز بود. در سال ۱۳۴۹ش به احتمال زیاد به تهران بازگشت و در آنجا با شیخ فضل‌الله مهدیزاده محلاتی همکاری می‌کرد.[۱۲] وقتی در سال ۱۳۵۱ش جمعی از اعضای سازمان مجاهدین خلق دستگیر شدند، به آن اعتراض کرد و به همین علت در همان سال دستگیر و در زندان قزل‌قلعه زندانی شد.[۱۳] و پس از چند روز از زندان آزاد گردید.[۱۴] یاسینی در سال ۱۳۵۶ش پس از آزادی از زندان محکوم به اقامت در تهران و عدم خروج از حوزه قضایی تهران شد و پس آن در محافل و مجالس دینی تهران به تبلیغ پرداخت. او در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ش همراه با روحانیان مبارز تهران اعلامیه‌هایی را در انتقاد از حکومت پهلوی و حمایت از امام‌خمینی و مبارزات مردم ایران امضا می‌کرد.[۱۵]
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب
یاسینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بنا بر دلایلی از سیاست فاصله گرفت و به کار تبلیغ دین مشغول شد.[۱۶] امام‌خمینی در سال ۱۳۶۴ اجازه‌ای در امور حسبیه به او داد.[۱۷] یاسینی سپس امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) را پذیرفت و در آنجا درس‌ها و مباحثی در زمینه معارف اسلامی و تفسیر قرآن برگزار می‌کرد. هم‌زمان به تدریس در دانشکده روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران هم می‌پرداخت.
تألیفات
تألیفات یاسینی عبارت است از: انسان در عرصه هستی، پدیده‌ای با مرز دو بی‌نهایت در دو مجلد (تدریس دروس روح‌شناسی در دانشکده روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران)، اسماءالحسنی در شناخت صفات جمال و جلال آفریدگار، جهان در قرآن کریم در چهار مجلد، تقوی در قرآن، خویشتن‌بانی و ایمان و عمل صالح در قرآن کریم.[۱۸] و شرح و تفسیر خطبه حضرت زهرا(س).[۱۹]
درگذشت
سیدمحمدرضا یاسینی در ۱۸ آبان ۱۳۹۸ در تهران درگذشت و پیکرش پس از تشییع و اقامه نماز توسط سیدعلی قاضی عسگر در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در شهر ری به خاک سپرده شد.[۲۰]
پانویس
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام یاسینی»، ص۱۷۹؛ «نگاهی به زندگی امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) ستارخان؛ حجت‌الاسلام یاسینی به لقاءالله پیوست».
- ↑ «نگاهی به زندگی امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) ستارخان؛ حجت‌الاسلام یاسینی به لقاءالله پیوست».
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، قامت استوار شهید حجت‌الاسلام شیخ فضل‌الله مهدیزاده محلاتی، ج۲، ص۶۳.
- ↑ در وادی عشق، ص۱۴۴-۱۴۵.
- ↑ یاران امام به...، آیت‌الله حاج شیخ...، ص۵۶.
- ↑ یاران امام به...، آیت‌الله حاج شیخ، ص۵۸.
- ↑ یاران امام به...، آیت‌الله محمد مهدی...، ص۹۰.
- ↑ یاران امام به...، آیت‌الله محمد مهدی...، ص۹۰؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، قامت استوار شهید حجت‌الاسلام شیخ فضل‌الله مهدیزاده محلاتی، ج۲، ص۶۳.
- ↑ خاطرات و مبارزات شهید محلاتی، ص۶۷ـ۶۸.
- ↑ سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک، ج۹، ص۴۰۱.
- ↑ سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک، ج۱۵، ص۴۷.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، قامت استوار شهید حجت‌الاسلام شیخ فضل‌الله مهدیزاده محلاتی، ج۲، ص۶۳.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، قامت استوار شهید حجت‌الاسلام شیخ فضل‌الله مهدیزاده محلاتی، ج۲، ص۱۹۸.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، قامت استوار شهید حجت‌الاسلام شیخ فضل‌الله مهدیزاده محلاتی، ج۲، ص۲۱۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۴۲ـ۲۴۳، ۲۵۵ ـ ۲۵۶، ۲۶۴ ـ ۲۶۶، ۲۸۱ ـ ۲۸۳، ۳۰۸ ـ ۳۰۹، ۳۲۳ ـ ۳۲۵، ۳۶۸ ـ ۳۷۱، ۳۸۵ ـ ۳۸۶، ۴۲۱ ـ ۴۲۲، ۴۵۳ ـ ۴۵۶، ۴۶۷ ـ ۴۷۰، ۴۸۳ ـ ۴۸۷، ۴۹۹ ـ ۵۰۰، ۵۰۹ ـ ۵۱۲، ۵۱۳ ـ ۵۱۷.
- ↑ «نگاهی به زندگی امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) ستارخان؛ حجت‌الاسلام یاسینی به لقاءالله پیوست».
- ↑ صحیفه امام، ج۱۹، ص۵۰۱.
- ↑ «نگاهی به زندگی امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) ستارخان؛ حجت‌الاسلام یاسینی به لقاءالله پیوست»؛ انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام یاسینی»، ص۱۷۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام یاسینی»، ص۱۷۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام یاسینی»، ص۱۷۹.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۸)، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام یاسینی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ام، شماره ۱۸۰، بهمن و اسفند.
- در وادی عشق (خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدتقی موسوی درچه‌ای) (۱۳۸۹)، تدوین عبدالرحیم اباذری، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س)، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، جلد نوزدهم، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک (۱۳۸۷)، ج۹، ۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- «نگاهی به زندگی امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل (ع) ستارخان؛ حجت‌الاسلام یاسینی به لقاءالله پیوست»، بولتن نیوز.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، قامت استوار شهید حجت‌الاسلام شیخ فضل‌الله مهدیزاده محلاتی (۱۳۸۲)، ج۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله حاج شیخ غلامحسین جعفری همدانی (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.