علی رازینی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علی رازینی |
| تاریخ تولد | ۲ خرداد ۱۳۳۲ |
| زادگاه | رزن، استان همدان |
| تاریخ وفات | ۲۹ دی ۱۴۰۳ |
| شهر وفات | تهران |
| تاریخ شهادت | ۲۹ دی ۱۴۰۳ |
| محل شهادت | کاخ دادگستری تهران |
| خویشاوندان سرشناس | محمود رازینی (پدر)، میرزا حسن رازینی (پدربزرگ) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | علی قدوسی، میرزاعلی مشکینی، احمد جنتی، یوسف صانعی |
| محل تحصیل | مدرسه حقانی قم |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | از قضات نظام جمهوری اسلامی، مبارزه با سازمان مجاهدین خلق، دریافتکننده چندین فرمان از امامخمینی |
علی رازینی (۱۳۳۲ـ۱۴۰۳ش)، روحانی شیعه و از قاضیهای نظام جمهوری اسلامی که پستهای گوناگونی در قوه قضائیه ایران داشت. او نقش برجستهای در مبارزه با دشمنان و مخالفان انقلاب، بهویژه سازمان مجاهدین خلق (منافقین) ایفا کرد. سرانجام ۲۹ دی ۱۴۰۳ ترور و کشته شد.
او پیشینۀ کمی در مبارزات پیش از انقلاب داشت؛ ولی پس از انقلاب برای کارهای قضایی چندین فرمان از امامخمینی دریافت کرد.
زندگی
علی رازینی ۲ خرداد ۱۳۳۲ش. در شهر رزن استان همدان زاده شد.[۱] پدر بزرگ او، میرزا حسن رازینی، از شاگردان شیخ عبدالکریم حائری در حوزه علمیه قم بود. پدر رازینی، شیخ محمود رازینی نیز روحانی و ساکن قم بود.[۲]
علی رازینی خواندن و نوشتن و آموزشهای نخستین را نزد پدر آموخت. مدرسههای نظام جدید نرفت و در ده سالگی (۱۳۴۲) وارد حوزه علمیه شد و مقدمات را در مدرسه حقانی آغاز کرد.[۳]
سپس از استادان پرآوازهای همچون علی قدوسی، میرزاعلی مشکینی، احمد جنتی و یوسف صانعی بهره گرفت.[۴] او پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کنار کارهای قضایی، دانشهای قضایی و حقوقی دانشگاهی را نیز آموخت و دانشآموختۀ کارشناسی حقوق از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد حقوق جزا و حقوق خصوصی از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری حقوق از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی شد.[۵]
رازینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پیشهها و پستهای بسیاری داشته است که ریاست دادگاه ویژه روحانیت؛ معاونت اجرایی دیوان عالی کشور؛ ریاست کل دادگستری استان تهران؛ ریاست دادگاه ویژه رسیدگی به تخلفات جنگ؛ نماینده خبرگان رهبری از استان همدان؛ عضو شورای نمایندگان رهبری در دانشگاههای کشور؛ عضو هیأت امنای مرکز علوم اسلامی خواهران (جامعه الزهرا)؛ عضو هیأت موسس دانشکده معارف وابسته به جامعهالزهرا؛ عضو هیأت مؤسس دانشگاه پیامنور شهر رزن استان همدان؛ عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران و یک دوره ریاست دانشکده علوم قضایی، از جمله آنها است. از دیگر پیشینههای پیشۀ او میتوان به ریاست کل دیوان عدالت اداری و ریاست سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز اشاره کرد.[۶]
همچنین رازینی یکی از کسانی بود که در محاکمه و اعدام منافقین در تابستان ۱۳۶۷ شرکت داشته است.[۷] اعدام منافقین در سال ۱۳۶۷ طی دو دوره، در دو مکان و با دو تیمِ سوا از هم انجام گرفته است. یکی پس از یورش منافقین با پشتیبانی رژیم بعث عراق از غرب کشور بود که برای رویارویی با آنها عملیات مرصاد انجام گرفت و بسیاری از آنها در همانجا دستگیر شدند و برخی دادگاه صحرایی شده و اعدام شدند که رازینی از قضات همین گروه بود.[۸] دومی، منافقان درون زندانها بودند که هنوز دلبسته و همراه و همگام با منافقان بیرونی بودند و قرار بود همزمان با یورش از غرب کشور شورش کنند که اعدام برخی از اینها نیز در شهرهای گوناگون، با گروهی دیگر از قضاتِ ویژه از دادگاه انقلاب انجام گرفت که رازینی جزو اینها نبود.[۹] فرمان امامخمینی به رازینی نیز، با عنوان «رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح»[۱۰] بود که برای رسیدگی به جرائم جنگی صادر شد، نه مجرمان دادگاههای انقلابِ لذا علی رازینی خود را دخیل در اعدام منافقان در صحنۀ جنگ و دستگیرشدگان عملیات مرصاد میدانست، نه منافقان زندانی سیاسی.[۱۱]
از برای همین پیشهها و کنشگریها بود که ۱۵ دی ماه ۱۳۷۷ قصد جان او کردند که نافرجام بود.[۱۲] تااینکه سرانجام شنبه ۲۹ دی ۱۴۰۳ در تیراندازی در کاخ دادگستری تهران ترور و کشته شد.[۱۳]
رازینی، انقلاب اسلامی و امامخمینی
مدرسه حقانی در دهههای چهل و پنجاه، یکی از مدرسههای پرکنش، پویا و پرحاشیه در حوزه علمیه قم بود و نام درخشانی در تاریخ انقلاب اسلامی دارد ([۱۴] چنانکه سالهای پایانی دهۀ چهل، علی رازینی به همراه محمد یراقی و محمدعلی نظامزاده ازجمله انقلابیون آن مدرسه بودند و یک بار در یورشهای پیاپی ساواک به مدرسه حقانی دستگیر شدند و ۶ ماه در زندان به سر بردند.[۱۵]
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، علی قدوسی مدیریت مدرسه حقانی را به یک گروه سه نفره، ازجمله علی رازینی واگذار کرد. سال ۱۳۵۹، قدوسی به فرمان امامخمینی سرپرستی بررسی دوبارۀ پروندههای متهمان مواد مخدر را پذیرفت و علی رازینی را برای همکاری فراخواند. پس از این، رازینی بهگونۀ همیشگی در قوه قضائیه ماندگار شد.[۱۶]
وی در سال ۱۳۶۰ قاضی دادگاه انقلاب تهران و پس از ورود منافقین به گام مسلحانه، کارگزار بررسی پروندههای آنان در خراسان شد که نقش کارسازی در محاکمه و مجازات اعضای سازمان مجاهدین خلق در تهران و خراسان داشت.[۱۷] او پس از رسیدگی به پروندۀ ضد انقلاب در خراسان، به تهران بازگشت و رئیس شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور شد. با برکناری اسدالله لاجوردی در ۱۳۶۳، بهعنوان دادستان انقلاب تهران منصوب گردید. تااینکه فرمان سازمان قضائی نیروهای مسلح را دریافت کرد.[۱۸]
رازینی بااینکه هنگامۀ پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، ۲۶ ساله بود؛ ولی با ورود به قوه قضائیه کنشگری بسیاری داشت و نامه و فرمانهای ارزشمندی از امامخمینی دریافت کرد و به سرانجام رساند.[۱۹] او برای نخستین بار ۲۵ خرداد ۱۳۶۶ از سوی امامخمینی فرمانی گرفت و بهعنوان حاکم شرع دادگاه ویژه روحانیت[۲۰] کار خود را آغاز کرد و ۷ مرداد ۱۳۶۶، دربارۀ چارچوب اختیارات دادگاه ویژه روحانیت به امامخمینی نامهای نوشت و پاسخ دریافت کرد.[۲۱] پس از دو ماه (۲۶ مهر ۱۳۶۶) نامهای دیگر به امامخمینی نوشت و خواستار اجازه صرف اموال و وجوه مجهول المالک و مسترد شده از متهمان برای رفع نیاز خانواده زندانیان شد که امامخمینی نیز با شرایطی پذیرفت.[۲۲]
در دهم اسفند ۱۳۶۶، طی نامههای پیشنهاد تعلیق بخشی از محکومیت زندانیان دادگاه ویژه روحانیت به حاکم شرع این دادگاه داد که امامخمینی پذیرفت.[۲۳]
با پذیرش قطعنامۀ ۵۹۸ جنگ ایران و عراق و یورش و پیشروی دوبارۀ نیروهای عراقی در مرزها، برای رسیدگی به کوتاهیها و سستیهای برخی از نیروهای مسلح کشور، امامخمینی در دوم مرداد ۱۳۶۷ طی فرمانی به رازینی، وی را بهعنوان رئیس دادگاههای ویژه رسیدگی به نافرمانیها و سستیهای وابسته به جنگ گماشت.[۲۴]
علی رازینی که در سال ۱۳۶۷، همزمان هم رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح، و هم حاکم شرع دادگاه ویژه روحانیت بود،[۲۵] برای برداشتن کمبودها و نیازهای مالی سازمان قضایی کشور، درخواست استفاده از اموال ضبط شده طبق قانون و حکم دادگاهها را داد که امامخمینی این بار نیز با پذیرش، پاسخ داد: «با حفظ جهات شرعیه و موافقت جناب آقای نخستوزیر، موافقت دارم».[۲۶]
فرمان پایانی امامخمینی به رازینی دربارۀ عفو زندانیان دادگاه ویژه روحانیت بود که چنین پاسخی دریافت نمود: «با عفو کلیه محکومین به حبس توسط دادگاه ویژه روحانیت، در صورتی که به نظر دادگاه تنبّه نسبی پیدا کرده و آزادی آنها ضرری برای جامعه اسلامی نداشته باشد، موافقت میشود».[۲۷]
پانویس
- ↑ «زندگی پرچالش قاضی رازینی»، خبر فوری.
- ↑ «بیوگرافی آیتالله علی رازینی»، رکنا.
- ↑ «بیوگرافی آیتالله علی رازینی»، رکنا؛ «شهید رازینی و آنچه دربارهاش نمیدانیم»، تسنیم نیوز.
- ↑ «شهید رازینی: به گذشتهام افتخار میکنم»، پایگاه خبری میزان.
- ↑ شهید رازینی: به گذشتهام افتخار میکنم»، پایگاه خبری میزان.
- ↑ «علی رازینی، اعضای چهارمین دوره»، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
- ↑ «ماجرای اعدامهای سال ۶۷ از زبان رازینی»، سایت انتخاب.
- ↑ «ماجرای اعدامهای سال ۶۷ از زبان رازینی»، سایت انتخاب.
- ↑ «ماجرای اعدامهای سال ۶۷ از زبان رازینی»، سایت انتخاب.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۱۰۲.
- ↑ «ناگفتههای علی رازینی از محاکمه عوامل منافقین در عملیات مرصاد»، پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران.
- ↑ «ماجرای ترور نافرجام حجت الاسلام رازینی در سال ۱۳۷۷/ سه گزینه ترور گروه مهدویت چه کسانی بودند؟»، سایت خبری تابناک.
- ↑ «علی رازینی، اعضای چهارمین دوره»، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
- ↑ شعبانزاده، تاریخ شفاهی مدرسه حقانی، ص۹ـ۱۰.
- ↑ شعبانزاده، تاریخ شفاهی مدرسه حقانی، ص۱۷۱.
- ↑ «بیوگرافی آیتالله علی رازینی»، رکنا.
- ↑ «از قاضی حجت الاسلام علی رازینی چه میدانیم؟»، خبرگزاری مهر؛ «شهید حجتالاسلام والمسلمین علی رازینی که بود؟»، شبکه العالم.
- ↑ «از قاضی حجتالاسلام علی رازینی چه میدانیم؟»، خبرگزاری مهر.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۲۸۵، ۳۴۸، ۴۰۱، ۴۸۷؛ ج۲۱، ص۱۰۲، ۲۱۱، ۲۶۹.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۲۸۵.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۳۴۸.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۰۱.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۸۷.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۱۰۲.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۲۸۵؛ ج۲۱، ص۲۱۱.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۱۱.
- ↑ امامخمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۶۹.
منابع
- امامخمینی، صحیفه امام، تهران، موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۷ش.
- شعبانزاده، بهمن، تاریخ شفاهی مدرسه حقانی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اول، ۱۳۸۴ش.
- «زندگی پرچالش قاضی رازینی»، خبر فوری.
- «ناگفتههای علی رازینی از محاکمه عوامل منافقین در عملیات مرصاد»، پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران.
- «از قاضی حجت الاسلام علی رازینی چه میدانیم؟»، خبرگزاری مهر.
- «بیوگرافی آیتالله علی رازینی»، رکنا.
- «شهید حجتالاسلام والمسلمین علی رازینی که بود؟»، شبکه العالم.
- «شهید رازینی و آنچه دربارهاش نمیدانیم»، تسنیم نیوز.
- «شهید رازینی: به گذشتهام افتخار میکنم»، پایگاه خبری میزان.
- «علی رازینی»، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
- «ماجرای اعدامهای سال ۶۷ از زبان رازینی»، سایت انتخاب.
- «ماجرای ترور نافرجام حجت الاسلام رازینی در سال ۱۳۷۷/ سه گزینه ترور گروه مهدویت چه کسانی بودند؟»، سایت خبری تابناک.
محمد رجائی نژاد