پرش به محتوا

علی قزلجه‌ای

از ویکی امام خمینی
علی قزلجه‌ای
اطلاعات فردی
نام کاملعلی الهی‌فر
لقبقزلجه‌ای
نسبفرزند ملا محمود، نوه ملا رفیع
تاریخ تولد۱۳۰۵ش
زادگاهروستای قزلجه، بستان‌آباد
تاریخ وفات۴ فروردین ۱۳۹۰
محل دفنقطعه صدیقین وادی رحمت تبریز
شهر وفاتتبریز
اطلاعات علمی
استادانامام‌خمینی، سیدحسین بروجردی، سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم
محل تحصیلحوزه علمیه تبریز، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف
تألیفاتتقریرات دروس مراجع، حکومت، عدالت‌خواهی علی(ع)، اسرار وجود امام زمان(عج)
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیهمراهی با نهضت امام‌خمینی، امام جمعه موقت تبریز
اجتماعیامام جماعت مساجد تبریز، فعال در جنگ عراق علیه ایران


علی قزلجه‌ای، از شاگردان درس خارج امام‌خمینی.

زادگاه

علی الهی‌فر معروف به قزلجه‌ای در ۱۳۰۵ش در خانواده‌ای روحانی در روستای قزلجه شهرستان بستان‌آباد دیده به جهان گشود.پدرش ملا محمود و جدش ملا رفیع از روحانیان آن سامان بودند.

تحصیل

علی قزلجه‌ای خواندن و نوشتن را در زادگاهش آموخت. او در ۱۳۲۴ش راهی تبریز شد و طی ۶ سال اقامت در آن شهر کتاب‌های حاشیه، سیوطی، مغنی، جامی و مطول را نزد میرزا علی‌اکبر قاری، شیخ علی‌اکبر نحوی و شیخ ابوالفضل علمایی فراگرفت.

شرح لمعه را هم نزد سیداحمد خسروشاهی و رسایل را پیش سیدهادی خسروشاهی خواند و بخشی از مکاسب را هم نزد سیدمرتضی خسروشاهی آموخت.

او در سال ۱۳۲۹ش به قم رفت و در درس خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی حاضر شد.[۱]

درباره سال‌های دقیق حضور او در درس خارج فقه یا خارج اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی به نظر می‌رسد مدت کوتاهی در درس ایشان شرکت می‌کرده است، چراکه مدتی بعد به عراق رفت.

قزلجه‌ای در عراق و در مدارس بخارایی و ایروانی در درس خارج فقه (مکاسب) میرزا احمد اهری شرکت کرد و سپس از درس اصول (کفایه‌الاصول) آیات میرزا حسن یزدی، میرزا محمدعلی اهری و میرزا محمدعلی توحیدی بهره برد. آنگاه تحصیل دروس خارج فقه و اصول را نزد آیات سیدابوالقاسم موسوی خویی، شیخ حسین حلی، سیدمحسن طباطبایی حکیم و سیدعبدالهادی شیرازی ادامه داد.[۲] او هم‌زمان به تدریس در آن حوزه پرداخت.[۳]

او پس از ۱۰ سال اقامت در نجف اشرف به تبریز بازگشت و به تدریس دروسی چون شرح لمعه، رسایل، مکاسب و... در مدرسه‌های حسن پاشا و ولی‌عصر آن شهر اهتمام ورزید.

فعالیت مبارزاتی

وی در نهضت امام‌خمینی حضوری فعال داشت.[۴] ازجمله در پانزده آبان ۱۳۵۶ش همراه با جمعی از روحانیان مبارز تبریز در اعلامیه‌ای خطاب به مردم تبریز، آنان را به شرکت در مجلس بزرگداشت سیدمصطفی خمینی در مسجد میرزا یوسف تبریز فراخواندند.

آنان در آن اعلامیه از امام‌خمینی به‌عنوان «حضرت آیت‌الله‌العظمی مرجع عالی‌قدر جهان تشیع» نام بردند.[۵]

فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تبلیغی ـ علمی ادامه داد و با آغاز جنگ تحمیلی، دو بار در جبهه‌های جنگ حضور یافت.[۶] قزلجه‌ای در دوره امامت جمعه محسن مجتهد شبستری در تبریز، امام جمعه موقت آن شهر بود[۷] و مدت شش سال، در آن سمت بود.[۸]

او که مدتی امام جماعت مسجد جامع تبریز را بر عهده داشت،[۹] در مسجد سیدو مسجد عربلر تبریز نیز نماز جماعت را اقامه می‌کرد.[۱۰]

آثار علمی

آثار علمی او عبارت است از: ۱. تقریرات بحث اجاره و حج آیت‌الله حکیم (خطی). ۲. تقریرات مباحث الفاظ و خیارات مکاسب آیت‌الله حلی (خطی). ۳. تقریرات بحث مکاسب آیت‌الله خویی (خطی). ۴- حکومت. ۵- عدالت‌خواهی علی بن ابی‌طالب(ع) در اسلام ۶- معاشرت و مصاحبت ۷- چهارده معصوم ۸- اسرار وجود حضرت ولی‌عصر(عج) در زمان غیبت ۹- اخلاق و رفتار پیشوایان اسلام ۱۰- سخاوت پیشوایان اسلام ۱۱- شرایط مبلغین اسلام ۱۲- نعمت‌های الهی برای بندگان.[۱۱]

درگذشت

او در ۴ فروردین ۱۳۹۰ پس از یک دوره بیماری طولانی در بیمارستان امام رضا(ع) تبریز درگذشت.[۱۲] و پیکرش پس از اقامه نماز توسط محسن مجتهد شبستری، در قطعه صدیقین وادی رحمت آن شهر به خاک سپرده شد.[۱۳]

پانویس

  1. الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۴۱۸؛ الوانساز خویی، «سیدمرتضی خسروشاهی»، ص۲۵۵.
  2. الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۴۱۹-۴۲۰.
  3. فغفوری، «گفتگو با علی علمی اردبیلی»، ص۲۳.
  4. الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۴۱۹-۴۲۰.
  5. آیت‌الله حاج سید...، ص۶۳۱.
  6. الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۴۱۹-۴۲۰.
  7. کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۷۱۳.
  8. الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۴۱۹.
  9. الوانساز خویی، «سیدمرتضی خسروشاهی»، ص۴۵۵.
  10. الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۴۲۰.
  11. «علی الهی‌فر (قزلجه‌ای».
  12. «آیت‌الله قزلجه‌ای درگذشت»، ص۳.
  13. «آیت‌الله قزلجه‌ای درگذشت»، ص۳؛ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۴۲۰.

منابع

  • آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
  • «آیت‌الله قزلجه‌ای درگذشت» (۱۳۹۰)، هفته‌نامه افق حوزه، شماره ۳۰۴، ۱۷ فروردین.
  • الوانساز خویی، محمد (۱۳۸۷)، «سیدمرتضی خسروشاهی»، گلشن ابرار، خلاصه‌ای از زندگانی اسوه‌های علم و عمل، تهیه و تدوین: جمعی از پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم، ج۸، زیر نظر عبدالرحیم اباذری، قم، نور السجاد.
  • الوانساز خویی، جعفر (۱۳۹۴)، گلشن ابرار آذربایجان، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، ج۲، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
  • «پایگاه اندیشمندان اسلامی: علی الهی‌فر (قزلجه‌ای)» (۱۳۹۷)، اندیشمندان اسلامی: مرکز پژوهش‌های اسلامی سازمان صداوسیما.
  • فغفوری، محمد (۱۳۸۲)، «گفتگو با علی علمی اردبیلی»، نشریه حکمت رضوی، شماره ۴ و ۵، تابستان و پاییز.
  • کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، تهران، برگ رضوان.