مسجد شیخ انصاری
| مسجد شیخ انصاری | |
|---|---|
 امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری | |
| نام | مسجد شیخ انصاری |
| کشور | ایران |
| استان | نجف |
| شهرستان | نجف |
| کاربری | مسجد و مدرس |
مسجد شیخ انصاری، معروف به مسجد ترک‌ها یا مسجد شیخ، در نجف واقع است. امام‌خمینی در مدت تبعید در عراق، به مدت سیزده سال در این مسجد اقامۀ نماز جماعت و تدریس داشت.
بنای مسجد
مسجد شیخ انصاری در جنوب حرم امام علی(ع) در نجف و در انتهای بازار حُوَیش قرار دارد.[۱] این مسجد، به دستور شیخ مرتضی انصاری (م. ۱۲۸۱ق) و با کمک یکی از مقلدان ایرانی شیخ ساخته شد.[۲]
مسجد شیخ انصاری از دو بخش شبستان و صحن تشکیل شده است. شبستان، به مساحت ۴۰ متر در ۲۵ متر مربع بوده و در دیوار جنوبی آن محرابی ساده و آجری قرار دارد. صحن، در ضلع شمالی مسجد واقع است. اطراف صحن مسجد نیز حجره‌ها و قسمت اداری مسجد قرار گرفته است.[۳]
اهمیت مسجد شیخ انصاری
این مسجد از ابتدای ساخت، محل توجه بزرگان حوزه بوده، بسیاری از آنان در این مکان به اقامه نماز جماعت و تدریس فقه و اصول پرداخته‌اند. سیدمحمدکاظم یزدی، سیدعبدالهادی شیرازی و سیدمحمدحجت کوه‌کمره‌ای در این مسجد تدریس کرده‌اند. همچنین کسانی چون سیدحسن خرسان و سیدمحمدتقی بحرالعلوم امام جماعت این مسجد بودند.[۴]
مسجد شیخ انصاری بیش از یک قرن محل برگزاری عزاداری ترک‌های مقیم نجف بود. ازاین‌رو به «مسجد تُرک‌ها» شهرت دارد.[۵]
امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری
اقامه جماعت و تدریس
امام‌خمینی از روزهای نخست ورود به عراق و نجف (آبان ۱۳۴۴ش) در مسجد شیخ انصاری به اقامۀ نماز ظهر و عصر و تدریس پرداخت.[۶] پیش از ورود ایشان، نماز جماعت توسط سیدمحمدتقی بحرالعلوم برگزار می‌شد. این مسجد، به خانه مسکونی امام‌خمینی نزدیک بود. به همین دلیل محل تدریس ایشان نیز در همین مسجد تعیین شد.
امام‌خمینی هر روز صبح پس از مطالعه، به مسجد شیخ انصاری می‌رفت و خارج فقه را از کتاب مکاسب شیخ انصاری، باب بیع تدریس می‌کرد. محتوای این تدریس، بعدها با نام کتاب البیع، در پنج جلد چاپ شد.[۷] ایشان پس از پایان‌یافتن بیع، در دو سال آخر تبعید در عراق یعنی سال ۱۳۵۵–۱۳۵۷، بحث‌های مربوط به خلل در نماز (ببینید: الخلل فی الصلاة) را تدریس می‌کرد.[۸] همچنین ضمن تدریس خارج فقه، مبانی تشکیل حکومت اسلامی را نیز در ۱۳جلسه (از ۱ تا ۲۰ بهمن ۱۳۴۸ش) بیان کرد.[۹]
مسجد شیخ انصاری، کانون نهضت اسلامی
بسیاری از سخنرانی‌های مهم امام‌خمینی در دوران تبعید در عراق، در همین مسجد صورت گرفته است. از جملۀ این سخنرانی‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- سخنرانی امام‌خمینی در ۱ تیر ۱۳۵۰ در اعتراض به برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی؛[۱۰]
- سخنرانی در ۲دی۱۳۵۰ در انتقاد به رفتار دولت بعث عراق با عالمان و طلبه‌ها و تهدید به خروج از عراق در صورت ادامۀ این رفتار؛[۱۱]
- توصیه به وحدت طلاب و روحانیان در تاریخ ۱۰دی۱۳۵۰؛[۱۲]
- هشدار به روحانيون حوزه نجف نسبت به برداشت‌هاى غلط از احكام اسلام در تاریخ ۶مهر۱۳۵۶؛[۱۳]
- سخنرانی پس از درگذشت سیدمصطفی خمینی، با تأکید بر همبستگی روحانی و دانشگاهیان در ۱۰آبان۱۳۵۶؛ [۱۴]
- اعتراض به فاجعه كشتار مردم قم در ۱۹ دى[۱۵]
- سخنرانی امام‌خمینی در ۱۰خرداد۱۳۵۷ به مناسبت فرارسيدن سالگرد قيام خونين ۱۵ خرداد۱۳۴۲.[۱۶]
پانویس
- ↑ بابایی، سیمای نجف اشرف، ص۴۰.
- ↑ انصاری، موقوفات ایرانیان در عراق، ص۷۷؛ اختری، خاطرات، ص۴۳.
- ↑ فاضل استرآبادی، خاطرات، ص۱۴۸.
- ↑ فاضل استرآبادی، خاطرات، ص۱۴۸.
- ↑ انصاری، موقوفات ایرانیان در عراق، ص۷۷؛ فاضل استرآبادی، خاطرات، ص۸۸.
- ↑ بابایی، سیمای نجف اشرف، ص۴۰.
- ↑ طباطبایی، اقلیم خاطرات، ص۳۸۶.
- ↑ مؤسسه تنظیم، مقدمه الخلل، ص۹.
- ↑ فاضل استرآبادی، خاطرات، ص۱۵۳.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲، ص۳۵۸-۳۷۳.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲، ص۴۰۶.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲، ص۴۱۰.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۱۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۳۴.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۹۶.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۴۰۴.
منابع
- اختری، محمدحسین خاطرات، چاپ‌شده در خاطرات سال‌های نجف، تهران، عروج، ۱۳۸۹.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۸۹.
- انصاری، محمدرضا، موقوفات ایرانیان در عراق، ۱ ـ نجف، مجله وقف میراث جاودان، شماره ۵، ۱۳۷۳.
- بابایی، سعید، سیمای نجف اشرف، تهران، سازمان حج و زیارت.
- طباطبایی، فاطمه، اقلیم خاطرات، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۹۰.
- فاضل استرآبادی، محمد، خاطرات، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، ۱۳۸۷.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقدمه کتاب الخلل فی الصلوة، تألیف امام‌خمینی، تهران، ۱۳۷۸.