رساله نجاة العباد: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

'''رساله نجاة العباد'''، نخستین رساله عملیه [[امام‌خمینی]]، حاوی احکام عمومی مکلفان؛ فارسی.

امام‌خمینی پس از رحلت [[سیدحسین بروجردی]] با پذیرش انتشار نخستین رساله عملیه خویش با عنوان «نجاة‌ العباد»، از سنت مراجع گذشته پیروی کرده است.

رساله نجاة‌ العباد در سال ۱۳۴۰ به‌وسیله چاپخانه دارالعلم قم منتشر شد. [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نیز آن را در سال ۱۳۷۹ و در ۴۰۹ صفحه منتشر کرد. این کتاب در سال ۱۳۹۲ در «[[موسوعة الامام‌الخمینی]]» در جلد ۲۸ به‌چاپ رسیده است.

نگارش رساله عملیه‌نویسی به صورت مستقل، از گذشته وجود داشته و [[مرجعیت|مراجع تقلید]] در ادوار بعدی آن را پی گرفته‌اند.<ref>جناتی، ادوار فقه، ۲۵۷.</ref> امام‌خمینی نیز پس از رحلت [[سیدحسین بروجردی]] با پذیرش انتشار نخستین رساله عملیه خویش با عنوان «نجاة‌ العباد»، از این سنت پیروی کرده است.<ref>خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۵۰ و ۵۸.</ref> البته ایشان حاضر به اعلان [[مرجعیت]] خود و انتشار رساله نبود و [[محمدمهدی ربانی املشی]] به همراه صد نفر از [[شاگردان امام‌خمینی]] نزد ایشان رفته و ابراز داشتند که مقلد ایشان بوده و درخواست رساله عملیه کردند و در نهایت برای ایشان وظیفه شرعیه درست کردند که اجازه چاپ رساله بدهد. این عده گروهی را تشکیل دادند و حواشی ایشان بر [[التعلیقة علی العروة الوثقی (کتاب)|کتاب عروة الوثقی]] و [[تعلیقة علی وسیلة النجاة|وسیلة النجاة]] را گردآوری کردند؛ بخشی از این رساله نیز به وسیله ربانی املشی تنظیم شد و در نهایت رساله‌ای با عنوان نجاة العباد تدوین شد.<ref>ربانی املشی، آشنایی با زندگانی شخصیت‌های اسلامی معاصر، ۳۰؛ متین، مجله، ۲۹۷.</ref> این کتاب با هزینه شاگردان امام‌خمینی<ref>جناتی، کیهان اندیشه، ۳۴.</ref> و با اشراف عبدالعظیم محصل نیشابوری در دو جلد منتشر شد.<ref>توسلی، گفتگو.</ref>{{ببینید|مرجعیت امام‌خمینی}}

رساله نجاة‌ العباد، ترجمه مسائلی از کتاب وسیلة‌ النجاة، نوشته [[سیدابوالحسن اصفهانی]] (۱۲۴۶ ـ ۱۳۲۴) و برخی مسائل العروة ‌الوثقی، تألیف [[سیدمحمدکاظم یزدی طباطبایی]]، با لحاظ فتاوای امام‌خمینی است که یا در تعلیقه‌های ایشان بر آن دو کتاب آمده یا به صورت حضوری بیان شده است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب رساله نجاة العباد، ۵؛ خلخالی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ۵۸؛ متین، مجله، ۲۹۷.</ref> جلد نخست کتاب با عنوان «احکام» و جلد دوم عمدتاً با عنوان «کتاب» باب‌‏بندی شده است. عناوین نجاة‌ العباد با ‌اندک تفاوت، همان عنوان‌های وسیلة‌ النجاة و شامل این مباحث است: [[تقلید]]، [[طهارت]]، [[نماز]]، [[روزه]] و [[اعتکاف]]، [[زکات]]، [[خمس]]، [[حج]]، معاملات حرام، [[تجارت|خرید و فروش]]، [[شُفعه]]، [[صلح]]، اجاره، جُعاله، عاریه، ودیعه، مضاربه، شرکت، مزارعه، مساقات، دین و قرض، [[رهن]]، حجر، [[ضمان]]، حواله و کفالت، وکالت، [[هبه]]، [[وقف]] و [[صدقه]]، وصیت، نذر و قسم، [[کفارات]]، کشتار و شکار، اطعمه و اشربه، [[غصب]]، احیای موات، لقطه، [[نکاح]]، [[طلاق]]، خلع و مبارات.

کاستی‌ها و تکرار برخی مباحث، مطابق‌نبودن بعضی از مسائل موجود با فتاوای بعدی [[امام‌خمینی]]،<ref>امام‌خمینی، رساله نجاة العباد، ۱۲.</ref> نارسایی عبارت‌ها<ref>امام‌خمینی، رساله نجاة‌ العباد، ۸۳</ref> و عرضه رساله توضیح المسائل به عنوان جانشین کامل‏تر،<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب رساله نجاة العباد، ۵؛ متین، مجله، ۲۹۷.</ref> باعث شده است نجاة‌ العباد تنها همان یک بار منتشر شود. با این حال، خلاصه‏‌ای از آن، همراه با اصلاحات با نام «زبدة الأحکام»، چندین مرتبه چاپ و منتشر شده است.{{ببینید|زبدة الاحکام (فارسی)}}

رساله نجاة‌ العباد در سال ۱۳۴۰ در [[قم]] با همت چاپخانه دارالعلم منتشر شد. [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نیز آن را در سال ۱۳۷۹ به مناسبت صدمین سال تولد امام‌خمینی و به دلیل فایده علمی،<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقدمه کتاب رساله نجاة العباد، ۵؛ متین، مجله، ۲۹۷.</ref> با تحقیق و ویرایش جدید، در یک جلد در قطع وزیری و ۴۰۹ صفحه منتشر ساخته است. این کتاب در سال ۱۳۹۲ش/ ۱۳۴۳ق در «[[موسوعة الامام‌الخمینی]]» در جلد ۲۸ به چاپ رسیده است.

==پانویس==