گروه فرقان

گروه فرقان، گروهی سیاسی‌عقیدتی با افکار التقاطی بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با تفکر اسلام منهای روحانیت، ضدیت با جمهوری اسلامی و عملیات تروریستی را پی گرفت.

تأسیس گروه فرقان

گروه فرقان، در اواخر سال ۱۳۵۵ش به رهبری اکبر گودرزی تأسیس شد. این گروه در آغاز با نام «گروه کهفی‌ها» شهرت داشت و بعدها بر اساس سوره‌ای از قرآن کریم با نام «فرقان» شناخته شد. اکبر گودرزی، جوانی طلبه بود که مدتی در حوزۀ علمیۀ قم و تهران تحصیل کرده، به تفسیر قرآن می‌پرداخت و خود را در مقام مفسر قرآن معرفی می‌کرد. اکثر اعضا و کادرهای گروه فرقان از کلاس‌های اکبر گودرزی و  سعید مرآت، یکی دیگر از اعضای برجستۀ فرقان، عضوگیری می‌شدند و عمده‌ جذب‌ها در محافل دوستانه صورت می‌گرفت. فضای سیاسی- اجتماعی ابتدای انقلاب، به اکبر گودرزی و برخی از یاران او کمک شایانی کرد تا بتوانند عده‌ای از جوانان علاقمند به مبارزه را که گرایش مذهبی داشتند در شهرهای مختلف ایران جذب کنند.

ساختار تشکیلاتی فرقان

درباره ساختار تشکیلاتی گروه فرقان نیز می‌توان گفت: «تیم فرقان چهار نیروی اصلی داشت: گودرزی و حسن اقرلو، مغز متفکر گروه که دست به قلم خوبی داشتند، محمد متحدی مسئول شاخه‌ نظامی بود و عباس عسگری دانشجوی با استعداد دانشگاه صنعتی شریف که مسئولیت شاخه تبلیغی گروه را بر عهده داشت. در کنار این اعضای کلیدی، شش نفر دیگر هم موقعیت برتری داشتند که نیروی عمل‌کننده بودند. حمیدرضا نیکنام، کمال یاسینی، سعید مرآت، علیرضا شاه بابا بیگ، علی حاتمی و سیدمهدی آیتی». ساختار و تشکیلات گروه فرقان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ساده و ابتدایی و غیرحزبی بود.

تفکر گروه فرقان

مهم‌ترین ویژگی گروه فرقان، تفسیر به رأی از قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه بود. این گروه با بهره‌گیری از احساس وظیفه عمومی در مورد گسترش قرائت مبارزه‌جویانه از دین، تلاش کرد با ادبیات سیاسی‌مذهبی و با نگاهی التقاطی و متأثر از مارکسیسم، به تجزیه و تحلیل مسائل مذهبی بپردازد. گودرزی معتقد بود روحانیت باید جای خود را به حریف توانمندش یعنی روشنفکر دینی دهد و دست از انحصار دین بردارد. از این رو می‌توان گفت خمیر مایه‌ اصلی ایدئولوژی آن‌ها مخالفت با روحانیت و تز «اسلام منهای روحانیت» بود. از جمله سازمان‌های تأثیرگذار بر اندیشه‌های اکبر گودرزی و گروه فرقان، می‌توان به سازمان مجاهدین خلق اشاره کرد.

فرقان پس از پیروزی انقلاب اسلامی

گروه فرقان و در رأس آن اکبر گودرزی که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به بهانه‌ تدوین ایدئولوژی گروه، وارد مباحث سیاسی نمی‌شد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی موضع‌گیری جدی سیاسی علیه هر اقدامی در جمهوری اسلامی را آغاز کرد؛ چرا که این گروه انقلاب اسلامی را یک حرکت کودتایی می‌دانست که در مسیر مبارزات حق‌طلبانه نبوده و باعث انحراف مسیر توده‌ها شده است. از نظر این گروه  سازش و زد و بند‌های پشت پرده، زمینه حاکمیت روحانیت را مهیا ساخته است.

اقدام به ترور

از مهم‌ترین اقدامات گروه فرقان، ترور سران انقلاب است که از فروردین ۱۳۵۸، با هدف ایجاد رعب و وحشت در جامعه و صدمه زدن به انقلاب اسلامی و پشتوانه‌های فکری نظام آغاز شد. درباره‌ این‌که چه کسانی باید ترور شوند، اکبر گودرزی و محمد متحدی مسئول شاخه‌ی نظامی گروه تصمیم می‌گرفتند. آن‌ها مسائل روز را تحلیل می‌کردند و افرادی را که بایستی به عنوان ضدخلق و به اتهام همکاری با جمهوری اسلامی ترور شوند مشخص می‌کردند. سپس گودرزی متن اعلامیه ترور را می‌نوشت و به مسئول تبلیغات و انتشارات می‌داد. افراد مورد نظر، طرح ترور را به اجرا درمی‌آوردند و سپس در محل ترور، اعلامیه‌ها پخش می‌شد تا انگیزۀ ترور برای مردم مشخص و آشکار شود. گروه فرقان قبل از دست زدن به ترور، لیست افراد مشخص شده برای ترور را انتشار داد.

برخی از شخصیت‌های برجسته انقلاب که مورد سوءفصد این گروه واقع شد، عبارت‌اند از: محمدولی قرنی، مرتضی مطهری، اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی، محمد مفتح و مهدی عراقی.

دستگیری و اعدام اعضای برجستۀ فرقان

با آغاز ترورهای گروه فرقان، اعضای اصلی این گروه به زندگی مخفیانه روی آوردند. پیگیری‌های امنیتی و تعقیب و مراقبت از عباس عسگری، یکی از نزدیک‌ترین افراد به اکبر گودرزی، سبب شد تا اکثر قریب به اتفاق خانه‌های تیمی گروه فرقان شناسایی شود. سرانجام در شب ۱۸دی۱۳۵۸، نیروهای امنیتی موفق شدند در اقدامی هماهنگ، تمام خانه‌های تیمی گروه فرقان را تصرف و اعضای این گروه، از جمله اکبر گودرزی را دستگیر کنند. تمام اعضای برجستۀ گروه فرقان، پس از محاکمه به اعدام محکوم شدند.