گلچین عرفانی امام‌خمینی (کتاب)
گلچین عرفانی امام‌خمینی، کتابی به قلم هادی وکیلی است که به تبیین جامع مبانی عرفان امام‌خمینی پرداخته و دسترسی آسان و جامع به مبانی عرفان ایشان را برای دانشجویان دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد، فراهم ساخته است. این کتاب در سال ۱۳۸۳ش توسط پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، منتشر شده است.
مؤلف
هادی وکیلی، متولد ۱۳۴۲ش، استاد دانشگاه دکترای عرفان اسلامی، دانشیار گروه پژوهشی فلسفه اسلامی و حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است.
محتوا
کتاب گلچین عرفانی امام‌خمینی، مجموعه‌ای از مبانی و مسائل عرفانی امام‌خمینی است و مدخل کلیدی برای دامنه وسیع عرفان اسلامی است که به صورت گزیده و متنی کامل از قسمت‌های مختلف آثار امام‌خمینی، این گزیده‌ها به صورت موضوعی و تا حدود زیاد مطابق با کتب عرفانی نظیر شرح فصوص قیصری به هم پیوسته و زنجیروار ارائه شده تا دیدگاهی منسجم و تصویر کلی از هر موضوع در عرفان اسلامی را به خواننده عرضه نماید.[۱]
در این کتاب آمده امام‌خمینی ضمن تأیید و تصدیق مکتب‌های برهانی و مسلک‌های عرفانی، وجود اصیل و خارجی را خیر محض و نور مطلق می‌داند و عدم را شر محض و ظلمت صرف توصیف می‌کند[۲] او معتقد است تعابیری از قبیل اعتبار و لحاظ و مانند آنها تنها در قلمرو ماهیات و طبایع قابل طرح‌اند نه در حوزه حقیقت وجود؛ زیرا عارف در بیان مقاصد خود، ملزم به اصطلاحات رایج در علوم رسمی نیست. حضرت امام با استناد به کلام استاد خود شاه‌آبادی به طرح تفسیر خود از روایت مشهور «السعید سعید فی بطن امّه و الشقی شقی فی بطن امّه» می‌پردازد.[۳]
به گفته نویسنده، از جمله نکات لطیف در آثار عرفانی امام‌خمینی، مقایسه رفتار انبیاء و اولیاء الهی در کتمان اسرار ربوبی و اخفای معجزات و کرامات و عدم اظهار قدرت و ولایت که ناشی از عبودیت و استهلاک محض آنها تحت سلطه ربوبی، می‌باشد.[۴]
یکی از مباحث مهم عرفانی امام‌خمینی، بحث قرب نوافل و فرایض است؛ یعنی عبد سالک به مرحله‌ای از قرب می‌رسد که جانشین حق می‌شود و حق در او مستور می‌گردد، امام در این بحث درباره چگونگی و تحت چه شرایطی حق و خلق در یکدیگر ظهور یا مستوریت می‌یابند، نخست نظریه استاد خود شاه‌آبادی را نقل می‌کند سپس آن را نقد و در نهایت نظر خود را بیان می‌کند.[۵]
ساختار
کتاب گلچین عرفانی امام‌خمینی، از یک پیشگفتار و پنج بخش سامان یافته است:
بخش اول درباره وجودشناسی، ترتیب و تعینات وجودی، مجعولیت ماهیت و احکام وجود مفاض عام، کیفیت صدور و صادر نخستین سخن به میان آمده است.
بخش دوم درباره اسماء و صفات الهی، جایگاه و نقش آنها، اسم مستأثر و اسم اعظم و خلیفه عظمی می‌باشد.
بخش سوم درباره تجلیات الهی، مشیت مطلقه و مراتب ظهور و اظهار، اسرار حرف و چگونگی ظهور عالم از آنها، سخن به میان آمده است.
بخش چهارم درباره عوالم کلی و حضرات خمس الهی، حقیقت عما و ویژگی‌های آن و سریان حق در عوالم هستی می‌باشد.
بخش پنجم درباره اعیان و تجلی الهی و نسبت اعیان با انسان کامل سخن به میان آمده است.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب گلچین عرفانی امام‌خمینی، در سال ۱۳۸۳ش توسط انتشارات پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، منتشر شده است.
پانویس
- ↑ وکیلی، گلچین عرفانی امام‌خمینی، ص۱۰.
- ↑ امام‌خمینی، شرح دعای سحر، ص۱۹-۲۱ و ۱۳۶؛ وکیلی، گلچین عرفانی امام‌خمینی، ص۱۹-۲۰.
- ↑ امام‌خمینی، تعلیقات علی شرح فصوص‌الحکم و مصباح‌الانس، ص۱۳-۱۵؛ وکیلی، گلچین عرفانی امام‌خمینی، ص۲۴.
- ↑ امام‌خمینی، مصباح‌الهدایه، ص۴۶-۴۷.
- ↑ وکیلی، گلچین عرفانی امام‌خمینی، ص۱۷۰-۱۷۱.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تعلیقات علی شرح فصوص‌الحکم و مصباح‌الانس، قم، نشر مؤسسه پاسدار اسلام، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح دعاء السحر، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۳ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، مصباح‌الهدایه إلی الولایة و الخلافه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش.
- وکیلی، هادی، گلچین عرفانی امام‌خمینی، تهران، انتشارات پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی چاپ اول، ۱۳۸۳ش.