خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی |
| اطلاعات نشر | |
خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی، کتابی از مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به واکاوی و بازآفرینی خاطرات واعظ شهیر محمدتقی فلسفی، پیرامون زندگی، شخصیت و مبارزات دوران پهلوی، نهضت امام‌خمینی و انقلاب اسلامی پرداخته‌است.
اهمیت
کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی، به‌دلیل حضور پررنگ و نقش مهم و تأثیرگذار محمدتقی فلسفی در قالب سخنرانی‌های آتشین و افشاگرانه، به‌ویژه طی آبان ۱۳۴۳ تا بهمن ۱۳۵۰ش، و نیز، ویژگی‌های منحصربه‌فرد منبرهای وی، از جمله، پیراستگی از خرافه و مبارزه با عوام‌زدگی و پرهیز از مطالب تفرقه‌انگیز مذهبی و دعوت همگان به وحدت، طرح مطالب اخلاقی، تربیتی و اجتماعی، انتقاد از برنامه و عملکرد دولت‌ها و دولت‌مردان، و مخالفت سرسختانه با غرب‌زدگی، بیگانه‌پرستی و الحاد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
از امتیازات کتاب می‌توان به دارا بودن فهرست مطالب، نمایه اعلام، اشخاص، اماکن، احزاب و گروه‌ها و کتب و نشریات و نیز، برخورداری از تصویر اسناد، و تصاویر، اشاره کرد.[۱] همچنین، شرح جامع و کامل بسیاری از مسایل، جریان‌ها و شخصیت‌ها، در پاورقی، از دیگر ویژگی‌های کتاب است.
ساختار
کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی، با دستخطی از نامه آیت‌الله خامنه‌ای آغاز می‌شود. با فهرست ریز موضوع، یادداشتی از ناشر، مقدمه‌ای از روح‌الله حسینیان و یادداشتی بر خاطرات به قلم خود فلسفی ادامه می‌یابد. متن کتاب در ۱۲ فصل، اسناد، تصاویر و فهرست اعلام به پایان می‌رسد.
- فصل اول، اصل و نسب خانوادگی و معرفی نزدیکان؛
- فصل دوم، زندگی من: دوران کودکی و نوجوانی، علاقه به منبر و تشویق پدر و مادرم، هجرت به قم برای ادامه تحصیل، اشتغال به منبر و ازدواج؛
- فصل سوم، دوره رضاخانی و پایان آن: اوضاع ایران در عصر پهلوی اول، شهید مدرس و جمهوری رضاخانی، فاجعه گوهرشاد، کشف حجاب رضاشاهی و اعتراض مرحوم بافقی، ممنوع‌المنبر شدن؛
- فصل چهارم، جریان‌ها، حوادث و شخصیت‌های سیاسی بعد از رضاخان: حزب توده، حزب دموکرات آذربایجان، متحجرین، کاشانی و مصدق، فدائیان اسلام و پایان کار آنها و ترور دکتر فاطمی و رزم‌آرا؛
- فصل پنجم، خاطراتی از دوران مرجعیت آیت‌الله العظمی بروجردی: سابقه آشنایی و ارتباط با ایشان، شخصیت والا و مرجعیت ایشان، مبارزه با مظاهر شرک و بهائیت، تأسیس مدارس و مساجد، به‌ویژه مسجد اعظم و وفات ایشان؛
- فصل ششم، انتقاداتم از دولت‌های وقت: محور انتقادات و انعکاس آن، مزاحمت‌ها و محدودیت‌ها، خودداری از انتقادات پس از انقلاب اسلامی؛
- فصل هفتم، درگیری‌های سیاسی با دولت‌های وقت، پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی: انجمن‌های ایالتی و ولایتی، انقلاب سفید و لوایح شش‌گانه، حمله به فیضیه، استیضاح ده ماده‌ای دولت علم، دستگیری امام‌خمینی؛
- فصل هشتم، حوادثی که در سال‌های پس از قیام ۱۵خرداد داشتم: ممنوعیت منبرم در یزد، اصفهان و شیراز، ماجرای دکتر شریعتی، اخراج ایرانیان از عراق، اشتغال به تألیف و بازگشت امام‌خمینی به وطن و رفع ممنوع‌المنبری من
- فصل نهم، سه خاطره از سال‌های اول پس از پیروزی انقلاب، مراسم چهلم شهید مطهری، اقدامات دولت موقت و ماجرای آیت‌الله شریعتمداری و حزب خلق مسلمان؛
- فصل دهم، خاطرات بعضی سفرها: حج، پاکستان، آلمان و برخی شهرهای ایران؛
- فصل یازدهم، ریشه‌های انقلاب: کاپیتولاسیون، تبعید امام‌خمینی و صهیونیست‌ها؛
- فصل دوازدهم، نهضت امام‌خمینی، برای حفظ اسلام: ویژگی‌های انقلاب، تشکیل حکومت اسلامی، شخصیت بی‌نظیر امام‌خمینی، پیوند حوزه و دانشگاه، شهید مطهری، شهید بهشتی، ثمرۀ انقلاب امام‌خمینی، کلام آخر؛ و در پایان اسناد، تصاویر و فهرست اعلام.[۲]
آثار پیرامونی
دربارۀ محمدتقی فلسفی و خاطرات و مبارزات ایشان چندین اثر منتشر شده‌است که برخی مستقل و شماری هم با این کتاب همپوشانی دارد. ازجمله:
- قیصری مهدی، خطیب توانا؛ سیری در زندگی و مبارزات حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ محمدتقی فلسفی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش.
- قیصری، مهدی، حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی به روایت تصویر، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اول، ۱۳۸۶ش.
- مازاریان، علیرضا، کتاب فلسفی؛ روایت زندگی حجت‌الاسلام شیخ محمدتقی فلسفی، تهران، خیمه، ۱۳۹۲ش.
- مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، یاران امام به روایت اسناد ساواک (کتاب نهم)؛ زبان گویای اسلام حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، اول، ۱۳۷۸ش.
- نیکزاد، علی‌اکبر، خاطرات و خطرات فلسفی در عرصه خطابه و منبر، قم، دبیرخانه اجلاس حوزه و تبلیغ، ۱۳۷۸ش.
وضعیت نشر
کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی، در سال ۱۳۷۶ در ۹۷۲ صفحه، در ۳۰۰۰ نسخه، در تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است. تهیه و تنظیم با مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه‌ها با سید حمید روحانی، ویراستاران علی دوانی، محمد رجبی، محمدحسن رجبی انجام گرفته‌است.
چاپ‌ها و ویراست‌های بعدی این کتاب با ویراست و چاپ اول تفاوت‌هایی در تعداد صفحات دارد.
پانویس
منابع
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.