سیدمرتضی اصفهانی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدمرتضی اصفهانی |
| تاریخ تولد | ۱ بهمن ۱۳۱۵ شمسی |
| زادگاه | قائن |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، سیدابوالقاسم موسوی خویی، سیدمحمدباقر صدر، سیدعبدالاعلی سبزواری |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قائن، حوزه علمیه مشهد، حوزه علمیه نجف |
| اجازه اجتهاد از | سیدابوالقاسم خویی، محمد فاضل لنکرانی، لطف‌الله صافی گلپایگانی |
| تألیفات |
|
| سایر |
|
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارز ضد حکومت پهلوی، فعال در مبارزه با گروهک‌های معارض |
| اجتماعی | خدمات عمرانی و تبلیغی در منطقه قائنات |
سیدمرتضی اصفهانی، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
زادگاه و تحصیل
سیدمرتضی اصفهانی در اول بهمن ۱۳۱۵ش در شهر قاین به دنیا آمد. او در سال ۱۳۳۰ ش وارد مدرسه علمیه جعفریه در قائن شد و مقدمات را در آنجا نزد سیدمحمدرضا صامتی خواند. آنگاه راهی مشهد شد و مدت کوتاهی در حوزه علمیه مشهد به تکمیل تحصیلات حوزوی ادامه داد. مدت اقامت او در مشهد کوتاه بود و وی رهسپار قم شد، ولی حضور در آنجا هم کوتاه بود و در زندگینامه وی در دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور[۱] و همچنین زندگینامه مختصر او در ویژه‌نامه همایش نخستین مؤلفین قائنات[۲] به استادان و کتاب‌هایی که در حوزه‌های علمیه مشهد و قم خوانده است، اشاره نشده است.
سیدمرتضی اصفهانی در سال ۱۳۳۳ش راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف، دروس سطح را در نزد آقایان سیدابراهیم حجازی، سیداسدالله مدنی تبریزی، کاظم تبریزی، سیدمرتضی خلخالی، صدرا بادکوبه‌ای و علی‌اصغر اراکی خواند. آنگاه در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحمدباقر صدر، سیدابوالقاسم موسوی خویی،[۳] سیدعبدالاعلی سبزواری و میرزا باقر زنجانی[۴] شرکت کرد. او از سال ۱۳۴۴ش و با تشکیل کلاس درس خارج فقه امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری (مسجد ترک‌ها) در نجف اشرف، در آن درس هم شرکت کرد و از درس خارج فقه (بیع مکاسب) ایشان بهره برد.[۵] درباره سال‌های حضور او در درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست. او احتمالاً در اواخر دهه ۱۳۴۰ یا اوایل دهه ۱۳۵۰ش به کشور بازگشت و می‌توان احتمال داد که از سال ۱۳۴۴ش تا بازگشت به کشور، در درس امام‌خمینی حضور می‌یافت. هم‌زمان با تحصیل در نجف اشرف، به‌عنوان مدرس به تدریس در مدرسه دارالحکمه آیت‌الله حکیم می‌پرداخت.[۶]
فعالیت مبارزاتی
اصفهانی در کنار تحصیل و تدریس در نجف اشرف، به مبارزه با حکومت پهلوی هم می‌پرداخت و در سفرهایش به ایران، رساله‌های ایشان را توزیع می‌کرد. پس از استقرار دائمی در کشور، با سفر به برخی شهرها، سخنرانی‌هایی را علیه حکومت پهلوی ایراد کرد. از آن جمله می‌توان به سفرهای او به شهرهای تهران،[۷]فسا، فارسان، قم، مشهد و قاین اشاره کرد.[۸] همچنین با سفر به استان سیستان و بلوچستان، با روحانیان تبعیدی در آنجا دیدار کرد. وی سپس در قائن و بیرجند مستقر شد و در سازماندهی مبارزات مردم آن شهرها ازجمله برگزاری تظاهرات علیه حکومت پهلوی نقش داشت [۹] به سبب همین نقش، چند بار توسط ساواک دستگیر و زندانی شد.[۱۰]
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب
او پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به مبارزه با گروهک‌های معارض با انقلاب پرداخت که در پوشش کمک به سیل‌زدگان و زلزله‌زدگان قائنات و بیرجند راهی آنجا شده بودند. با آغاز جنگ تحمیلی نیز بارها در جبهه‌های جنگ حضور یافت و در ترغیب جوانان برای عزیمت به جبهه‌های جنگ نقش داشت. وی همچنین در شورای جهاد سازندگی و همچنین کمیته امداد امام‌خمینی در قائنات عضویت داشت و در این زمینه با محمد صدوقی یزدی، امام جمعه یزد همکاری می‌کرد. علاوه بر آن در عمران منطقه فعال بود.[۱۱] به سبب این فعالیت‌ها، در سال ۱۳۶۰ش مورد سوءقصد قرار گرفت. او که سرپرستی حوزه علمیه قاین را بر عهده داشت.[۱۲]
در ۲۴ مهر ۱۳۶۷ به امامت جمعه شهر قائن منصوب شد. ازجمله فعالیت‌های او در قائن، در کنار اقامه نماز جمعه در آن شهر، می‌توان به مدیریت حوزه علمیه و همچنین اعزام روحانیان به روستاها برای تبلیغ دین و ارشاد مردم اشاره کرد. رسیدگی به امور مردم و همچنین دستگیری از فقرا و نیازمندان از دیگر خدمات او در قائن بود. وی از آیات سیدابوالقاسم خویی، محمد فاضل لنکرانی، لطف‌الله صافی گلپایگانی، سیدعلی حسینی خامنه‌ای و حسین نوری همدانی اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه، نقل حدیث و تأییدیه مدارج علمی دریافت کرده است.[۱۳]
آثار علمی
ترجمه و شرح کتاب مغنی اللبیب و تدوین علوم قرآنی و نگارش مقالاتی در مجلات و نشریات و نقدی بر بعضی فتواها ازجمله آثار علمی اوست[۱۴] که ازجمله این مقالات می‌توان به مقاله‌های تاریخ تأسیس حوزه علمیه،[۱۵] کیفیت تدوین و دائره‌المعارف فقه شیعه، پیشینه و تاریخ حوزه علمیه قائن، کیفیت ایراد خطبه‌ها و احکام فقهی اشاره کرد.[۱۶]
پانویس
- ↑ کاظمینی، ج ۱، ص۸۱-۸۲.
- ↑ ص ۲.
- ↑ کاظمینی، ص۸۲.
- ↑ ویژه‌نامه همایش نخستین مؤلفین قائنات، ص۲.
- ↑ همان؛ کاظمینی، ج ۱، ص۸۲.
- ↑ ویژه‌نامه همایش نخستین مؤلفین قائنات، ص۲.
- ↑ کاظمینی، ج ۲، ص۸۲.
- ↑ ویژه‌نامه همایش نخستین مؤلفین قائنات، ص۲.
- ↑ کاظمینی، ج ۲، ص۸۲.
- ↑ ویژه‌نامه همایش نخستین مؤلفین قائنات، ص۲.
- ↑ کاظمینی، ج ۱، ص۸۲.
- ↑ ویژه‌نامه همایش نخستین مؤلفین قائنات، ص۲.
- ↑ کاظمینی، ج ۲، ص۸۲.
- ↑ ویژه‌نامه همایش نخستین مؤلفین قائنات، ص۲.
- ↑ نور دانش، ص۱۳۴۰.
- ↑ کاظمینی، ج۱، ص۸۲.
منابع
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۱، تهران، برگ رضوان.
- «ویژه‌نامه همایش نخستین مولفین قائنات: سیدمرتضی اصفهانی»، هفته‌نامه طنین قائنات، سال چهارم، شماره ۱۸۵، ۲۲ آذر.