صدرا بادکوبهای
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | صدرالدین بادکوبهای |
| لقب | صدرا بادکوبهای، صدرا قفقازی |
| تاریخ تولد | ۱۲۷۶ش |
| زادگاه | روستای قلعه، نزدیک باکو |
| تاریخ وفات | ۱۳۵۱ش |
| محل دفن | قبرستان وادیالسلام نجف |
| شهر وفات | نجف |
| خویشاوندان سرشناس | نعمتالله (پدر) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدحسین طباطبایی قمی، مرتضی آشتیانی، میرزا مهدی الهی قمشهای، محمدحسین نائینی، محمدحسین کمپانی اصفهانی، سیدابوالحسن اصفهانی، سیدحسین بادکوبهای، سیدابوالقاسم خویی |
| شاگردان | سیدمحمدباقر صدر، محمدابراهیم جناتی |
| محل تحصیل | باکو، مشهد، تهران، نجف |
| تألیفات | هدایه الاصول فی شرح کفایهالاصول |
| سایر | از مدرسان فلسفه در نجف، از حامیان نهضت امامخمینی |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | همراهی با آیتالله خویی در اعتراض به دستگیری امامخمینی (۱۳۴۲)، استقبال از امامخمینی در ورود به نجف |
صدرالدین بادکوبهای، از شاگردان درس امامخمینی.
زادگاه و خاندان
صدرالدین بادکوبهای معروف به صدرا بادکوبهای و صدرا قفقازی در سال ۱۲۷۶ش در روستای قلعه نزدیک شهر باکو (مرکز جمهوری آذربایجان) و در خانوادهای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ نعمتالله از عالمان برجسته باکو بود که توسط حکومت تزاری روسیه دستگیر و به سیبری تبعید شد و صدرالدین باکوبهای تحت تکفل عمویش ملامحمد تربیت شد.
تحصیل
او پس ازآ نکه خواندن و نوشتن را در زادگاهش فراگرفت، به باکو رفت و بخشی از دروس حوزوی را نزد آقا میر عبدالخالق خواند. او در سال ۱۲۹۶ش به ایران آمد و در شهر مشهد مقیم شد و در آنجا ادبیات عرب را پیش عبدالجواد ادیب نیشابوری خواند. دروس سطح را هم نزد سیدباقر رضوی و سیدجعفر شهرستانی آموخت و سپس در درس خارج فقه و اصول آیتالله محمد آقازاده خراسانی، آیتالله سیدحسین طباطبایی قمی و آیتالله شیخ مرتضی آشتیانی شرکت کرد.
پس از ۱۲ سال حضور در مشهد، در سال ۱۳۱۴ش راهی تهران شد و مدتی در مدارس علمیه تهران از درسهای فلسفه میرزا مهدی الهی قمشهای بهرهمند شد. وی پس از چند سال حضور در تهران، به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف از درس خارج فقه و اصول آیات میرزامحمدحسین نائینی، محمدحسین کمپانی اصفهانی، موسی خراسانی، سیدابوالحسن اصفهانی و سیدحسین بادکوبهای بهره برد و به درجه اجتهاد رسید[۱] عقیقی بخشایشی از حضور او در درس آیتالله سیدابوالقاسم موسوی خویی نیز سخن گفته است.[۲]
صدرا بادکوبهای از مدرسان فقه، اصول و فلسفه در حوزه علمیه نجف بود و به گفته ابراهیم جناتی، در همه حوزههای فوق تبحر داشت. بهویژه او یکی از مدرسان درس فلسفه در حوزه علمیه نجف اشرف بود و اغلب دانشآموختگان حوزه علمیه نجف اشرف درس فوق را نزد وی خواندهاند.[۳]
فعالیت مبارزاتی
صدرا بادکوبهای در خرداد ۱۳۴۲ و پس از اطلاع از دستگیری امامخمینی، آیتالله خویی را در عزیمت ایشان به بیت آیتالله سیدمحمود حسینی شاهرودی و سیدمحسن طباطبایی حکیم همراهی میکرد که این همراهی به صدور اعلامیهای به امضای آن سه مرجع علیه اقدام حکومت پهلوی در دستگیری امامخمینی منجر شد.[۴] صدرا بادکوبهای هنگام ورود امامخمینی به عراق هم از سوی آیتالله خویی و همراه با عدهای دیگر، برای استقبال از امامخمینی اعزام شد.[۵]
سیدحمید روحانی در نهضت امامخمینی از او بهعنوان یکی از شاگردان امامخمینی نام برده است.[۶] وی اطلاعات بیشتری درباره حضور صدرا قفقازی در درسهای امامخمینی نداده است، ولی میتوان احتمال داد که با آغاز درس خارج فقه (بیع مکاسب) امامخمینی در سال ۱۳۴۴ش در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف، در آن درس شرکت میکرده است.
جلسات درس فلسفه او پس از سالها، به سبب برخی مخالفتها و حتی تهدیدها تعطیل شد و او علیرغم شأن علمی که داشت، وارد جلسات استفتاء آیتالله سیدمحمود حسینی شاهرودی شد و چندی در آن جلسات حضور داشت. با تعطیلی جلسات درس فلسفه بادکوبهای، آیتالله سیدمحمدباقر صدر که از شاگردان صدرالدین بادکوبهای بود، تدریس فلسفه را آغاز کرد که حاصل آن کتاب فلسفتنا است.[۷]
وی همچنین از اصحاب استفتای آیتالله خویی بود.[۸] از او کتابی با عنوان هدایه الاصول فی شرح کفایهالاصول بر جای مانده است.[۹]
درگذشت
صدرالدین بادکوبه در سال ۱۳۵۱ ش در نجف اشرف درگذشت و پیکرش در قبرستان وایالسلام آن شهر به خاک سپرده شد.[۱۰]
پانویس
- ↑ (مولایی، گلهای پریشان در باد، ص۱۶۹.
- ↑ عقیقی بخشایشی، «پاسخ نقد»، ص۵۰.
- ↑ اباذری، «نقش علمای بادکوبه در نجف»، ص۱۰۶-۱۰۷.
- ↑ بصیرتمنش، «آیتالله حکیم و نهضت روحانیون ایران در سالهای ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲»، ص۱۵۸.
- ↑ انصاری قمی، «نجوم امت ـ حضرت آیتاللهالعظمی حاج سیدابوالقاسم خویی»،، ص۸۹.
- ↑ روحانی، نهضت امامخمینی، ج۱، ص۶۵.
- ↑ اباذری، «نقش علمای بادکوبه در نجف»، ص۱۰۷.
- ↑ انصاری قمی، «نجوم امت ـ حضرت آیتاللهالعظمی حاج سیدابوالقاسم خویی»،، ص۹۳.
- ↑ ضیاءالدین، نقیزاده، خرقانی و نوروزی، «روششناسی و اعتبارسنجی برداشت مبتنی بر دلالت اشاره از قرآن کریم»، ص۱۱۲.
- ↑ مولایی، گلهای پریشان در باد، ص۱۶۹.
منابع
- اباذری، عبدالرحیم (۱۳۹۶)، «نقش علمای بادکوبه در نجف»، فصلنامه زیارت، شماره ۳۳، زمستان.
- انصاری قمی، ناصرالدین (۱۳۷۱)، «نجوم امت ـ حضرت آیتاللهالعظمی حاج سیدابوالقاسم خویی»، دوماهنامه نور علم، شماره ۴۷، مهر و آبان.
- بصیرتمنش، سیدحمید (۱۳۹۲)، «آیتالله حکیم و نهضت روحانیون ایران در سالهای ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲»، فصلنامه مطالعات تاریخی، شماره ۴۰، بهار.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۸۹)، نهضت امامخمینی، ج۱، تهران، انتشارات راه امام.
- ضیاءالدین، سیده بتول. نقیزاده، حسن؛ خرقانی، حسن؛ نوروزی، مرتضی (۱۳۹۸)، «روششناسی و اعتبارسنجی برداشت مبتنی بر دلالت اشاره از قرآن کریم»، دوفصلنامه آموزههای قرآنی، شماره ۲۹، بهار و تابستان.
- عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم (۱۳۷۷)، «پاسخ نقد»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۵۰، خرداد و تیر.
- مولایی، عادل (۱۳۹۲)، گلهای پریشان در باد، ویراستار: محسن عظیمی، اردبیل، بنیاد دایرهالمعارف استان اردبیل.