محمد قاضی‌زاده
قاضی‌زاده، محمد؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. محمد قاضی‌زاده در سال ۱۳۱۸ ش در یکی از روستاهای تربت حیدریه به دنیا آمد. پدرش عباسعلی قاضی‌زاده از عالمان آن سامان و از مدرسان دروس حوزوی در آن منطقه بود. محمد قاضی‌زاده قرائت قرآن و امثله را نزد عباسعلی قاضی‌زاده فراگرفت. پس از مدتی برای تحصیل علوم حوزوی به مدرسه علمیه تربت حیدریه رفت و نصاب البیان را نزد عباسعلی قاضی‌زاده آموخت و سپس در درس جامع‌المقدمات سیدهاشم حسینی شرکت کرد. مطول، مغنی و سیوطی را هم پیش شیخ علی تهرانی خواند و کتاب‌های معالم‌الاصول و مطول را نزد صدرالدین ربانی فراگرفت. سپس به تحصیل دروس سطح پرداخت و رسایل را نزد صدرالدین ربانی آموخت و در کتاب مکاسب از شاگردان آقایان شیخ اسماعیل مجتهدی و شیخ عبدالله امامی بود. کفایه الاصول را هم نزد سید محمدباقر طباطبایی فراگرفت. وی پس از پایان دروس سطح برای تکمیل تحصیلاتش رهسپار حوزه علمیه مشهد شد و در دروس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید محمدهادی حسینی میلانی شرکت کرد. آنگاه به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف به تحصیل خارج فقه و اصول نزد آیات عظام سید ابوالقاسم موسوی خویی، امام خمینی، سید علی حسینی سیستانی، سید عبدالاعلی موسوی سبزواری، میرزا باقر زنجانی، سید ابوالحسن بجنوردی، سید نصرالله مستنبط و سید محمدباقر صدر پرداخت. قاضی‌زاده در کنار دروس فقه و اصول، دروس عقلی و فلسفه را نیز نزد حضرات آیات سید محمدباقر صدر و شیخ عباس قوچانی (اسفار و منظومه) شرکت می‌کرد. درباره سال‌های دقیق حضور قاضی‌زاده در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام خمینی در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۴۰ ش در درس‌های ایشان شرکت می‌کرده است. او در سال ۱۳۵۰ ش توسط حکومت بعث عراق از عراق اخراج شد، بنابراین تا آن سال در درس امام خمینی حاضر می‌شد. قاضی‌زاده پس از بازگشت به کشور به تحصیلات حوزوی در حوزه علمیه قم ادامه داد و دروس فلسفی را نزد آیات مرتضی مطهری و عبدالله جوادی آملی تکمیل کرد. درس‌های خارج فقه و اصول را هم نزد آیات سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، میرزا هاشم آملی، سید کاظم شریعتمداری، سید محمدرضا گلپایگانی، شیخ مرتضی حائری یزدی و شیخ حسین وحید خراسانی تکمیل نمود. در کنار تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد، ولی از کتاب‌هایی که تدریس کرده است اطلاعی در دست نیست. قاضی‌زاده پس از چندین سال سکونت در قم به مشهد مهاجرت کرد و در آنجا به تدریس و فعالیت‌های علمی و فرهنگی ادامه داد. وی در سال‌های نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی، به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت و با ایراد سخنرانی‌های افشاگرانه و توزیع و تکثیر اعلامیه‌های امام خمینی و دیگر فعالان سیاسی، به مبارزاتش ادامه داد. قاضی‌زاده پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تشکیل کمیته انقلاب اسلامی در تربت حیدریه نقش داشت. همچنین از مؤسسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آن شهر بود. سپس مسئولیت کمیته قضایی را در تربت حیدریه بر عهده گرفت و مدتی هم دادستان انقلاب اسلامی در آن شهر بود. مسئول عقیدتی ـ سیاسی ارتش در تربت حیدریه و معاونت دادستان آن شهر از دیگر مسئولیت‌های قاضی‌زاده در نخستین سال‌های جمهوری اسلامی بود. هم‌زمان با تشکیل کلاس‌های آموزشی عقیدتی در جهاد سازندگی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به تدریس دروس فوق پرداخت. وی هم‌اکنون به تدریس در حوزه علمیه مشهد اشتغال دارد. تألیف کتاب مالکیت زمین در اسلام و ترجمه کتاب‌های حکایت ایمان، جزء اول تحریر الوسیله و عدالت الصحابه (عدالت صحابه) از آثار علمی اوست («میرسجادی، سید محمدحسین»، thinker.irc.ir). منبع: «محمد، علی‌اصغر» (۱۳۹۷)، اندیشمندان اسلامی: مرکز پژوهش‌های اسلامی سازمان صداوسیما، http://thinker.irc.ir/thinker/index/show/+.