موسی زینالعابدین مرندی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | موسی زینالعابدین مرندی |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۲ش |
| زادگاه | نجف |
| تاریخ وفات | ۷ شهریور ۱۳۹۹ |
| محل دفن | قبرستان وادی السلام، نجف |
| خویشاوندان سرشناس | هادی زینالعابدین (پدر)، زینالعابدین مرندی (جد) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدابوالقاسم خویی، سیدابوالحسن اصفهانی، حسین حلی، سیدعبدالهادی شیرازی، مرتضی گیلانی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه نجف |
| تألیفات | احسن المقال فی حکم الصلاة علی النبی و آله، منابع الاول، جامعتنا: اولین دانشگاه اسلامی، مناسک حج، بقیه السائلین، المتقن فی دعا الجوشن الاربعة عشر ائمه و اصحاب آنها، مفاتیح الدرر فی الائمه، جواب و سؤال از خارج، مقاله «در شخصیت امامخمینی»، تفسیر آیه آخر سوره آل عمران، الفات النظر فی السمع و البصر، کشکول الحقائق، القرآن منطلق الوعی الاسلامی قرآنی، قاعده لاضرر و لا ضرار، شرح منطق ملاعبدالله، ترجمه مفاتیح از فارسی به عربی، داوود بن الحسن و کمیل بن زیاد |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با حکومت بعث عراق |
| اجتماعی | تأسیس مسجد، حسینیه و مدرسه در منطقه کوت عراق |
موسی زینالعابدین، از شاگردان درس خارج فقه امامخمینی.
زادگاه و خاندان
موسی زینالعابدین معروف به زینالعابدین مرندی در سال ۱۳۱۲ش در نجف اشرف به دنیا آمد. پدرش شیخ هادی زینالعابدین، از مدرسان برجسته حوزه علمیه نجف اشرف و از شاگردان آیات سیدابوالحسن اصفهانی و میرزا حسین نائینی و جدش آیتالله العظمی شیخ زینالعابدین مرندی از شاگردان آیات میرزای شیرازی، میرزا حبیبالله رشتی و سیدحسین کوهکمری بود.[۱] و از عالمان برجسته به شمار میآمد.[۲] که نسبش به شیخ بهایی عاملی، عالم برجسته دوره صفوی میرسد.[۳]
تحصیل
زینالعابدین خواندن و نوشتن قرآن را نزد پدرش آموخت. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و از ششسالگی نزد پدرش مقدمات و سطح را خواند.[۴] همزمان با حضور در درس پدرش، در درس مکاسب شیخ حسن یزدی و درس کفایهالاصول شیخ فاضل قائنی شرکت میکرد. وی آنگاه به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و ابتدا از درسهای خارج فقه و اصول پدرش بهره برد. سپس در درس خارج فقه و اصول آیتالله سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد و درس خارج اصول (به مدت ۱۰ سال، یک دوره و نصف) و خارج فقه (اکثر ابواب فقه) را نزد ایشان خواند. او پس از تشکیل جلسات درس خارج فقه (بیع مکاسب) امامخمینی در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف، وارد آن درس شد و مدت ۵ سال از درسهای ایشان بهره برد.[۵] اگرچه زینالعابدین اشاره دقیقی به مقطع زمانی حضور در درس امامخمینی نکرده و صرفاً بر استفاده ۵ ساله از درسهای ایشان بسنده کرده است، ولی با استناد به فعالیتهای او در منطقه کوت عراق که هشت سال به طول انجامید، میتوان احتمال داد که در دهه ۱۳۴۰ش از درس امامخمینی بهره میبرده است. او مسائل مستحدثه را هم نزد آیتالله شیخ حسین حلی خواند و بعضی ابواب خارج فقه را پیش سیدعبدالهادی شیرازی فراگرفت. بعضی از علوم دیگر ازجمله عروض، هیئت و طب را هم نزد شیخ مرتضی گیلانی آموخت. وی سپس اجازه اجتهاد را از پدرش آیتالله شیخ هادی زینالعابدینی و آیتالله خویی دریافت کرد.[۶]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
زینالعابدین در مدت تحصیل دروس خارج فقه و اصول با آیتالله سیدمحمدباقر صدر هممباحثه بود و چند سال همراه با آیتالله صدر و شیخ حسن سعید تهرانی، زیر نظر آیتالله خویی به مباحثه علمی میپرداخت.[۷] او همچنین با سیدمصطفی خمینی مراوداتی داشت، ازجمله سیدمصطفی خمینی در جلسات روضه او در هشتم ربیعالاول و به مناسبت سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع) شرکت میکرد. همچنین مدتی همراه با او، در محافظت از حرم امام علی(ع) مشارکت داشت.[۸]
موسی زینالعابدین در دوران تحصیل، درسهای استادان خویش را تقریر میکرد، ولی گزارشی درباره تقریرهای او از درس خارج فقه امامخمینی در دست نیست. البته آن تقریرها همه در هنگام اخراج او از عراق در سال ۱۳۵۹ش از بین رفت، بنابراین در صورت تقریر درسهای امامخمینی، این تقریرها هم از بین رفته است. به احتمال زیاد در اواخر دهه ۱۳۴۰ش و پیش از سال ۱۳۴۹ش (سال درگذشت آیتالله حکیم)، به دستور آیتالله حکیم و آیتالله خویی، برای تبلیغ به منطقه کوت عراق که از شهرهای بسیار مهم ولی از لحاظ علمی و شرعی ضعیف که بین بغداد و بصره واقع بود، میرفت و مدت ۸ سال در آن منطقه فعالیت کرد و با حمایت و پشتیبانی آن دو مرجع، در تأسیس مسجد، حسینیه، مدرسه و تربیت جوانان نقش داشت. همچنین با آیتالله سیدمحمدباقر صدر در امور فرهنگی این شهر مشورت میکرد و از حمایتهای ایشان برخوردار بود.[۹] در آن مدت به مبارزه با حکومت بعث عراق نیز میپرداخت و در اغلب مراسم و مجالس، علیه حکومت بعث سخن میگفت. به سبب این مبارزات، مدت یک سال در زندانهای حکومت بعثی عراق بود.[۱۰]
فعالیتها پس از انقلاب
زینالعابدین در سال ۱۳۵۹ش توسط حکومت بعث عراق و بهعنوان ایرانی مقیم عراق، از آن کشور اخراج شد و همه آثار و تألیفات او ازجمله تقریراتش از درسهای استادانش در حوزه علمیه نجف و کتابهای شرح منطق بهصورت تعلیقی، زندگانی و سرگذشت علمی و تاریخی داوود بن الحسن(ع)، زندگانی کمیل بن زیاد و حیات علمی او در زمان امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) و دیوان شعری درباره زندگانی و مدح ائمه اطهار(ع) توقیف شد. وی پس از ورود به ایران، در منطقه دولتآباد شهرری مقیم شد. همزمان در تهران به تدریس در حوزههای علمیه قائم، مروی و دانشگاه امام صادق(ع) پرداخت و در تأسیس حسینیه معیری برای عراقیها نقش داشت.
آثار علمی
زینالعابدینی از سال ۱۳۷۷ش به قم رفت و به تدریس در حوزه علمیه آیتالله گلپایگانی پرداخت. کتاب احسن المقال فی حکم الصلاة علی النبی و آله، منابع الاول، جامعتنا: اولین دانشگاه اسلامی، مناسک حج، بقیه السائلین، المتقن فی دعا الجوشن الاربعة عشر ائمه و اصحاب آنها، مفاتیح الدرر فی الائمه، جواب و سؤال از خارج، مقاله «در شخصیت امامخمینی»، تفسیر آیه آخر سوره آل عمران، الفات النظر فی السمع و البصر، کشکول الحقائق، القرآن منطلق الوعی الاسلامی قرآنی، قاعده لاضرر و لا ضرار، شرح منطق ملاعبدالله، ترجمه مفاتیح از فارسی به عربی، داوود بن الحسن و کمیل بن زیاد از آثار علمی اوست.[۱۱]
درگذشت
شیخ موسی زینالعابدین در ۷ شهریور ۱۳۹۹ از دنیا رفت و پیکرش پس از انتقال به نجف اشرف و اقامه نماز توسط آیتالله سیدمحمدسعید حکیم در قبرستان وادی السلام و در مقبره جدش به خاک سپرده شد.[۱۲]
پانویس
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیتالله شیخ موسی زینالعابدین»، ص۴۰۲.
- ↑ رحمانزاده صوفیانی، عربیسرایان آذریزبان، ص۳۲۷.
- ↑ «موسی زینالعابدینی مرندی».
- ↑ «آیتالله موسی زینالعابدین: در بین مراجع نجف مانند امام ندیدهام»، ص۶.
- ↑ «موسی زینالعابدینی مرندی».
- ↑ «موسی زینالعابدینی مرندی».
- ↑ «آیتالله موسی زینالعابدین: در بین مراجع نجف مانند امام ندیدهام»، ص۶.
- ↑ «آیتالله موسی زینالعابدین: در بین مراجع نجف مانند امام ندیدهام»، ص۶.
- ↑ «موسی زینالعابدینی مرندی».
- ↑ «موسی زینالعابدینی مرندی»؛ «آیتالله موسی زینالعابدین: در بین مراجع نجف مانند امام ندیدهام»، ص۷.
- ↑ «موسی زینالعابدینی مرندی».
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیتالله شیخ موسی زینالعابدین»، ص۴۰۳.
منابع
- «آیتالله موسی زینالعابدین: در بین مراجع نجف مانند امام ندیدهام» (۱۳۹۴)، هفتهنامه حریم امام، شماره ۲۰۹، سیزدهم اسفند.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۹)، «درگذشتگان: آیتالله شیخ موسی زینالعابدین»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۶، بهمن و اسفند.
- رحمانزاده صوفیان، جعفر (۱۳۹۳)، عربیسرایان آذریزبان، قم، مجمع ذخایر اسلامی.
- «موسی زینالعابدینی مرندی»، zeinalabedini.andishvaran.ir.