تشهد نماز: تفاوت میان نسخهها
imported>Shams جز added Category:۱۴۰۴ using HotCat |
imported>Shams بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تشهد'''، به معنای گواهی دادن به وحدانیت خدا و رسالت رسولش میباشد. این شهادت در | '''تشهد'''، به معنای گواهی دادن به وحدانیت خدا و رسالت [[پیامبر اکرم(ص)|رسولش]] میباشد. این شهادت در [[نماز]]، نوعی تجدید ایمان و مرور عقاید توحیدی به شمار میآید. | ||
==اهمیت و جایگاه تشهد== | ==اهمیت و جایگاه تشهد== | ||
تشهد در اصطلاح دینی و عرفانی به معنای گواهی دادن به و حدانیت حقتعالی و رسالت رسول پیامبر(ص) میباشد.<ref>گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ج۷، ص۴۷؛ هجویری، کشف المحجوب، ص۳۷۸؛ نسفی، ارشاد در معرفت، ص۱۹۲؛ میبدی، کشف الاسرار وعدة الابرار، ج۱۰، ص۵۷۵.</ref> | تشهد در اصطلاح دینی و [[عرفان|عرفانی]] به معنای گواهی دادن به و حدانیت حقتعالی و رسالت رسول پیامبر(ص) میباشد.<ref>گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ج۷، ص۴۷؛ هجویری، کشف المحجوب، ص۳۷۸؛ نسفی، ارشاد در معرفت، ص۱۹۲؛ میبدی، کشف الاسرار وعدة الابرار، ج۱۰، ص۵۷۵.</ref> [[عرفا|اهل معرفت]] با توجه به [[حدیث|روایات]] وارده در زمینه تشهد در نماز به جایگاه تشهد، اقسام و رابطه آن با ولایت پرداختهاند.<ref>میبدی، کشف الاسرار و عدة الابرار، ج۱۰، ص۵۷۵؛ نسفی ارشاد در معرفت، ص۱۹۲؛ صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۳۱۶؛ ملکی تبریزی، اسرار الصلاة، ص۳۶۲-۳۷۶؛ هجویری، کشف المحجوب، ص۳۷۸، قمی، الاسرار العبادات وحقیقة الصلاة، ص۱۸۱؛ نراقی، معراج السعاده، ص۸۶۳؛ شیرازی، مناهج انوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعه، ج۱، ص۳۷۵.</ref> [[امامخمینی]]، نیز با توجه به برخی روایات به بحث تشهد، جایگاه آن در نماز، حقیقت و رابطه آن با ولایت پرداخته است.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۳؛ سرّالصلاة، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref> | ||
اهل معرفت با توجه به روایات وارده در زمینه تشهد در نماز به جایگاه تشهد، اقسام و رابطه آن با ولایت پرداختهاند.<ref>میبدی، کشف الاسرار و عدة الابرار، ج۱۰، ص۵۷۵؛ نسفی ارشاد در معرفت، ص۱۹۲؛ صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۳۱۶؛ ملکی تبریزی، اسرار الصلاة، ص۳۶۲-۳۷۶؛ هجویری، کشف المحجوب، ص۳۷۸، قمی، الاسرار العبادات وحقیقة الصلاة، ص۱۸۱؛ نراقی، معراج السعاده، ص۸۶۳؛ شیرازی، مناهج انوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعه، ج۱، ص۳۷۵.</ref> | |||
==حقیقت تشهد== | ==حقیقت تشهد== | ||
در نظر اهل معرفت حقیقت تشهد همان حضور در نزد پروردگار میباشد؛ زیرا در مقام تشهد سالک از تکثر و کثرت رهایی یافته و به وحدت واصل میشود. نمازگزار در حال تشهد، شاهد حضرت حق و غرق در اوست؛ ازاینرو در تشهد نه کثرت حجاب وحدت میشود و نه وحدت حجاب کثرت میگردد؛ ازاینرو به یکتایی خداوند و به این که همه اسماء از آن اوست، و کسی در آنها با او شریک نیست گواهی و شهادت میدهد.<ref>قشیری، لطائف الاشارات، ج۱، ص۲۲۷؛ قمی، اسرار العبادة وحقیقة الصلاة، ص۱۱۲-۱۱۳؛ کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات، ص۴۴۲.</ref> نمازگزار در تشهد به وحدانیت و یگانگی پروردگار متعال شهادت داده و هرگونه شرک را از خداوند متعال نفی میکند. همچنین در تشهد بر عبد و بنده بودن رسول خدا گواهی و شهادت میدهد. در واقع این اقرارها و شهادتها نوعی تجدید ایمان و مرور عقاید پاک توحیدی به شمار میآیند.<ref>گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ج۷، ص۴۷-۴۸؛ سمندری، اسرارالصلاة، ص۱۷۵؛ یزدانپناه، آئین بندگی، ۴۵۰-۴۵۱؛ شیرازی، مناهج انوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعه، ج۱، ص۳۷۵.</ref> | در نظر اهل معرفت حقیقت تشهد همان حضور در نزد پروردگار میباشد؛ زیرا در مقام تشهد سالک از تکثر و کثرت رهایی یافته و به وحدت واصل میشود. نمازگزار در حال تشهد، شاهد حضرت حق و غرق در اوست؛ ازاینرو در تشهد نه کثرت حجاب وحدت میشود و نه وحدت حجاب کثرت میگردد؛ ازاینرو به یکتایی خداوند و به این که همه [[اسما و صفات|اسماء]] از آن اوست، و کسی در آنها با او شریک نیست گواهی و شهادت میدهد.<ref>قشیری، لطائف الاشارات، ج۱، ص۲۲۷؛ قمی، اسرار العبادة وحقیقة الصلاة، ص۱۱۲-۱۱۳؛ کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات، ص۴۴۲.</ref> نمازگزار در تشهد به وحدانیت و یگانگی پروردگار متعال شهادت داده و هرگونه شرک را از خداوند متعال نفی میکند. همچنین در تشهد بر عبد و بنده بودن [[پیامبر اکرم(ص)|رسول خدا]] گواهی و شهادت میدهد. در واقع این اقرارها و شهادتها نوعی تجدید ایمان و مرور عقاید پاک توحیدی به شمار میآیند.<ref>گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ج۷، ص۴۷-۴۸؛ سمندری، اسرارالصلاة، ص۱۷۵؛ یزدانپناه، آئین بندگی، ۴۵۰-۴۵۱؛ شیرازی، مناهج انوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعه، ج۱، ص۳۷۵.</ref> | ||
امامخمینی، نیز حقیقت تشهد را خروج فنا به بقاء و از وحدت به کثرت میداند و معتقد است، سالک نمازگزار باید بداند که حقیقت نماز حصول توحید حقیقی و شهادت به وحدانیت حقتعالی است که در سراسر نماز سریان دارد و این همان سرّ « اوّلیت» و «آخریّت» حقتعالی است، سرّی که سفر من الله | امامخمینی، نیز حقیقت تشهد را خروج [[فنا]] به بقاء و از [[وحدت و کثرت|وحدت به کثرت]] میداند و معتقد است، سالک نمازگزار باید بداند که حقیقت نماز حصول توحید حقیقی و شهادت به وحدانیت حقتعالی است که در سراسر نماز سریان دارد و این همان سرّ « اوّلیت» و «آخریّت» حقتعالی است، سرّی که سفر من الله و الی الله است، ازاینرو قلب سالک باید در این سفر الهی، شهادتش حقیقی و از [[نفاق]] و [[شرک]] منزه باشد.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۲-۳۶۳؛ سرّالصلاة، ص۱۰۸-۱۰۹.</ref> | ||
امامخمینی، در بیان فرق شهادت در ابتدای نماز و شهادت در آخر نماز، معتقد است، شهادت در او نماز و قبل از | امامخمینی، در بیان فرق شهادت در ابتدای نماز و شهادت در آخر نماز، معتقد است، شهادت در او نماز و قبل از [[سیر و سلوک|سلوک]]، شهادتی تعبدی یا تعقلی است و هنوز سالک در تعینات خلقی است، امّا شهادت در آخر نماز یعنی تشهد، پایان سلوک و گذر از تعینات خلقی و رسیدن به به مقام حقی و رجوع از وحدت به کثرت است که این گونه شهادت، شهادت حقیقی و تمکنی است.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۳.</ref> | ||
==تشهد و مسئله ولایت== | ==تشهد و مسئله ولایت== | ||
نمازگزار در تشهد، بر عبد و بنده بودن رسول خدا گواهی و شهادت میدهد و صلوات واجبی که در تشهد نماز بر حضرت رسول اکرم (ص) و خاندان عصمت و طهارت(ع) فرستاده میشود به دستور و فرمان الهی تشریع و جعل شده است که به پیوند و رابطه عمیق میان شهادت به وحدانیت و یکتایی خداوند در نماز با | نمازگزار در تشهد، بر عبد و بنده بودن رسول خدا گواهی و شهادت میدهد و صلوات واجبی که در تشهد نماز بر حضرت رسول اکرم(ص) و [[اهلبیت(ع)|خاندان عصمت و طهارت(ع)]] فرستاده میشود به دستور و فرمان الهی تشریع و جعل شده است که به پیوند و رابطه عمیق میان شهادت به وحدانیت و یکتایی خداوند در نماز با مسئله ولایت اشاره دارد.<ref>فرعانی، مشارق الدراری، ص۹۰؛ یزدانیناه، آئین بندگی، ص۵۱۷-۵۱۸.</ref> | ||
امامخمینی، نیز در بیان رابطه تشهد با ولایت معتقد است، سالک هنگام تشهد به رسالت و عبودیت پیامبر(ص) از رسالت رسول اکرم و مقام ولایت ائمه اطهار مدد و شفاعتجویی میکند و سرّ ظهور «اولیت» و «آخریت» که از مقامات ولایت است، برایش معلوم میشود؛ زیرا معرفت حرمت رسول اکرم (ص) و آل او مهم است و سالک باید به قلب خود بفهماند اگر کشف تام محمدی نبود، کسی راه به عبودیت حق و وصول به مقام قرب و معراج معرفت نداشت، زیرا پیامبر و امامان معصوم، آینه | امامخمینی، نیز در بیان رابطه تشهد با ولایت معتقد است، سالک هنگام تشهد به رسالت و عبودیت پیامبر(ص) از رسالت رسول اکرم و مقام ولایت ائمه اطهار مدد و [[شفاعت|شفاعتجویی]] میکند و سرّ ظهور «اولیت» و «آخریت» که از مقامات ولایت است، برایش معلوم میشود؛ زیرا معرفت حرمت رسول اکرم(ص) و آل او مهم است و سالک باید به قلب خود بفهماند اگر کشف تام محمدی نبود، کسی راه به عبودیت حق و وصول به مقام قرب و معراج معرفت نداشت، زیرا پیامبر و امامان معصوم، آینه تمامنمای تجلی ذاتی، صفاتی و فعلی حقتعالی میباشند.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۳؛ سرّالصلاة، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۳۵
تشهد، به معنای گواهی دادن به وحدانیت خدا و رسالت رسولش میباشد. این شهادت در نماز، نوعی تجدید ایمان و مرور عقاید توحیدی به شمار میآید.
اهمیت و جایگاه تشهد
تشهد در اصطلاح دینی و عرفانی به معنای گواهی دادن به و حدانیت حقتعالی و رسالت رسول پیامبر(ص) میباشد.[۱] اهل معرفت با توجه به روایات وارده در زمینه تشهد در نماز به جایگاه تشهد، اقسام و رابطه آن با ولایت پرداختهاند.[۲] امامخمینی، نیز با توجه به برخی روایات به بحث تشهد، جایگاه آن در نماز، حقیقت و رابطه آن با ولایت پرداخته است.[۳]
حقیقت تشهد
در نظر اهل معرفت حقیقت تشهد همان حضور در نزد پروردگار میباشد؛ زیرا در مقام تشهد سالک از تکثر و کثرت رهایی یافته و به وحدت واصل میشود. نمازگزار در حال تشهد، شاهد حضرت حق و غرق در اوست؛ ازاینرو در تشهد نه کثرت حجاب وحدت میشود و نه وحدت حجاب کثرت میگردد؛ ازاینرو به یکتایی خداوند و به این که همه اسماء از آن اوست، و کسی در آنها با او شریک نیست گواهی و شهادت میدهد.[۴] نمازگزار در تشهد به وحدانیت و یگانگی پروردگار متعال شهادت داده و هرگونه شرک را از خداوند متعال نفی میکند. همچنین در تشهد بر عبد و بنده بودن رسول خدا گواهی و شهادت میدهد. در واقع این اقرارها و شهادتها نوعی تجدید ایمان و مرور عقاید پاک توحیدی به شمار میآیند.[۵]
امامخمینی، نیز حقیقت تشهد را خروج فنا به بقاء و از وحدت به کثرت میداند و معتقد است، سالک نمازگزار باید بداند که حقیقت نماز حصول توحید حقیقی و شهادت به وحدانیت حقتعالی است که در سراسر نماز سریان دارد و این همان سرّ « اوّلیت» و «آخریّت» حقتعالی است، سرّی که سفر من الله و الی الله است، ازاینرو قلب سالک باید در این سفر الهی، شهادتش حقیقی و از نفاق و شرک منزه باشد.[۶]
امامخمینی، در بیان فرق شهادت در ابتدای نماز و شهادت در آخر نماز، معتقد است، شهادت در او نماز و قبل از سلوک، شهادتی تعبدی یا تعقلی است و هنوز سالک در تعینات خلقی است، امّا شهادت در آخر نماز یعنی تشهد، پایان سلوک و گذر از تعینات خلقی و رسیدن به به مقام حقی و رجوع از وحدت به کثرت است که این گونه شهادت، شهادت حقیقی و تمکنی است.[۷]
تشهد و مسئله ولایت
نمازگزار در تشهد، بر عبد و بنده بودن رسول خدا گواهی و شهادت میدهد و صلوات واجبی که در تشهد نماز بر حضرت رسول اکرم(ص) و خاندان عصمت و طهارت(ع) فرستاده میشود به دستور و فرمان الهی تشریع و جعل شده است که به پیوند و رابطه عمیق میان شهادت به وحدانیت و یکتایی خداوند در نماز با مسئله ولایت اشاره دارد.[۸]
امامخمینی، نیز در بیان رابطه تشهد با ولایت معتقد است، سالک هنگام تشهد به رسالت و عبودیت پیامبر(ص) از رسالت رسول اکرم و مقام ولایت ائمه اطهار مدد و شفاعتجویی میکند و سرّ ظهور «اولیت» و «آخریت» که از مقامات ولایت است، برایش معلوم میشود؛ زیرا معرفت حرمت رسول اکرم(ص) و آل او مهم است و سالک باید به قلب خود بفهماند اگر کشف تام محمدی نبود، کسی راه به عبودیت حق و وصول به مقام قرب و معراج معرفت نداشت، زیرا پیامبر و امامان معصوم، آینه تمامنمای تجلی ذاتی، صفاتی و فعلی حقتعالی میباشند.[۹]
پانویس
- ↑ گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ج۷، ص۴۷؛ هجویری، کشف المحجوب، ص۳۷۸؛ نسفی، ارشاد در معرفت، ص۱۹۲؛ میبدی، کشف الاسرار وعدة الابرار، ج۱۰، ص۵۷۵.
- ↑ میبدی، کشف الاسرار و عدة الابرار، ج۱۰، ص۵۷۵؛ نسفی ارشاد در معرفت، ص۱۹۲؛ صدوق، علل الشرایع، ج۲، ص۳۱۶؛ ملکی تبریزی، اسرار الصلاة، ص۳۶۲-۳۷۶؛ هجویری، کشف المحجوب، ص۳۷۸، قمی، الاسرار العبادات وحقیقة الصلاة، ص۱۸۱؛ نراقی، معراج السعاده، ص۸۶۳؛ شیرازی، مناهج انوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعه، ج۱، ص۳۷۵.
- ↑ امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۳؛ سرّالصلاة، ص۱۰۸-۱۱۲.
- ↑ قشیری، لطائف الاشارات، ج۱، ص۲۲۷؛ قمی، اسرار العبادة وحقیقة الصلاة، ص۱۱۲-۱۱۳؛ کاشانی، مجموعه رسائل و مصنفات، ص۴۴۲.
- ↑ گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ج۷، ص۴۷-۴۸؛ سمندری، اسرارالصلاة، ص۱۷۵؛ یزدانپناه، آئین بندگی، ۴۵۰-۴۵۱؛ شیرازی، مناهج انوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعه، ج۱، ص۳۷۵.
- ↑ امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۲-۳۶۳؛ سرّالصلاة، ص۱۰۸-۱۰۹.
- ↑ امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۳.
- ↑ فرعانی، مشارق الدراری، ص۹۰؛ یزدانیناه، آئین بندگی، ص۵۱۷-۵۱۸.
- ↑ امامخمینی، آداب الصلاة، ص۳۶۳؛ سرّالصلاة، ص۱۱۱-۱۱۲.
منابع
- امامخمینی، سیدروحالله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، ۱۳۸۴ش.
- امامخمینی، سیدروحالله، سرّالصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، ۱۳۷۸ش.
- سمندری، مهدی، اسرارالصلاة، قم، بوستان کتاب، ۱۴۱۰ق.
- شیرازی، ابوالقاسم، مناهج انوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعه، تهران، خانقاه احمدی، بیتا.
- صدوق، محمدبنعلی، علل الشرایع، قم، کتابفروشی داوری، بیتا.
- فرغانی، سعیدالدین، مشارق الدراری، قم، بوستان کتاب، ۱۳۷۹ش.
- قشیری، عبدالکریم، لطائف الاشارات، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۸ق.
- قمی، قاضی سعید، اسرارالعبادة و حقیقة الصلاة، تصحیح محمدباقر سبزواری، دانشگاه تهران، ۱۳۳۹ش.
- یزدانپناه، یدالله، آئین بندگی و دلدادگی، قم، نشر فردا، ۱۳۹۸ش.
- کاشانی، عبدالرزاق، مجموعه رسائل و مصنفات، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۰ش.
- گوهرین، صادق، شرح اصطلاحات تصوف، قم، نشر زورا، ۱۳۸۸ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق.
- ملکی تبریزی، جواد، اسرار الصلاة، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- میبدی، احمدبنمحمد، کشف الاسرار وعدة الابرار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش.
- نراقی، احمد، معراج السعادة، انتشارات هجرت، بیتا.
- نسفی، عبداللهبنمحمد، ارشاد در معرفت و وعظ و اخلاق، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۵ش.
- هجویری، علیبنعثمان، کشف المحجوب، تهران، طهوری، ۱۳۷۵ش.
نویسنده: باقر صاحبی