۱٬۲۹۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا'''، تشکّلی سیاسی همسو با مبارزات مردم [[ایران]] در [[نهضت اسلامی ایران|نهضت اسلامی]]. | '''اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا'''، تشکّلی سیاسی همسو با مبارزات مردم [[ایران]] در [[نهضت اسلامی ایران|نهضت اسلامی]]. | ||
اتحادیۀ انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا، تشکلی سیاسی از دانشجویان ایرانی است که در کشورهای اروپایی مشغول به تحصیل بودند. | |||
فضای بستۀ سیاسی در داخل کشور، همچنان که موجب افزایش دانشجویان در خارج از کشور میشد، باعث تشکیل گروههای دانشجویی مخالف دولت نیز بود. «اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا (گروه فارسیزبان)» در بهمن ۱۳۴۴ تشکیل شد. از مهمترین فعالیتهای اتحادیه، برگزاری نشستها، انتشار نشریه «اسلام، مکتب مبارز»، صدور اطلاعیه و برنامهریزی [[تظاهرات]] و [[اعتصاب|اعتصابات]] بود. | |||
پس از [[تبعید امامخمینی]] به عراق، اتحادیه، ایشان را مرجع و رهبرِ فعالیتهای سیاسی و فکری خود شمرد و کموبیش با ایشان از طریق نامه و پیام یا دیدار برخی از اعضای اتحادیه ارتباط داشت و پس از حضور ایشان در پاریس این ارتباطها بیشتر شد. ایشان مهمترین وظایف دانشجویان اتحادیه را تحصیل علم، حفظ وحدت و بیداری اسلامی میدانست. پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، بسیاری از اعضای اتحادیه برای کمک به بازسازی ایران به کشور بازگشتند. | |||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
خط ۴۲: | خط ۴۵: | ||
=== انتشار نشریه اسلام مکتب مبارز === | === انتشار نشریه اسلام مکتب مبارز === | ||
اتحادیه به منظور نشر عقاید سیاسی خود نشریه «اسلام مکتب مبارز» را منتشر کرد.<ref>متین، کنفدراسیون، ۱۸۲.</ref> در این نشریه مهمترین هدف اتحادیه، شناساندن چهره واقعی [[اسلام]]، ایجاد خودآگاهی و [[خودباوری]] میان دانشجویان فارسیزبان، ارتباط مستمر با [[روحانیان]] بهویژه [[امامخمینی]] اعلام شد.<ref>اسلام مکتب مبارز، ۲۲/۸۸–۸۹.</ref> خط مشی اتحادیه، بر مبنای چهار اصل آگاهی، استقلال، وحدت نظری و عملی و همکاری با [[مردم]] تعریف شد.<ref>اسلام مکتب مبارز، ۲۴/۱۳–۱۴.</ref> چگونگی عضوگیری در اتحادیه به گونهای بود که هر کسی امکان حضور در آن را نداشت، بلکه تنها افرادی که از نظر دینی و عمل به مبانی اسلام قوی بودند و دارای گرایشهای [[سرمایهداری]] و [[مارکسیسم|مارکسیستی]] نبودند، میتوانستند عضو اتحادیه شوند و همین شیوه جذب باعث شد تا عناصر اطلاعاتی و [[جاسوسی]] مثل [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور رژیم پهلوی]] (ساواک) نتوانند در اتحادیه نفوذ کنند و تا پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] اتحادیه انسجام خود را حفظ کرد.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۴۶–۴۷.</ref> در نشست نخست همچنین در خصوص برنامه مالی اتحادیه، مقرر شد منابع مالی جهت فعالیتهای فرهنگی و تبلیغاتی، از طریق کمک اعضا و حق عضویت تأمین شود.<ref>کریمیان، جنبش دانشجویی در ایران، ۲۷۵.</ref> در نشست چهارم اتحادیه نیز یک روز به نام «روز اتحادیه» اعلام و از اعضای اتحادیه خواسته شد که در آن روز به نفع اتحادیه کار کنند و مبلغ دریافتی را در اختیار صندوق اتحادیه قرار دهند.<ref>کریمیان، جنبش دانشجویی در ایران، ۲۷۷.</ref> | اتحادیه به منظور نشر عقاید سیاسی خود نشریه «اسلام مکتب مبارز» را منتشر کرد.<ref>متین، کنفدراسیون، ۱۸۲.</ref> در این نشریه مهمترین هدف اتحادیه، شناساندن چهره واقعی [[اسلام]]، ایجاد خودآگاهی و [[خودباوری]] میان دانشجویان فارسیزبان، ارتباط مستمر با [[روحانیان]] بهویژه [[امامخمینی]] اعلام شد.<ref>اسلام مکتب مبارز، ۲۲/۸۸–۸۹.</ref> خط مشی اتحادیه، بر مبنای چهار اصل آگاهی، استقلال، وحدت نظری و عملی و همکاری با [[مردم]] تعریف شد.<ref>اسلام مکتب مبارز، ۲۴/۱۳–۱۴.</ref> چگونگی عضوگیری در اتحادیه به گونهای بود که هر کسی امکان حضور در آن را نداشت، بلکه تنها افرادی که از نظر دینی و عمل به مبانی اسلام قوی بودند و دارای گرایشهای [[سرمایهداری]] و [[مارکسیسم|مارکسیستی]] نبودند، میتوانستند عضو اتحادیه شوند و همین شیوه جذب باعث شد تا عناصر اطلاعاتی و [[جاسوسی]] مثل [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور رژیم پهلوی]] (ساواک) نتوانند در اتحادیه نفوذ کنند و تا پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] اتحادیه انسجام خود را حفظ کرد.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۴۶–۴۷.</ref> در نشست نخست همچنین در خصوص برنامه مالی اتحادیه، مقرر شد منابع مالی جهت فعالیتهای فرهنگی و تبلیغاتی، از طریق کمک اعضا و حق عضویت تأمین شود.<ref>کریمیان، جنبش دانشجویی در ایران، ۲۷۵.</ref> در نشست چهارم اتحادیه نیز یک روز به نام «روز اتحادیه» اعلام و از اعضای اتحادیه خواسته شد که در آن روز به نفع اتحادیه کار کنند و مبلغ دریافتی را در اختیار صندوق اتحادیه قرار دهند.<ref>کریمیان، جنبش دانشجویی در ایران، ۲۷۷.</ref> | ||
[[پرونده:نشریه_مکتب_مبارز.jpg|بندانگشتی|نشریه اسلام مکتب مبارز]] | [[پرونده:نشریه_مکتب_مبارز.jpg|بندانگشتی|نشریه اسلام مکتب مبارز]] | ||
خط ۶۲: | خط ۶۴: | ||
تا پیش از حضور امامخمینی در فرانسه، برخی از اعضای اتحادیه مانند سیدصادق طباطبایی با امامخمینی در ارتباط بودند که پس از حضور ایشان در [[پاریس]] این ارتباطها بیشتر شد و از این زمان به بعد خود دانشجویان بهطور مستقیم با ایشان در ارتباط بودند و بیشتر اقدامهای اتحادیه در راستای فعالیتهای ایشان صورت میگرفت.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۷۰.</ref> ارائه گزارش، صدور اطلاعیه و پیام، چاپ و پخش اعلامیه و کتابها و جزوهها و ضبط و تکثیر سخنرانیها ازجمله فعالیتهای اتحادیه در ارتباط با امامخمینی بود.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۷۲.</ref> یکی از این اعلامیهها، اعلامیهای با عنوان «دیکتاتور خون میریزد» بود که در دیماه ۱۳۵۶ و از سوی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا، در اروپا، [[نجف]] و ایران توزیع شد.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امامخمینی، ۱۲/۱۹۹–۲۰۲.</ref> | تا پیش از حضور امامخمینی در فرانسه، برخی از اعضای اتحادیه مانند سیدصادق طباطبایی با امامخمینی در ارتباط بودند که پس از حضور ایشان در [[پاریس]] این ارتباطها بیشتر شد و از این زمان به بعد خود دانشجویان بهطور مستقیم با ایشان در ارتباط بودند و بیشتر اقدامهای اتحادیه در راستای فعالیتهای ایشان صورت میگرفت.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۷۰.</ref> ارائه گزارش، صدور اطلاعیه و پیام، چاپ و پخش اعلامیه و کتابها و جزوهها و ضبط و تکثیر سخنرانیها ازجمله فعالیتهای اتحادیه در ارتباط با امامخمینی بود.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۷۲.</ref> یکی از این اعلامیهها، اعلامیهای با عنوان «دیکتاتور خون میریزد» بود که در دیماه ۱۳۵۶ و از سوی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا، در اروپا، [[نجف]] و ایران توزیع شد.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امامخمینی، ۱۲/۱۹۹–۲۰۲.</ref> | ||
امامخمینی در بهمن ۱۳۵۶، در نامه مفصلی خطاب به اتحادیه دانشجویان اروپا، در دوازده بند، وظایف روشنفکران مسلمان را تشریح کرد و در پایان تأکید کرد با کمال تواضع، دست خود را به سوی همه جناحها که در خدمت اسلام هستند دراز میکند و از همه میخواهد با حفظ وحدت و همبستگی، در گسترش | امامخمینی در بهمن ۱۳۵۶، در نامه مفصلی خطاب به اتحادیه دانشجویان اروپا، در دوازده بند، وظایف روشنفکران مسلمان را تشریح کرد و در پایان تأکید کرد با کمال تواضع، دست خود را به سوی همه جناحها که در خدمت اسلام هستند دراز میکند و از همه میخواهد با حفظ وحدت و همبستگی، در گسترش عدالت اسلامی کوشا باشند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۳/۳۲۱–۳۲۷.</ref> طبق گزارشهای ساواک، در مرداد ۱۳۵۷، اعلامیهای با امضای «انجمن اسلامی دانشجویان خارج از کشور»، در مخالفت با امضای موافقتنامه ایران و اتریش دربارهٔ دفن زبالههای راکتورهای اتمی اتریش، در کویر ایران منتشر شد. این اعلامیه با اشاره به خطرات این معاهده و ارتباط آن با رژیم، از [[روحانیت|جامعه روحانیت]] برای فسخ این قرارداد استمداد کرد.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امامخمینی، ۱۲/۲۲۱–۲۲۳.</ref> | ||
با حضور امامخمینی در فرانسه، دانشجویان اتحادیه در [[نوفل لوشاتو]] به دیدار ایشان میرفتند. ایشان طی دو سخنرانی در روزهای ۱۹ و | با حضور امامخمینی در فرانسه، دانشجویان اتحادیه در [[نوفل لوشاتو]] به دیدار ایشان میرفتند. ایشان طی دو سخنرانی در روزهای ۱۹ و ۲۱ مهر ۱۳۵۷ در جمع دانشجویان و ایرانیان مقیم پاریس برخی از رفتارهای مقامهای امنیتی عراق و گفتگوهای خود با مقامهای عراقی را در خروج از عراق شرح داد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۳/۵۰۲–۵۱۰ و ۵۱۶–۵۲۳.</ref> اتحادیه به مناسبت حضور امامخمینی در پاریس جلسهای تشکیل داد و از ایشان تقاضا کرد در آن جلسه حضور یابد و پس از سخنرانی ایشان، کنفرانس مطبوعاتی نیز برگزار شود؛ اما دولت فرانسه با اطلاع از این اقدام دانشجویان رسماً به امامخمینی اطلاع داد نمیتواند در این برنامه شرکت کند. ایشان نیز در پاسخ گفت این محدودیتها نمیتواند شامل صدور بیانیه و پیام باشد.<ref>نجاتی، تاریخ سیاسی، ۲/۱۶۲–۱۶۳.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|هجرت امامخمینی|نوفل لوشاتو}} | ||
پانزدهم اسفند ۱۳۵۶، اعضای انجمن اسلامی دانشجویان اروپا در شهرهای پاریس و لندن، دست به اعتصاب غذا زدند و دانشجویان ایرانی شهر رم نیز از هفدهم اسفند به این اعتصاب پیوستند. خواستهای دانشجویان در این [[اعتصاب]]، عبارت بود از: پایانبخشیدن به [[تبعید امامخمینی]] و [[بازگشت امامخمینی به ایران|بازگشت ایشان به ایران]]، آزادی مجاهدان زندانی ازجمله [[سیدمحمود طالقانی]] و [[حسینعلی منتظری]]، آزادی تمام زندانیان سیاسی، تحویل اجساد شهدای [[قم]] و [[تبریز]] به خانوادههای آنان و اعزام گروههای سیاسی و حقوقی برای رسیدگی به کشتار دستهجمعی قم و تبریز. این اعتصاب با حضور بیش از ششصد نفر، چند روز ادامه یافت.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امامخمینی، ۱۲/۲۰۴–۲۰۵.</ref> همچنین انجمن اسلامی دانشجویان پاریس، در آبان ۱۳۵۷ و با حضور بیش از ۱۵۰۰ نفر، نشستی با عنوان «همبستگی با خلق مسلمان ایران» برگزار کرد.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امامخمینی، ۱۲/۲۳۴.</ref> به گزارش [[ساواک]]، دانشجویان اروپا که در آذر ۱۳۵۷ نیز یک هفته اعتصاب غذا داشتند، آخرین روز اعتصاب را در خانه امامخمینی (در [[نوفل لوشاتو|نوفل لو شاتو]]) افطار کردند و ایشان برای دانشجویان سخنرانی کرد.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امامخمینی، ۱۲/۲۳۶.</ref> | |||
== وظایف اتحادیه از نگاه امامخمینی == | == وظایف اتحادیه از نگاه امامخمینی == | ||
خط ۸۲: | خط ۸۴: | ||
با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی]] بسیاری از سران و اعضای اتحادیه همراه با امامخمینی به ایران آمدند تا با برعهدهگرفتن [[مسئولیت]] در اداره نظام جدید اسلامی، تجربیات خود را در بازسازی ایران بهکار گیرند.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۱۴.</ref> در خارج از کشور نیز فعالیت اتحادیه در راستای اهداف انقلاب اسلامی تدوین شد و شماره ۲۵ نشریه اسلام مکتب مبارز با عنوان شماره انقلاب انتشار یافت.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۱۴۲.</ref> امامخمینی برای رفع مشکلات دانشجویان خارج از کشور طی حکمی در آبان ۱۳۵۸، خطاب به [[حسین نوری همدانی|حسین نوری]] از وی خواست، با سفر به اروپا از نزدیک با وضع دانشجویان ایرانی مقیم اروپا ازجمله دانشجویان اتحادیه آشنا شود و با بررسی نیازمندیها و مشکلات دینی آنان، هر گونه که صلاح میداند در رفع آنها بکوشد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|حسین نوری}} | با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی]] بسیاری از سران و اعضای اتحادیه همراه با امامخمینی به ایران آمدند تا با برعهدهگرفتن [[مسئولیت]] در اداره نظام جدید اسلامی، تجربیات خود را در بازسازی ایران بهکار گیرند.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۱۴.</ref> در خارج از کشور نیز فعالیت اتحادیه در راستای اهداف انقلاب اسلامی تدوین شد و شماره ۲۵ نشریه اسلام مکتب مبارز با عنوان شماره انقلاب انتشار یافت.<ref>قاسملو، اتحادیه انجمنهای اسلامی، ۱۴۲.</ref> امامخمینی برای رفع مشکلات دانشجویان خارج از کشور طی حکمی در آبان ۱۳۵۸، خطاب به [[حسین نوری همدانی|حسین نوری]] از وی خواست، با سفر به اروپا از نزدیک با وضع دانشجویان ایرانی مقیم اروپا ازجمله دانشجویان اتحادیه آشنا شود و با بررسی نیازمندیها و مشکلات دینی آنان، هر گونه که صلاح میداند در رفع آنها بکوشد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|حسین نوری}} | ||
امامخمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی دو دیدار با اعضای اتحادیه و برخی دانشجویان دیگر در داخل کشور داشت. ایشان در دیدار اول در سال ۱۳۵۸، طی سخنانی در جمع آنان تأکید کرد تحولات روحی در انسان مهمتر از تحولات اجتماعی است و همین تحول روحی، باعث شده دانشجویان اروپا، پس از انقلاب اسلامی به [[ایران]] بیایند و به مردم کمک کنند. این کار خوب، باعث نزدیکی دلها و امیدواری مردم به انقلاب و پیشرفت نهضت میشود.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۹/۱۹۱–۱۹۲.</ref> دیدار دوم در | امامخمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی دو دیدار با اعضای اتحادیه و برخی دانشجویان دیگر در داخل کشور داشت. ایشان در دیدار اول در سال ۱۳۵۸، طی سخنانی در جمع آنان تأکید کرد تحولات روحی در انسان مهمتر از تحولات اجتماعی است و همین تحول روحی، باعث شده دانشجویان اروپا، پس از انقلاب اسلامی به [[ایران]] بیایند و به مردم کمک کنند. این کار خوب، باعث نزدیکی دلها و امیدواری مردم به انقلاب و پیشرفت نهضت میشود.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۹/۱۹۱–۱۹۲.</ref> دیدار دوم در ۱۹ مرداد ۱۳۶۰ به عنوان اعضای انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در اروپا بود. ایشان در این دیدار به مقایسه انقلاب اسلامی ایران با انقلابهای دیگر پرداخت و از دانشجویان خارج از کشور خواست در اداره امور کشور سهیم باشند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۵/۹۱–۹۵.</ref> | ||
آخرین پیام امامخمینی به اتحادیه در تاریخ | آخرین پیام امامخمینی به اتحادیه در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۶۰ بود. ایشان در این پیام از دانشجویان خواست از عقاید منحرف [[منافق|منافقان]] آگاه باشند و تأکید کرد با توجه به جنایتهای آنان، اعضای اتحادیه وظیفه دارند تا حد ممکن جرایم آنان را فاش کنند و مواظب باشند که در دامشان گرفتار نشوند. ایشان در پایان این پیام، با تأکید بر اینکه همه مشکلات از تفرقه است، همگان بهخصوص دانشجویان اتحادیه را به جمعشدن زیر پرچم توحیدی اسلام دعوت کرد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۶/۱۲۵–۱۲۸.</ref> | ||
با پیروزی انقلاب و استقرار نظام اسلامی هدف اصلی از تشکل سیاسی دانشجویان اتحادیه که همان سقوط [[استبداد]] و تشکیل [[جمهوری اسلامی]] بود، تحقق یافت و در شرایط جدید باید راهبرد جدیدی تدوین میگردید که این امر تحقق نیافت.<ref>طباطبایی، طباطبایی، خاطرات سیاسی، ۱/۳۴۸.</ref> با آمدن بیشتر اعضای پرتجربه اتحادیه به ایران، همگی آنان به صورت سازمانی در خدمت انقلاب اسلامی قرار گرفتند.<ref>طباطبایی، جنبش دانشجویی، ۳۸۷–۳۸۸.</ref> | با پیروزی انقلاب و استقرار نظام اسلامی هدف اصلی از تشکل سیاسی دانشجویان اتحادیه که همان سقوط [[استبداد]] و تشکیل [[جمهوری اسلامی]] بود، تحقق یافت و در شرایط جدید باید راهبرد جدیدی تدوین میگردید که این امر تحقق نیافت.<ref>طباطبایی، طباطبایی، خاطرات سیاسی، ۱/۳۴۸.</ref> با آمدن بیشتر اعضای پرتجربه اتحادیه به ایران، همگی آنان به صورت سازمانی در خدمت انقلاب اسلامی قرار گرفتند.<ref>طباطبایی، جنبش دانشجویی، ۳۸۷–۳۸۸.</ref> | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۴: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* فاطمه امانی توانی، مقاله «[https://books.khomeini.ir/books/10001/434/ اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا]»، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۱، ص۴۳۴_ ۴۴۲. | * فاطمه امانی توانی، مقاله «[https://books.khomeini.ir/books/10001/434/ اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا]»، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۱، ص۴۳۴_ ۴۴۲. | ||
[[رده:مقالههای تأییدشده]] | [[رده:مقالههای تأییدشده]] | ||
[[رده:مقالههای | [[رده:مقالههای دارای تصویر]] | ||
[[رده:مقالههای جلد اول دانشنامه امامخمینی]] | [[رده:مقالههای جلد اول دانشنامه امامخمینی]] | ||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | [[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | ||
[[رده:تشکلهای مردمی]] | [[رده:تشکلهای مردمی]] | ||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] | |||
[[رده:مقالههای دارای جعبه اطلاعات]] |