کتاب‌ها، کتاب‌های منتشرشده درباره شخصیت و اندیشه امام‌خمینی.
سیره نظری و عملی امام‌خمینی در جایگاه رهبر و مؤسس نظام جمهوری اسلامی ایران، منشأ تحولات عمیقی در ایران و جهان بوده است. حجم انبوه مطالب نوشته شده درباره امام‌خمینی، نشان‌دهنده عمق این تحول است. از این‌رو کتاب‌های متعددی با موضوعات و محورهای مختلف درباره ایشان، به زبان‌های مختلف دنیا به نگارش درآمده‌اند.
نبود بانک اطلاعاتی جامع دراین‌باره، مانع از ارائه هر گونه اطلاعات آماری دقیق درباره کتاب‌های منتشرشده با موضوع امام‌خمینی است؛ بنابراین در اینجا تنها به معرفی و تقسیم‌بندی برخی از موضوعات مورد توجه نویسندگان و ارائه نمونه‌ای از آثار، بسنده شده است.
نخستین کتاب‌ها با موضوع امام‌خمینی عبارتند از: نقش روحانیون در جنبش تاریخی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، تألیف انجمن دانشجویان مسلمان انگلیس، در سال ۱۳۵۵؛ تفسیر آفتاب، نوشته محمدرضا حکیمی در سال۱۳۵۷ و انقلاب ایران و مبانی رهبری امام‌خمینی، تألیف سیروس پرهام در سال ۱۳۵۷.
کتاب‌های فارسی با موضوع امام‌خمینی:
یکم) کتاب‌های اندیشه‌ای یا تخصصی:
دوم). کتاب‌های گروه بزرگسال:
سوم). کتاب های گروه کودک و نوجوان
کلیات
سیره نظری و عملی امام‌خمینی در جایگاه رهبری انقلاب اسلامی و مؤسس نظام جمهوری اسلامی ایران، منشأ تحولات عمیقی در ایران و جهان بوده است. حجم انبوه مطالب نوشته شده درباره امام‌خمینی، صرف نظر از نوع و چگونگی نگرش، نشان‌دهنده عمق این تحول است.[۱] بسیاری از محورهای زندگی و شخصیت ایشان مورد توجه و بررسی نویسندگان بوده است؛ بر همین اساس افزون بر پایان‌نامه‌ها و ویژه‌نامه‌هایی که درباره شخصیت و اندیشه ایشان نگاشته شده‌اند،[۲] کتاب‌های متعددی نیز با موضوعات و محورهای مختلف درباره ایشان، به زبان‌های مختلف دنیا به نگارش درآمده‌اند.[۳] در میان کتاب‌های نگارش‌شده، برخی به خاطرات و سرگذشت زندگی امام‌خمینی،[۴] بعضی مجموعه مقالات[۵] و گروهی نیز به اسناد مبارزاتی امام‌خمینی در سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) و شهربانی،[۶] پیام‌ها و سخنرانی‌ها،[۷] کنگره‌ها و یادنامه‌ها،[۸] ویژه‌نامه‌های مطبوعات،[۹] استفتائات،[۱۰] نامه‌ها[۱۱] و کتابشناسی[۱۲] اختصاص یافته است. حجم قابل توجهی از این آثار نیز به ابعاد مختلف اندیشه امام‌خمینی پرداخته‌اند. در کنار این آثار، سال‌شمارها، کتاب‌های کودک و نوجوان، جزوه‌ها و آثار کم‌حجم و نیز برخی از پایان‌نامه‌های دانشجویی که به صورت کتاب منتشر شده‌اند نیز وجود دارند. کتاب‌های درباره امام‌خمینی، اگرچه بیشتر به نثرند، مواردی نیز به‌خصوص در گروه کتاب‌های عمومی و کودک و نوجوان، در قالب شعر آمده‌اند.[۱۳]
پراکندگی و گسترش روزافزون آثار منتشرشده درباره امام‌خمینی، به‌ویژه در دهه سوم و چهارم پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نبود بانک اطلاعاتی جامع دراین‌باره، مانع از ارائه هر گونه اطلاعات آماری دقیق درباره کتاب‌های منتشرشده با موضوع امام‌خمینی است؛ بنابراین در اینجا تنها به معرفی و تقسیم‌بندی موضوعات مورد توجه نویسندگان و ارائه نمونه‌ای از آثار، بسنده شده است که با استفاده از منابع موجود در کتابخانه تخصصی امام‌خمینی (دفتر قم)، کتاب‌شناسی‌های موجود، فایل پژوهشی پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، فهرست کتاب‌های خارجی دریافت‌شده از مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (دفتر تهران) و جستجوی اینترنتی تنظیم شده است.
کتاب‌های فارسی
درباره نخستین کتاب‌ها با موضوع امام‌خمینی، می‌توان به کتاب‌های نقش روحانیون در جنبش تاریخی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، تألیف انجمن دانشجویان مسلمان انگلیس، در سال ۱۳۵۵، کتاب نهضت امام‌خمینی اثر حمید روحانی در سال ۱۳۵۶، کتاب تفسیر آفتاب، نگرشی به رسالت اسلام و حماسه انسان به رهبری امام‌خمینی، نوشته محمدرضا حکیمی در اسفند ۱۳۵۷ و نیز کتاب انقلاب ایران و مبانی رهبری امام‌خمینی منتشرشده تألیف سیروس پرهام در سال ۱۳۵۷ اشاره کرد.
کتاب‌های فارسی با موضوع امام‌خمینی، در چند گروه قابل بررسی‌اند:
یکم. کتاب‌های اندیشه‌ای یا تخصصی
این دسته از کتاب‌ها، خود در چند گروه جای دارند:
۱. بیشتر کتاب‌ها در این گروه، به تبیین یا تحلیل موضوعی خاص در اندیشه و عملکرد امام‌خمینی اختصاص یافته‌اند، مانند:
قرآن: تفسیر قرآن برگرفته از آثار امام‌خمینی (ایازی)، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی (دیاری بیدگلی)، امام‌خمینی و تفسیر قرآن (فلاح‌پور)، مراتب انس با قرآن در اندیشه امام‌خمینی (کوهی)، فهم القرآن دراسة علی ضوء المدرسة السلوکیه (کسار)، جلوه‌های قرآنی در نگاه امام‌خمینی (صادقی ارزگانی)، بررسی سیمای قرآن در اندیشه حضرت امام‌خمینی (ریعان). (ببینید: تفسیر قرآن مجید)
فقه: اندیشههای سیاسی فقهی امام‌خمینی (قاضی‌زاده)، قدمت و تداوم نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام‌خمینی (اخوان کاظمی)، آزادی‌های شخصی و فکری از نظر امام‌خمینی و مبانی فقهی آن (منتظر قائم).
سیاست: درآمدی بر نظریه سیاسی امام‌خمینی (دهشیری)، تأملاتی در اندیشه سیاسی امام‌خمینی (کوشکی)، اندیشه سیاسی امام‌خمینی (جمشیدی).
حقوق: حقوق و آزادی‌های فردی از دیدگاه امام‌خمینی (رنجبر)، حقوق مردم در حکومت از دیدگاه امام‌خمینی (صرامی).
فلسفه: اندیشه فلسفی امام‌خمینی (غفوریان)، حکمت متعالیه از دیدگاه امام‌خمینی (عظیمی)، انسان‌شناسی فلسفی در اندیشه امام‌خمینی (پناهی‌آزاد).
عرفان: مبانی و ویژگی‌های عرفان نظری امام‌خمینی (غفوریان)، انسان کامل از نگاه امام‌خمینی و عارفان مسلمان (صادقی ارزگانی)، وحیانیت و عقلانیت عرفان از دیدگاه امام‌خمینی (بهشتی)، معرفت شهودی از دیدگاه امام‌خمینی (ضرابی).
اجتماع: فرهنگ توسعه از دیدگاه امام‌خمینی (عزتی)، نوسازی جامعه (حسنی).
زنان: امام‌خمینی و الگوهای دین‌شناختی در مسائل زنان (مرتضوی).
اخلاق: سیره اخلاقی تربیتی امام‌خمینی (الهامی‌نیا)، حب جاه و مقام از دیدگاه امام‌خمینی (ورعی)، اندیشه اخلاقی امام‌خمینی (منصورنژاد).
احیاگری: امام‌خمینی و احیای تفکر اسلامی (ورعی)، امام‌خمینی و نهضت احیای تمدن اسلامی (رشیدی).
تبلیغات: شیوه‌های تبلیغی امام‌خمینی (مروی)، امام‌خمینی و رسانه‌های گروهی (فخار طوسی)، اندیشههای ارتباطی امام‌خمینی (سفیدی).
اقتصاد: اندیشههای اقتصادی امام‌خمینی (آژینی)، امام‌خمینی، دولت و اقتصاد (موسایی).
دفاع: سیری در اندیشههای دفاعی امام‌خمینی (منصوری لاریجانی)، مبانی دفاع از دیدگاه امام‌خمینی (بنی‌لوحی).
ادبیات: پژوهشی در شیوه‌های ادبی آثار امام‌خمینی (اسدی).
مدیریت: اندیشه سیاسی و مدیریت از دیدگاه امام‌خمینی (فوزی)، مدیریت بحران‌های سیاسی در فرایند تثبیت انقلاب اسلامی (براتعلی‌پور).
۲. برخی از این کتاب‌ها، تحقیق، تشریح و ترجمه یکی از آثار امام‌خمینی را به عهده گرفته‌اند مانند: شرحی بر وصیت‌نامه الهی‌سیاسی امام‌خمینی (آذری)، تحقیق و ترجمه رساله تقیه امام‌خمینی (فهرستی)، شرح و تبیین نظریه خطابات قانونیه امام‌خمینی (مؤمنی).
۳. بعضی دیگر از کتاب‌های اندیشه‌ای نیز به تطبیق اندیشه امام‌خمینی و دیگر اندیشمندان پرداخته‌اند، مانند: تبلیغات یک واژه در دو حوزه فرهنگی: بررسی تطبیقی افکار امام‌خمینی و ژاک الول پیرامون تبلیغات (همایون)، مشرب عرفانی امام‌خمینی و حافظ (فرش‌بافیان)، اجرای حدود در عصر غیبت: بررسی تطبیقی دیدگاه صاحب جواهر، شیخ انصاری و امام‌خمینی (دادیان)، انجام‌شناسی تطبیقی بر اساس حکمت ملاصدرا (صادقی ارزگانی).
دوم. کتاب‌های عمومی
این کتاب‌ها در دو گروه بزرگسال و کودک، به موضوعات مختلف با نگاه عمومی پرداخته‌اند.
۱. کتاب‌های گروه بزرگسال که در سه بخش مجزا جای دارند:
الف) موضوعات عمومی: این گروه از کتاب‌ها طیف وسیعی از موضوعات مختلف (اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، تربیتی، اخلاقی و غیره) را درباره زندگی، شخصیت و رهبری امام‌خمینی دربر می‌گیرند، مانند: ویژگی‌هایی از زندگی امام‌خمینی (انصاری کرمانی)، برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی (رجایی)، امام و حیات باطنی انسان‌ها (آوینی)، عصر امام‌خمینی (حاجتی)، فرهنگ و آداب کار (وزارت کار و امور اجتماعی)، رفتارشناسی امام‌خمینی (مظهری) و زندگی به سبک روح‌الله (سبزیان).
ب) سال‌شمارها: برخی از کتاب‌ها فهرست‌وار یا همراه با توضیح کوتاه، به ذکر حوادث مهم دوران زندگی امام‌خمینی پرداخته‌اند، مانند: روزشمار زندگی امام‌خمینی (رنجبر کرمانی)، طلوع خورشید (ذاکری)، روزنگار زندگی و تاریخ سیاسی اجتماعی امام‌خمینی (خسروی و میرشکاری)، زمانه و زندگی امام‌خمینی (بهشتی‌سرشت).
ج) جزوه‌ها و آثار کم‌حجم: در بسیاری از موارد، آثار مربوط به امام‌خمینی، در جزوه‌ها و آثار کم‌حجم، با موضوعاتی چون موضوعات تربیتی و اخلاقی، رسانه‌های گروهی و فلسطین انتشار یافته است. برخی از این آثار عبارت‌اند از: امام‌خمینی و مسئله فلسطین (کوشکی)، حد و حکمت مدارا (سروش محلاتی)، راه ناتمام (محمدآبادی)، مدرسه سیار (مؤسسه تنظیم).
۲. کتاب‌های گروه کودک و نوجوان: از آنجاکه برای شناخت بهتر اندیشه و شخصیت امام‌خمینی در جامعه، آشنایی کودکان و نوجوانان با محورهای مختلف شخصیت ایشان ضروری است، یکی از امور مورد توجه ناشران مختلف، چاپ و انتشار کتاب‌های کودک و نوجوان با موضوع امام‌خمینی بوده است که گاه به‌صورت نثر و گاه به شکل منظوم منتشر شده‌اند. نمونه‌ای از این آثار، عبارت‌اند از: گلبرگ شکوفه‌ها (مؤسسه تنظیم)، حکایتی از سخنان امام‌خمینی (ناصری و ستوده)، سوره سیب مجموعه شعر نوجوان (مزینانی)، امام و کودکان (هادی‌منش)، راه امام، مجموعه سخنان امام‌خمینی، زندگی مصور امام‌خمینی (اجاقی).
کتاب‌های فارسی درباره امام‌خمینی را ناشران و مراکز مختلفی منتشر کرده‌اند؛ ولی مهم‌ترین مراکز نشر این کتاب‌ها، به ترتیب عبارت‌اند از: انتشارات عروج، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، ستاد بزرگداشت امام‌خمینی، سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تسنیم، قدر ولایت، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی، پنجره، پیام آزادی و آستان قدس رضوی.
کتاب‌های عربی
حجم نسبتاً بالایی از کتاب‌های غیر فارسی درباره شخصیت و اندیشه امام‌خمینی را آثار عربی تشکیل می‌دهند که عمدتاً در کشورهای ایران، لبنان، سوریه، کویت، عراق یا در برخی از کشورهای اروپایی مانند انگلستان به چاپ رسیده‌اند. پس از زندگی‌نامه‌ها، بیشتر موضوعات این کتاب‌ها عبارت‌اند از:
- شخصیت امام‌خمینی: الامام‌الخمینی لبنة اساسیة فی سوسیولوجیة، سیکولوجیة و سیاسته و فقهه (رافعی)، مدافع آیة‌الله، قصة ایران والثوره (هیکل).
- اندیشه سیاسی، عرفانی و فقهی امام‌خمینی: الاعماق الحضاریة للثورة الاسلامیة المعاصره (آصفی)، الاسلام و الفکر السیاسی (زیاده)، الخمینی و الدولة الاسلامیه (مغنیه)، الصراع الحصاری و العلاقات الدولیة: قرائة فی فکر الامام‌الخمینی بالاسلام و الفکر السیاسی الامیرکی (سلیمان)، اطلالة علی اسلمة السلطة و انسنة الساسة فی فکر الامام‌الخمینی (وصفی)، الرویة الکونیة فی فکر الامام‌الخمینی (نورالدین)، الاجتهاد و التجدید: دراسة فی مناهج الاجتهاد عند الامام‌الخمینی و الشهیدین المطهری و الصدر (عبادی).
همچنین بسیاری از آثاری که در داخل ایران به شرح تألیفات و بیانات امام‌خمینی اختصاص یافته‌اند، زبان عربی را برای این کار برگزیده‌اند: التعلیقة علی تحریر الوسیلة للامام‌الخمینی (گرامی)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله (فاضل موحدی لنکرانی)، التعلیقة علی تحریر الوسیلة للامام‌الخمینی (صانعی)، التعلیقة الاستدلالیة علی تحریر الوسیله (مشکینی)؛ لب الاثر فی الجبر و القدر (سبحانی). (ببینید: تحریر الوسیله) مهم‌ترین مراکز نشر کتاب‌های عربی، عبارت‌اند از: الدارالاسلامیه (بیروت)، جمعیة المعارف الاسلامیه (بیروت)، دارالوسیله (بیروت) و دارالولاء (بیروت).
کتاب‌های دیگر
علاوه بر زبان عربی، توجه بسیاری از نویسندگان و مردم کشورهای مختلف به شخصیت و اندیشه امام‌خمینی (با انگیزه‌های متفاوت)، موجب انتشار این آثار به زبان‌های مختلف دنیا شده است. ترجمه و انتشار بخش قابل توجهی از این آثار به بسیاری از زبان‌های دنیا، بر عهده مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و مراکز فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دیگر کشورها بوده است. همچنین طیف وسیعی از نویسندگان، پژوهشگران، صاحبنظران، خاورشناسان و روزنامهنگاران کشورهای گوناگون[۱۴] و نیز ایرانیان مقیم کشورهای دیگر، با انگیزهها و رویکردهای مختلف به موضوعات مربوط به امام‌خمینی پرداخته‌اند.[۱۵] این کتاب‌ها علاوه بر ایران، در کشورهایی مانند امریکا، انگلستان، هند، ایتالیا، فرانسه، آلمان، آذربایجان، کانادا، اسپانیا، اندونزی، تاجیکستان، آلبانی و ژاپن به چاپ رسیده‌اند. نمونه‌ای از موضوعات عبارت است از:
- شخصیت و رهبری امام‌خمینی: خمینی و انقلابی به نام خدا در آلمان (Nussbaumer)، امام‌خمینی، پدر انقلاب اسلامی در تاجیکستان (Afsahzod)، خمینی، انقلاب ایران و ایمان شیعه در هند (Nomani)، آیت‌الله خمینی در امریکا (Willet).
- اندیشه اصلاحی امام‌خمینی: بازآفرینی خمینی، مبارزه برای اصلاح در ایران در انگلستان (Brumberg).
- امام‌خمینی و جهان: خمینی، جمهوری اسلامی ایران و جهان عرب در امریکا (Zonis).
- ایران پس از رحلت امام‌خمینی: ایران پس از خمینی در امریکا (Hunter).
پانویس
- ↑ نادرپور و دیگران، کتابشناسی موضوعی امام‌خمینی، ۵.
- ↑ ← مقاله‌های پایان‌نامه‌ها؛ ویژه‌نامه‌ها.
- ↑ نادرپور و دیگران، کتابشناسی موضوعی امام‌خمینی، ۵.
- ↑ ← مقاله‌های زندگی‌نامه‌ها؛ تدریس امام‌خمینی؛ خاطرات.
- ↑ ← مقاله مقاله‌ها.
- ↑ ← مقاله‌های سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک؛ امام در آینه اسناد.
- ↑ ← مقاله‌های پیام‌ها و اعلامیه‌ها؛ سخنرانی‌ها.
- ↑ ← مقاله همایش‌ها.
- ↑ ← مقاله ویژه‌نامه‌ها.
- ↑ ← مقاله استفتائات.
- ↑ ← مقاله نامه‌ها.
- ↑ ← مقاله کتاب‌شناسی‌ها.
- ↑ ← مقاله امام‌خمینی در شعر شاعران.
- ↑ امیری، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی به زبان‌های غیر فارسی، ۷۸.
- ↑ امیری، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی به زبان‌های غیر فارسی، ۷۸.
منابع
- آذری قمی، احمد، شرحی بر وصیت‌نامه سیاسی الهی امام‌خمینی، قم، دارالعلم، چاپ دوم، ۱۳۷۲ش.
- آژینی، محسن، اندیشههای اقتصادی امام‌خمینی، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- آصفی، محمدمهدی، الاعماق الحضاریة للثورة الاسلامیة المعاصره، بیروت، دارالتعارف، بی‌تا.
- آوینی، سیدمرتضی، امام و حیات باطنی انسان‌ها (مصور)، تهران، روایت فتح، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
- اجاقی، محمد، زندگی مصور امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۹ ـ ۱۳۹۲ش.
- اخوان کاظمی، بهرام، قدمت و تداوم نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
- اسدی، محمدرضا، پژوهشی در شیوه‌های ادبی آثار امام‌خمینی، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- الهامی‌نیا، علی‌اصغر، سیره اخلاقی تربیتی امام‌خمینی، تهران، زمزم هدایت، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
- امیری، کیومرث، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی به زبان‌های غیر فارسی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سالگرد تولد امام‌خمینی، فروردین ۱۳۷۸ش.
- انجمن دانشجویان مسلمان انگلیس، نقش روحانیون در جنبش تاریخی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، تهران، چاپ اول، ۱۳۵۵ش.
- انصاری کرمانی، محمدعلی، ویژگی‌هایی از زندگی امام‌خمینی، تهران، نشر سبحان، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش.
- ایازی، محمدعلی، تفسیر قرآن برگرفته از آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- براتعلی‌پور، مهدی، مدیریت بحران‌های سیاسی در فرایند تثبیت انقلاب اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
- بنی‌لوحی، سیدعلی، مبانی دفاع از دیدگاه امام‌خمینی (در دفاع مقدس با تحلیلی مقایسه‌ای)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۸ش.
- بهشتی، احمد، وحیانیت و عقلانیت عرفان از دیدگاه امام‌خمینی، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- بهشتی‌سرشت، محسن، زمانه و زندگی امام‌خمینی، تهران، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۱ش.
- پرهام، سیروس، انقلاب ایران و مبانی رهبری امام‌خمینی، ترجمه پ شیرازی، تهران، امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۵۷ش.
- پناهی‌آزاد، حسن، انسان‌شناسی فلسفی در اندیشه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، ۱۳۹۲ش.
- جمشیدی، محمدحسین، اندیشه سیاسی امام‌خمینی، تهران، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- حاجتی، میراحمدرضا، عصر امام‌خمینی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش.
- حسنی، محمدحسن، نوسازی جامعه از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ نهم، ۱۳۷۸ش.
- حکیمی، محمدرضا، تفسیر آفتاب، نگرشی به رسالت اسلام و حماسه انسان در رهبری امام‌خمینی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۵۷ش.
- خسروی، محمدعلی و اصغر میرشکاری، روزنگار زندگی و تاریخ سیاسی اجتماعی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۱ش.
- دادیان، مرضیه، اجرای حدود در عصر غیبت.
- بررسی تطبیقی دیدگاه صاحب جواهر، شیخ انصاری و امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، ۱۳۹۲ش.
- دهشیری، محمدرضا، درآمدی بر نظریه سیاسی امام‌خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
- دیاری بیدگلی، محمدتقی، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، تهران، عروج، ۱۳۸۸ش.
- ذاکری، علی‌اکبر، طلوع خورشید، قم، بوستان کتاب، چاپ دوم، ۱۳۹۱ش.
- رافعی، مصطفی، الامام‌الخمینی لبنة اساسیة فی سوسیولوجیة، سیکولوجیة و سیاسته و فقهه، بیروت، الدارالاسلامیه، بی‌تا.
- رجایی، غلامعلی، برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، ۱۳۷۶ش.
- رشیدی، بهروز، امام‌خمینی و نهضت احیای تمدن اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
- رنجبر کرمانی، علی‌اکبر، روزشمار زندگی امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- رنجبر، مقصود، حقوق و آزادی‌های فردی از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۲ش.
- روحانی، سید حمید، نهضت امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ پانزدهم، ۱۳۸۱ش.
- (چاپ اول، بیروت، ۱۳۵۶).
- ریعان، معصومه، بررسی سیمای قرآن در اندیشه حضرت امام‌خمینی، تهران، پیام آزادی، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
- زیاده، رضوان، الاسلام و الفکر السیاسی، بیروت، المرکز الثقافی العربی، بی‌تا.
- سبحانی، جعفر، لب الاثر فی الجبر و القدر: تقریر المحاضرات آیة‌الله سیدالامام‌الخمینی و تلیه رسالة أخری فی الامر بین الامرین، قم، مؤسسه الامام‌الصادق(ع)، ۱۳۷۷ش.
- سبزیان، علی‌اکبر، زندگی به سبک روح‌الله، مشهد، الشمس، ۱۳۸۹ش.
- سروش محلاتی، محمد، حد و حکمت مدارا، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۹۰ش.
- سفیدی، هوشمند، اندیشههای ارتباطی امام‌خمینی، تهران، آرمان، چاپ اول، ۱۳۹۱ش.
- سلیمان، سمیر، الصراع الحضاری و العلاقات الدولیه: قرائة فی فکر الامام‌الخمینی بالاسلام و الفکر السیاسی الامیرکی، بیروت، دارالحق، بی‌تا.
- صادقی ارزگانی، محمدامین، انجام‌شناسی تطبیقی بر اساس حکمت ملاصدرا و امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۴ش.
- صادقی ارزگانی، محمدامین، انسان کامل از نگاه امام‌خمینی و عارفان مسلمان، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۲ش.
- صادقی ارزگانی، محمدامین، جلوه‌های قرآنی در نگاه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۸ش.
- صانعی، یوسف، التعلیقة علی تحریر الوسیلة للامام‌الخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- صرامی، سیف‌الله، حقوق مردم در حکومت از دیدگاه امام‌خمینی (بررسی نگرش امام‌خمینی در مورد حقوق اساسی مردم با توجه به مبانی و ادله در منابع اسلامی)، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
- ضرابی، احمد، معرفت شهودی از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
- عبادی، ابراهیم، الاجتهاد و التجدید (دراسة فی مناهج الاجتهاد عند الامام‌الخمینی و الشهیدین المطهری و الصدر)، قم، بی‌نا، بی‌تا.
- عزتی، مرتضی، فرهنگ توسعه از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
- عظیمی، حوریه، حکمت متعالیه از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
- غفوریان، محمدرضا، اندیشه فلسفی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- غفوریان، محمدرضا، مبانی و ویژگی‌های عرفان نظری امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، ۱۳۸۱ش.
- فاضل موحدی لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله، ۲۸ جلد، قم، مطبعۀ مهر، ۱۳۹۹ق.
- فخار طوسی، جواد، امام‌خمینی و رسانه‌های گروهی (بررسی نظریات امام درباره رسانه‌های گروهی با توجه به مبانی فقهی و حقوقی آن)، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
- فرش‌بافیان، احمد، مشرب عرفانی امام‌خمینی و حافظ: بررسی مضامین مشترک دیوان امام و حافظ، تهران، عروج، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
- فلاح‌پور، مجید، امام‌خمینی و تفسیر قرآن، تهران، خانه کتاب، ۱۳۹۱ش.
- فوزی، یحیی، اندیشه سیاسی و مدیریت از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، نقش گستران بهار، ۱۳۸۹ش.
- فهرستی، زهرا، تحقیق و ترجمه رساله تقیه امام‌خمینی، تهران، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- قاضی‌زاده، کاظم، اندیشههای فقهی سیاسی امام‌خمینی، با همکاری سعید ضیایی‌فر، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک ـ معاونت اندیشه اسلامی، ۱۳۷۷ش.
- کسار، جواد علی، فهم القرآن دراسة علی ضوء المدرسة السلوکیه، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.
- کوشکی، محمدصادق، امام‌خمینی و مسئله فلسطین، تهران، قبله‌گاه اول، ۱۳۸۷ش.
- کوشکی، محمدصادق، تأملاتی در اندیشه سیاسی امام‌خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
- کوهی، علیرضا، مراتب انس با قرآن در اندیشه امام‌خمینی، تهران، عروج، ۱۳۹۴ش.
- گرامی، محمدعلی، التعلیقة علی تحریر الوسیلة للامام‌الخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
- محمدآبادی، مصطفی، راه ناتمام (سیره تربیتی امام‌خمینی)، مشهد، بوی شهر بهشت، ۱۳۹۱ش.
- مرتضوی، سیدضیاء، امام‌خمینی و الگوی دین‌شناختی در مسائل زنان، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
- مروی، ابوالفضل، شیوه‌های تبلیغی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- مزینانی، محمدکاظم، سوره سیب (مجموعه شعر نوجوان)، تهران، دارالنشر، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
- مشکینی، علی، التعلیقة الاستدلالیة علی تحریر الوسیله، تحقیق سیدمرتضی سیدابراهیمی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۰ش.
- مظهری، مرضیه، رفتارشناسی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
- مغنیه، محمدجواد، الخمینی و الدولة الاسلامیه، بیروت، دارالعلم، الملایین، بی‌تا.
- منتظر قائم، مهدی، آزادی‌های شخصی و فکری از نظر امام‌خمینی و مبانی فقهی آن، تهران، عروج، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
- منصورنژاد، محمد، اندیشه اخلاقی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
- منصوری لاریجانی، اسماعیل، سیری در اندیشههای دفاعی امام‌خمینی، تهران، بنیاد حفظ ارزشهای دفاع مقدس، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
- موسایی، میثم، امام‌خمینی، دولت و اقتصاد، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
- نادرپور، محمدرضا و دیگران، کتابشناسی موضوعی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، گلبرگ شکوفه‌ها (نامه کودکان به امام‌خمینی)، تهران، انتشارات مدرسه، ۱۳۷۱ ـ ۱۳۷۳ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مدرسه سیار (نظریات امام‌خمینی درباره رسانه‌های گروهی)، تهران، ۱۳۹۳ش.
- مؤمنی، عابدین، شرح و تبیین نظریه خطابات قانونیه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
- ناصری، حمیدرضا و امیررضا ستوده، حکایتی از سخنان امام‌خمینی، تهران، ذکر، چاپ چهارم، ۱۳۷۸ش.
- نورالدین، عباس، الرؤیة الکونیة فی فکر الامام‌الخمینی، بیروت، مرکز بقیۀالله الاعظم، الدراسات و النشر، بی‌تا.
- ورعی، سیدجواد، امام‌خمینی و احیای تفکر اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
- ورعی، سیدجواد، حب جاه و مقام از دیدگاه امام‌خمینی (از مجموعه امام‌خمینی و مفاهیم اخلاقی)، تهران، عروج، ۱۳۸۷ش.
- وزارت کار و امور اجتماعی، فرهنگ و آداب کار در کلام امام‌خمینی، قم، وثوق، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
- وصفی، محمدرضا، اطلالة علی اسلمة السلطة و انسنة الساسة فی فکر الامام‌الخمینی، بیروت، دارالهادی، ۱۴۲۹ق.
- هادی‌منش، ابوالفضل، امام و کودکان، تهران، حدیث نینوا، چاپ اول، ۱۳۹۱ش.
- همایون، محمدهادی، تبلیغات یک واژه در دو حوزه فرهنگی (بررسی تطبیقی افکار امام‌خمینی و ژاک الول پیرامون تبلیغات)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- هیکل، محمدحسنین، مدافع آیة الله، قصة ایران و الثورة، قاهره، دارالشروق، بی‌تا.
Afsahzod, alokhan, imam khomeini islamic republic father, doshanbe[s. n], 1988. rumberg, Daniel, "reinventing Khomeini: the struggle for reform in iran", London, Chicago: the university of Chicago, 2001. Hunter, shireen T, forward by daivid D. new som, "iran after Khomeini", new york, preager, 1992. Nomani, maulana mohammad mansoor, "khomeini iranian revolution and the shiite faith", luck now (india) , furqan publications, 1988. Nussbaumer, heinz, "Khomeini Revolutionar in Allahs Namen", Germany, Heyne Bucher, [S. D. ]. Willet, edward,ayatollah khomeini, new york, the rosenpublishing group, inc, 2004. Zonis, marvin, "Khomeini, the Islamic republic of iran, and arab world", massachusett, Harvard university, center formiddle eastem studies, 1987.
پیوند به بیرون
- محمد نوری، کتاب‌ها، دانشنامه امام‌خمینی، ج۸، ص۴۰۶–۴۱۱