پرش به محتوا

تحریرالاصول (کتاب)

از ویکی امام خمینی
(تغییرمسیر از تحریرالاصول)
تحریرالاصول (کتاب)
اطلاعات کتاب
عنوانتحریرالاصول
نام‌کتاب‌به‌فارسیتحریر الاصول
نویسندهعبدالله جوادی آملی
موضوعاصول فقه
سبکتقریرات درسی
زبانعربی
به کوششیدالله مقدسی، حسین آزادی
تعداد جلد۴
تعداد صفحات۲۴۰۶ (مجموع)
اطلاعات نشر
قطعوزیری
ناشرمؤسسه چاپ و نشر عروج (چاپ اول)، مرکز بین‌المللی نشر اسراء (چاپ دوم)
تاریخ نشر۱۳۹۷ (چاپ اول)
۱۳۹۸ (چاپ دوم)
نوبت چاپ۲
شمارگان۱۵۰۰ (مجموع دو نوبت چاپ)
نوع رسانهچاپی


تحریرالاصول، به قلم عبدالله جوادی آملی، تقریرات درس اصول فقه امام‌خمینی است. این اثر در چهار جلد با مقدمه مرتضی جوادی آملی منتشر شده است.

اهمیت کتاب

کتاب تحریر الأصول که شصت سال پیش از انتشار، به قلم مقرر نوشته شده است، منهای بعضی از افتادگی‌های مختصر در بعضی از مباحث –که به دلیل عدم حضور نویسنده در درس بوده است- از میان تقریرات شاگردان امام‌خمینی، تقریری کامل از درس‌های ایشان شمرده می‌شود و از اول مباحث اصول فقه تا مبحث پایانی «اجتهاد وتقلید» را در بر دارد. این تقریر حاصل نصف دوره دوم و نصف آخر دوره سوم از تدریس امام‌خمینی است. این کتاب در کنار سایر تقریرات شاگردان امام، مانند تهذیب الأصول، تنقیح الأصول و جواهر الأصول، جایگاه ویژه‌ای در حوزه علمیه قم دارد و به عنوان آخرین تقریر منتشرشده از درس‌های اصول فقه امام‌خمینی معرفی شده است.[۱]

در مقدمه این اثر، مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها و نظرات جدید و اختصاصی عبدالله جوادی آملی، از مسائل اصولی به قلم فرزند ایشان، نوشته شده است که بر غنای کتاب افزوده است.[۲]

نویسنده (مقرر)

عبدالله جوادی آملی (متولد ۱۳۱۲)، در شهریور ۱۳۳۴ به حوزه علمیه قم وارد شد و در درس خارج سیدحسین بروجردی و امام‌خمینی حاضر شد.[۳] او پیش از این در حوزه‌های آمل و تهران، تحصیل علوم دینی را پی گرفته بود.[۴] استادِ اصلی وی در فقه سیدمحمد محقق داماد بود که به مدت دوازده سال از او بهره برد.[۵]

جوادی آملی در طی هفت سال یک دوره کاملِ درسِ خارج اصول را از محضر امام‌خمینی فرا گرفت.[۶] همچنین در حکمت، عرفان و تفسیر بیش از ۲۵سال در درس سیدمحمدحسین طباطبایی شرکت کرد و در بحث‌های تفسیری و پاسخ به نامه‌ها با ایشان همکاری داشت.[۷] جوادی آملی به عنوان یک فیلسوف، فقیه و مفسّر برجسته، علاوه بر تدریس علوم عقلی و مباحث فقهی و تفسیری و تربیت شاگردان فراوان، آثار تألیفی پرشماری نیز دارد. از جمله این آثار می‌توان به تفسیر موضوعی و تفسیر ترتیبی قرآن کریم، نزاهت قرآن از تحریف و مقدمه‌ای بر سرّ الصلوة امام‌خمینی اشاره کرد.[۸]

ساختار کتاب

کتاب تحریر الأصول در چهار جلد تدوین شده است. در جلد نخست کتاب پیش از وارد شدن به بحث اصلی، مقدمه ناشر و مقدمه‌ای مفصل از مرتضی جوادی آملی آمده است. پس از آن، مقدمه‌ نویسنده آمده و در ادامه، یازده مبحث و یک مقصد مطرح شده است. سه جلد بعدی کتاب، هفت مقصد دیگر را در بر می‌گیرد. در پایان هر جلد نیز فهرست تفصیلی مطالب، فهرست اعلام و آیات، و فهرست منابع تحقیق درج شده است.[۹]

گزارش محتوا

در آغاز کتاب و پس از مقدمه‌ تحقیق (ناشر)، مقاله‌ای حدود پنجاه صفحه‌ای به قلم مرتضی جوادی آملی آمده است که در آن، ویژگی‌های مکتب اصولی آیت‌الله عبدالله جوادی آملی و بیان و تحلیل دیدگاه‌های اختصاصی ایشان در مباحث اصولی، در قالب بیست‌وهفت ملاحظه و شش نکته بررسی شده است.[۱۰]

پس از آن، نویسنده (مقرر) در مقدمه‌ای جایگاه علم اصول و نسبت آن با فقه و سایر علوم را بیان کرده است. سپس در چهار جلد، مباحث علم اصول را در قالب یازده مبحث مقدماتی و هشت مقصد سامان داده است: اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص، مطلق و مقید، مباحث قطع و ظن، مباحث شک، و تعارض ادله.[۱۱]

وضعیت نشر

کتاب «تحریر الأصول» اثر  عبدالله جوادی آملی، تقریر درس‌های اصول فقه امام‌خمینی، در قالب چهار جلد مستقل به زبان عربی منتشر شده است. این اثر در قالب چهار جلد مستقل، نخستین‌بار در سال ۱۳۹۷ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی منتشر شد. چاپ اولیه با قطع وزیری، جلد گالینگور و تیراژ ۵۰۰ نسخه صورت گرفته و در برخی پایگاه‌های کتاب‌شناسی با نام این مؤسسه ثبت شده است. تعداد صفحات هر جلد در چاپ اول کتاب، به ‌ترتیب عبارت است از: جلد اول ۵۹۲ صفحه، جلد دوم ۵۹۱ صفحه، جلد سوم ۴۹۵ صفحه، و جلد چهارم ۷۲۸ صفحه.[۱۲] در سال ۱۳۹۸ش، مرکز بین‌المللی نشر اسراء، ناشر رسمی آثار آیت‌الله جوادی آملی این کتاب را برای دومین بار با تنظیم یدالله مقدسی و حسین آزادی در ۱۰۰۰ نسخه منتشر کرد.[۱۳]

پانویس

  1. تحریر الأصول، پایگاه اینترنتی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دفتر قم.
  2. تحریر الأصول، پایگاه اینترنتی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دفتر قم.
  3. مرکز نشر اسراء، مهر استاد، ص۹۷–۹۸؛ جوادی آملی، بنیان مرصوص، ص۴۳.
  4. مرکز نشر اسراء، مهر استاد، ص۲۴، ۵۴ و ۵۹-۶۰.
  5. مرکز نشر اسراء، مهر استاد، ص۹۸.
  6. جوادی آملی، میراث ماندگار، ص۱۳۶.
  7. لطیفی، جوادی آملی، ج۳، ص۵۷۹؛ مرکز نشر اسراء، مهر استاد، ص۱۱۶–۱۳۶.
  8. آثار آیت‌الله جوادی آملی مرکز بین‌المللی نشر اسراء.
  9. بنگرید به: جوادی آملی، تحریر الأصول، فهرست مطالب.
  10. جوادی آملی، تحریر الأصول، ص۹–۶۴.
  11. بنگرید به: جوادی آملی، تحریر الأصول، فهرست مطالب.
  12. تحریر الأصول، شبکه جامع کتاب، گیسوم؛ تحریر الأصول، پایگاه اینترنتی نورلایب.
  13. تحریر الأصول، مرکز بین المللی نشر اِسراء.

منابع

  • آثار آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، مرکز بین‌المللی نشر اِسراء، تاریخ بازدید: ۱۵ مهر ۱۴۰۴.
  • تحریر الأصول، پایگاه اینترنتی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دفتر قم، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۴.
  • تحریر الأصول، پایگاه اینترنتی نورلایب، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۴.
  • تحریر الأصول، شبکه جامع کتاب، گیسوم، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۴.
  • تحریر الأصول، مرکز بین‌المللی نشر اِسراء، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۴.
  • جوادی آملی، عبدالله، بنیان مرصوص، امام‌خمینی قدس سره در بیان و بنان آیت‌الله جوادی آملی، قم، اسراء، ۱۳۸۴.
  • جوادی آملی، عبدالله، تحریر الأصول، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۹۷.
  • جوادی آملی، عبدالله، مصاحبه، چاپ‌شده در میراث ماندگار، مجموعه مصاحبه‌های سال اول و دوم کیهان فرهنگی، شماره اول و دوم، تهران، کیهان، ۱۳۶۹.
  • لطیفی، محمود، جوادی آملی (آیت‌الله)، چاپ‌شده در گلشن ابرار، قم، نورالسجاد، ۱۳۸۵.
  • مرکز نشر اسراء، مهر استاد، سیره علمی و عملی جوادی آملی، قم، اسراء، ۱۳۸۷.