پرش به محتوا

حسین بهبهانی دیزجی

از ویکی امام خمینی
حسین بهبهانی دیزجی
اطلاعات فردی
نام کاملحسین بهبهانی دیزجی
تاریخ تولد۱۳۱۰ش
زادگاهدیزج خلیل، شبستر
خویشاوندان
سرشناس
ملا محمدباقر دیزجی (جد مادری)
اطلاعات علمی
استادانشیخ عباس رحیمیان، مصطفی اعتمادی، محمد حقانی، سیدمسلم اردبیلی، باقر مرندی، علی‌اکبر مشکینی، محمد مجاهدی تبریزی، سیدمحمدباقر سلطانی، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، حسینعلی منتظری، سیدمحمدحسین طباطبایی، امام‌خمینی، سیدکاظم شریعتمداری، سیدمحسن حکیم، سیدابوالقاسم خویی، حسین حلی
محل تحصیلتبریز، قم و نجف
تألیفاتآتا بابالار سوزلری، امثال و حکم ترکی، مجموعه شعر و یادداشت‌های پرنده در علوم و فنون مختلف
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعیحفظ و نشر فرهنگ عامه آذربایجان، مبلغ دینی در دیزج خلیل شاعر و مرثیه‌سرای آذربایجانی


حسین بهیهانی دیزجی، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.

زادگاه

حسین بهبهانی دیزجی در سال ۱۳۱۰ش در روستای دیزج خلیل شبستر به دنیا آمد. جد مادری او ملا محمدباقر دیزجی از روحانیان آن سامان بود.

تحصیل

حسین خلیلی دیزجی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه ملا عیسی در دیزج خلیل خواند. سپس به شبستر رفت و دوران ابتدایی را در مدرسه گلشن راز شبستر که مدیریت آنجا را هاشم خلیلی دیزجی بر عهده داشت، به پایان رساند.

او از سال ۱۳۲۶ش به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و در همان سال به تسوج رفت و در حوزه علمیه آن شهر بخشی از مقدمات را نزد شیخ عباس رحیمیان فراگرفت. یک سال بعد به تبریز رفت و در مدرسه طالبیه آن شهر به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت، ولی نام استادان او در آن مدرسه دانسته نیست. بهبهانی دیزجی یک سال در تبریز به تحصیل پرداخت و سپس راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر مطول و حاشیه ملا عبدالله را نزد آقایان شیخ مصطفی اعتمادی و میرزا محمد حقانی فراگرفت. معالم‌الاصول را هم نزد سیدمسلم اردبیلی خواند و در درس لمعه از شاگردان میرزا باقر مرندی بود.

او رسایل را هم نزد میرزا علی‌اکبر مشکینی خواند و در درس مکاسب از بحث‌های آقایان میرزا محمد مجاهدی تبریزی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی استفاده کرد. کفایه‌الاصول را هم نزد سلطانی طباطبایی خواند. در درس منظومه ملاهادی سبزواری هم از محضر حسینعلی منتظری بهره برد. در کنار آن در درس‌های تفسیر قرآن علامه سیدمحمدحسین طباطبایی حضور می‌یافت. او در همان زمان شعری را در ذم امتحانات حوزه سرود و به همین علت شهریه او قطع شد و به ضرب و شتم هم تهدید گردید. در پی آن راهی تهران شد، ولی در نهایت با وساطت آیت‌الله سیدحسین قاضی طباطبایی نزد آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی، بخشیده شد و به قم بازگشت.

بهبهانی دیزجی آنگاه در درس خارج اصول امام‌خمینی و خارج فقه (خمس) آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری حضور یافت.

درباره سال‌های حضور او در درس امام‌خمینی گزارشی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از اوایل دهه ۱۳۳۰ش تا سال ۱۳۳۵ش که راهی عراق شد، در آن درس در مسجد سلماسی شرکت می‌کرد. دیزجی بهبهانی در آذر ۱۳۳۵ به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف به تحصیل پرداخت و از درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحسن طباطبایی حکیم و سیدابوالقاسم موسوی خویی استفاده کرد.

او پس از ۵ سال حضور در نجف اشرف، به زادگاهش بازگشت و مدت چهار سال به فعالیت‌های تبلیغی در آنجا پرداخت. پس از چهار سال بار دیگر به نجف اشرف بازگشت و این بار نیز در درس‌های آیات حکیم و خویی حضور یافت. همچنین از بحث‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله شیخ حسین حلی حضور می‌یافت. او در آن دوران ازجمله افرادی بود که در تقریر درس آیت‌الله خویی با سرپرستی آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر شرکت داشت. او از سال ۱۳۵۲ش در روستای دیزج خلیل مقیم شد و به تبلیغ دین و ارشاد مردم پرداخت.

تألیفات

حسین بهبهانی دیزجی از شاعران و مرثیه‌سرایان آذربایجان است و رحمن‌زاده صوفیانی برخی از اشعار او را ذیل زندگینامه او آورده است. آتا بابالار سوزلری، امثال و حکم ترکی، مجموعه شعر و یادداشت‌های پرنده در علوم و فنون مختلف از تألیفات اوست.[۱]

پانویس

  1. بهبهانی دیزجی، آتا بابالار سوزلری، ص۹-۱۲؛ رحمن‌زاده صوفیانی، دانشنامه ارونق و انزاب، ج۱، ص۹۵-۱۰۳.

منابع

  • بهبهانی دیزجی، حسین (۱۳۹۲)، آتا بابالار سوزلری، تصحیح: جعفر رحمان‌زاده، قم، مجمع ذخایر اسلامی.
  • رحمن‌زاده صوفیانی، جعفر (۱۳۹۲)، دانشنامه ارونق و انزاب، با مقدمه سیداحمد حسینی اشکوری، ج۱، قم، مجمع ذخایر اسلامی.