سامرا
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور | عراق |
| زبان | عربی |
| ادیان | اسلام |
| اماکن | |
| زیارتگاه | حرم عسکریین |
| حوزه علمیه | حوزه علمیه سامرا |
| مشاهیر | |
| سیاسی | |
سامرا، شهری در عراق که حرم عسکرین در آن قرار دارد و امام‌خمینی مدتی در آن اقامت داشت.
اهمیت سامراء در میان شیعیان
سامرا از زیارتگاه‌های عمده شیعیان و مدفن امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) است. حجت بن الحسن العسکری(ع)، امام دوازدهم شیعیان، نیز در نیمه شعبان ۲۵۵ق در سامرا به دنیا آمد. ورود میرزای شیرازی در سال ۱۲۹۰ق، به این شهر و تأسیس حوزهٔ علمیه سامرا، موجب اقبال شیعیان و عالمان شیعه به سامرا شد؛[۱] اقبالی که دیر نپایید و پس از رحلت میرزا در سال ۱۳۱۲ق، به دلایل گوناگون کم‌رنگ شد و به تدریج سامرا بار دیگر به شهری سنی‌نشین تبدیل شد.[۲]
سفر امام‌خمینی به سامرا
جست‌وجوی آثار امام‌خمینی و منابع مربوط به ایشان نشان می‌دهد که امام‌خمینی با وجود تبعید و اقامت سیزده‌ساله در عراق، فقط یک‌بار به سامرا سفر کرد و آن به هنگام ورود ایشان از ترکیه به عراق بود. در این سفر، ضمن زیارت حرم امامین عسکریین(ع)، به دعوت شماری از طلاب و مردم سامرا، در مدرسهٔ شیرازی به صرف چای حاضر شد و با مردم و طلاب دیدار کرد.[۳] در همان سال نخست تبعید، گرمای شدید نجف موجب بیماری امام‌خمینی شد، ولی با وجود این، ایشان توصیهٔ پزشک مبنی بر سفر به کاظمین یا سامرا را نپذیرفت.[۴]
امام‌خمینی به همراه فرزندش سیدمصطفی و گروهی از روحانیان نجف و کاظمین در ۱۳۴۴ مهر ۱۵ از کاظمین به سامرا رفت و در آن شهر با استقبال پرشکوه مردم شیعه و سنی روبه‌رو شد. ایشان پس از ورود به سامرا، بارگاه امام‌هادی(ع) و امام‌حسن عسکری(ع) را زیارت کرد و نماز مغرب و عشا را به جماعت در ایوان حرم به جای آورد.[۵] در جلسه‌ای که در مدرسه میرزای شیرازی برگزار شد، شیوخ عرب به دیدار ایشان آمدند. در این مجلس سعید البدری از علمای بزرگ اهل تسنن به تجلیل از ایشان پرداخت و اعلام کرد همه کشورهای اسلامی شهر و وطن امام‌خمینی است. این دیدارها در وحدت علمای سنی و شیعه مؤثر بود و مردم این سامان را به ابعادی از مبارزات امام‌خمینی، توجه داد.[۶]
سامرا در آثار امام‌خمینی
سامرا در سخنان و نامه‌های امام‌خمینی، سامره نیز خوانده شده‌است.[۷] ایشان سامره را روستایی کوچک در گوشه عراق توصیف کرده است که عالمی چون میرزای شیرازی، توانست از آن‌جا با یک سطر فتوا در تحریم تنباکو، کاری بزرگ را سامان دهد که همهٔ قوای خارج و داخل نتوانستند در مقابل این یک سطر مقاومت کنند.[۸]
ایشان همچنین در ۲۳ مهر ۱۳۵۷ با اشاره به اهمیت مبارزه با ستمگری، دلیل زندانی شدن امام(ع) در سامرا و شهادت ایشان به دست خلیفهٔ عباسی را مبارزهٔ ایشان با ظلم دانست نه عبادت و نماز و روزه.[۹]
شهریه طلاب سامرا
طبق اسناد ساواک، در دوران تبعید امام‌خمینی، شهریهٔ ایشان افزون بر حوزهٔ علمیه قم و نجف، به طلاب سایر شهرها از جمله سامرا نیز تعلق می‌گرفت.[۱۰] ایشان در سال ۱۳۲۷ در نامه‌ای به محمدتقی فلسفی، با موضوع تقویت حوزه‌ها و مرجعیت آیت‌الله بروجردی، به مقروض بودن چند ماههٔ آیت‌الله بروجردی، برای نان نجف و سامره و شهریه قم و اصفهان اشاره کرده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ صحتی سردرودی، سیمای سامرا، سینای سه موسی، ص۱۳۱.
- ↑ بنگرید به: حوزهٔ علمیه سامرا، ویکی شیعه.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر، سیر مبارزات امام، ج۵، ص۴۸۷.
- ↑ قوچانی، خاطرات سال‌های نجف، ج۱، ص۱۷۶–۱۷۷.
- ↑ روحانی، نهضت امام‌خمینی، ج۱، ص۱۶۲؛ اختری، ج۱، ص۲۶.
- ↑ روحانی، نهضت امام‌خمینی، ج۲، ص۱۶۲؛ محتشمی‌پور، خاطرات سیاسی، ج۱، ص۴۷۰–۴۷۱؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ج۵، ص۴۸۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۱، ص۲۴–۲۵؛ ج۱۳، ص۳۳۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۱، ص۱۱۴؛ ج۱۳، ص۳۵۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۴، ص۲۱.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر، سیر مبارزات امام، ج۹، ص۴۶۱.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۱، ص۲۴–۲۵.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح الله (۱۳۸۹). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- صحتی سردرودی، محمد (۱۳۸۸). گزیده سیمای سامرا: سینای سه موسی. تهران: مشعر.
- قوچانی، محمود (۱۳۸۹). خاطرات سال‌های نجف. تهران: عروج.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (۱۳۸۶). سیر مبارزات امام‌خمینی در آئینه اسناد به روایت ساواک، تهران: عروج.