سیدمحمدکاظم دانش
دانش، سید محمدکاظم؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید محمدکاظم دانش در ششم آبان ۱۳۱۸ در شهرستان دزفول و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سید محمود از روحانیان منطقه بود. دانش پس از پایان تحصیلات ابتدایی در دزفول، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۳۷ علوم مقدماتی حوزه را در شهر دزفول فراگرفت، ولی درباره استادان او در آن شهر اطلاعاتی در دست نیست. می‌توان پدرش سید محمود دانش را یکی از استادان او دانست. سید محمدکاظم دانش در سال ۱۳۳۷ ش برای ادامه تحصیل علوم دینی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دوره سطح را نزد آقایان میرزاعلی فیض مشکینی، سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، حسین نوری همدانی و محمد فاضل لنکرانی گذراند. سپس در درس‌های خارج فقه و اصول آیات امام خمینی، شیخ مرتضی حائری یزدی و عبدالله جوادی آملی شرکت کرد (پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ۱۰۳). درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های امام خمینی اطلاعاتی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در دهه ۱۳۴۰ ش و تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳) در درس‌های امام خمینی در مسجد اعظم قم شرکت می‌کرده است. دانش در حین تحصیل علوم حوزوی، به فراگیری علوم دیگر مانند ریاضیات، فیزیک، زبان انگلیسی و زبان آذری نیز روی آورد و کتاب قورباغه و غازهای مهاجر را برای کودکان و نوجوانان به زبان عربی نوشت. او با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی در سال ۱۳۴۱ ش، به مبارزه با حکومت پهلوی روی آورد و ابتدا نوارهای سخنرانی و اعلامیه‌های امام خمینی را تهیه و تکثیر و سپس در میان مردم به‌ویژه مردم شهرستان‌های دزفول و شوش منتشر می‌کرد. سپس با حضور در مجالس مذهبی و در جمع گروه‌های مبارز اسلامی، مردم را با اقدامات خلاف قانون و شرع حکومت پهلوی آشنا می‌ساخت. همچنین با گروه‌های مبارز اسلامی مانند «منصورون» ارتباط تنگانگی داشت و با بیشتر گروه‌ها و افراد مبارز اسلامی در شهرستان‌های شوش و دزفول همکاری می‌کرد. این فعالیت‌ها باعث شد تا ساواک او را تحت نظر قرار دهد و بارها او را دستگیر و به ترک زادگاه خود و اقامت در محل‌های دیگر مجبور کند. همچنین بارها توسط حکومت پهلوی ممنوع‌المنبر شد. سید محمدکاظم دانش با وجود چنین محدودیت‌هایی، به مبارزات خود ادامه داد و با سفر به نقاط دورافتاده به تبلیغ می‌پرداخت. ازجمله به شهر سرعین در نزدیکی اردبیل رفت و مدتی در آنجا سخنرانی کرد. همچنین بارها به شهرهای سرخه در استان سمنان، قروه کردستان و مرودشت فارس رفت و به سخنرانی‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی در آن شهرها ادامه داد. دانش ازجمله روحانیانی بود که با سفر به کشورهای اسلامی مانند مصر، سوریه و کویت، احکام غنی فقه امامیه را تبلیغ و با علمای آن بلاد به مباحثه و تبادل نظر علمی می‌پرداخت. سفرهای او به بلاد اسلامی به‌واسطه همکاری با مجله مکتب اسلام و همچنین با هدف رفع شبهات دینی و عقیدتی و اختلاف میان شیعه و سنی صورت می‌گرفت. در کنار مبارزات عملی، با زبان تألیف و نوشتار، پیام‌های اسلامی را به روشنی به سطوح مختلف سنی منتقل می‌کرد. ازجمله در کتاب قورباغه و غازهای مهاجر به زبان کودکانه، بحث خودسازی و حرکت در مسیر جامعه برای خودسازی و خدمت به همنوع و پرهیز از هوی و هوس را به شیوایی بیان می‌کند. دانش پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شوش رفت و با اقامت در آنجا، سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی این شهرستان را بر عهده گرفت و به امامت جمعه نیز منصوب شد. او نقش بسزایی در کنترل اوضاع و اداره امور آن شهر ایفا کرد و توانست در مدت حضور در این منطقه خطر گروهک‌های مخالف با انقلاب اسلامی را دور سازد. او همچنین توانست با تیزبینی و هوشیاری اسلحه‌هایی را که در جریان انقلاب به دست عناصر ناباب مرتبط با عراق افتاده بود، جمع‌آوری کند. با تأسیس حزب جمهوری اسلامی به عضویت حزب درآمد. همچنین هسته مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان شوش را پایه‌گذاری کرد. دانش در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نامزد حزب جمهوری اسلامی از حوزه انتخابیه شهرهای شوش، اندیمشک و هفت‌تپه معرفی شد و از سوی مردم آن شهرها به نمایندگی برگزیده شد. او در مدت حضور در مجلس شورای اسلامی، عضو کمیسیون مسکن مجلس بود. هم‌زمان و با آغاز جنگ تحمیلی، یکی از نمایندگان امام خمینی در جبهه جنوب بود و مسئولیت ستاد اسکان جنگ‌زدگان را بر عهده داشت. سیمای فداکاران در دو جلد، عمار یاسر مرد پولادین و قورباغه و غازهای مهاجر و مقالاتی با عنوان: تأثیر عمل برای تبلیغ بیشتر است یا سخن، نقشه‌های مرموز (با هدف معرفی چهره استعمار)، نگرشی به آئین حج، بت‌پرستی در محیط پیدایش اسلام و انسان کیست و انسان چیست؟، اشک بر تربت شهیدان (درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۱۳ (۱۳۵۱ ش)، شماره ۳)، روحانیت باشد یا نباشد (درس‌هایی از مکتب اسلام، بهمن ۱۳۵۸، شماره ۱۱)، زندگی بی یاد او هرگز (درس‌هایی از مکتب اسلام، فرردین ۱۳۵۸، شماره ۱)، مراحل بعدی رشد روانی انسان (درس‌هایی از مکتب اسلام، اسفند ۱۳۵۷، شماره ۱۲)، جهان‌بینی اسلامی (درس‌هایی از مکتب اسلام، شهریور ۱۳۵۴، شماره ۹)، این پول‌ها به درد خودتان می‌خورد (درس‌هایی از مکتب اسلام، تیر ۱۳۵۴، شماره ۷)، سخنگوی شجاع (درس‌هایی از مکتب اسلام، دی ۱۳۵۲، شماره ۱)، عجیب‌ترین ارمغان برای یک زندگی (تیر ۱۳۵۲، شماره ۶) و ده‌ها مقاله دیگر از تألیفات اوست. سید محمدکاظم دانش در هفتم تیرماه سال ۱۳۶۰ و در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در تهران به شهادت رسید (همان، ۱۰۳-۱۰۴). منبع: پیشتازان شهادت در انقلاب سوم (۱۳۶۰)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.