محمدحسین نابغ آیتی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمدحسین نابغ آیتی |
| نسب | خاندان آیتی |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۵ش |
| زادگاه | روستای نویک، بیرجند |
| خویشاوندان سرشناس | محمدحسین آیتی (عمو و پدرزن)، محمدباقر آیتی (پدربزرگ) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدحسین بروجردی، سیدکاظم شریعتمداری، سیدمحمدرضا گلپایگانی، سیدشهابالدین مرعشی نجفی و دیگران |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، مدرسه معصومیه بیرجند |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه علیه حکومت پهلوی، همراهی با نهضت امامخمینی |
| اجتماعی | امامت جماعت، تدریس در حوزه علمیه، پاسخگویی به مسائل شرعی |
محمدحسین نابغ آیتی، از شاگردان درس خارج امامخمینی.
زادگاه و خاندان
محمدحسین نابغ آیتی در سال ۱۳۰۵ش در خانوادهای روحانی در روستای نویک شهر بیرجند به دنیا آمد.
پدربزرگش شیخ محمدباقر آیتی و پدرش حاج شیخ محمد نابغ آیتی از عالمان بیرجند و عمویش شیخ محمدحسین آیتی، صاحب تألیفاتی چون مقامات معنوی و مقامات الابرار بودند.[۱]
تحصیل
محمدحسین نابغ آیتی خواندن و نوشتن و بخشی از مقدمات را در زادگاهش نزد پدر آموخت. آنگاه به بیرجند رفت و در مدرسه معصومیه آن شهر مدت دو سال از درس استادان آن مدرسه بهرهمند شد.
او در سال ۱۳۲۶ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد شیخ اسداللّه اصفهانی، شیخ حسینعلی منتظری، شیخ محمد صدوقی یزدی، سیدرضا صدر، محمد فکور یزدی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزا محمد مجاهدی تبریزی، شیخ میرزا مهدی تبریزی و آیتالله سیدشهابالدین نجفی مرعشی خواند. پس از فراغت از دروس سطح، از دروس خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدکاظم شریعتمداری، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، مرعشی و امامخمینی بهره برد و درس برخی از استادانش را تقریر کرد.[۲]
درباره سالهای حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امامخمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی میتوان احتمال داد که در دهه ۱۳۳۰ش و سالهای نخست دهه ۱۳۴۰ش (پیش از تبعید امامخمینی به خارج از کشور) در درس ایشان حضور مییافته است.
فعالیت و سیاسی اجتماعی
در اسناد انقلاب اسلامی نام فردی به نام محمدحسین آیتی قائنی دیده میشود که به نظر میرسد محمدحسین نابغ آیتی است. در آن سند، امضاکنندگان در فروردین ۱۳۴۵ش با ارسال تلگرافی به عبدالرحیم ربانی شیرازی، احمد آذری قمی و حسینعلی منتظری که در زندان بودند، ضمن محکوم کردن دستگیری آنان توسط حکومت پهلوی، نگرانی خود از بازداشت آنان را اعلام کردند.[۳]
به نوشته شریفرازی، وی پس از درگذشت پدر و سپس عمویش، به درخواست مردم بیرجند و به دستور مراجع تقلید به بیرجند بازگشت،[۴] بنابراین با توجه به اینکه عمویش شیخ محمدحسین آیتی در ۲۰ آذر ۱۳۵۰ از دنیا رفت،[۵] میتوان گفت که در آن تاریخ به زادگاهش بازگشت و به اقامه نماز جماعت و تدریس در حوزه علمیه آن شهر پرداخت.[۶] او که داماد محمدحسین آیتی (عمویش) نیز بود،[۷] پس از استقرار در بیرجند، محل رجوع عامه بود و به مسائل شرعی مردم نیز پاسخ میداد.[۸]
نابغ آیتی در سال ۱۳۵۷ش از روحانیانی بود که نقش مهمی در رخدادهای انقلاب اسلامی در بیرجند داشت و علیه حکومت پهلوی مبارزه میکرد و در برنامهریزی تظاهرات و راهپیماییهای مردم بیرجند نقش داشت.[۹] ازجمله در نهم دی ۱۳۵۷ همراه با جمعی از روحانیان بیرجند، به مقابله با شهربانی پرداخت.[۱۰]
فعالیت ها پس از پیروزی انقلاب
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدتی به اقامه نماز جماعت در بیرجند میپرداخت.[۱۱] سپس مسئولیت کمیته انقلاب اسلامی بیرجند را بر عهده گرفت و پس از مدتی آن مسئولیت را به یکی از روحانیان بیرجند واگذار کرد. او در مصادره برخی اموال وابستگان پهلوی نقش داشت. ازجمله عمارت اکبریه از اموال خاندان اسدالله علم را مصادره کرد، ولی وقتی در برابر تندروی برخی از افراد ایستادگی کرد، مورد انتقاد قرار گرفت.[۱۲]
پانویس
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۲۶۷-۲۶۸.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۲۶۸-۲۶۹.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۹۹ـ۲۰۰.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۲۶۸-۲۶۹.
- ↑ حسینی اشکوری، همایش بینالمللی میراث مشترک ایران و عراق، ص۱۴۶.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۲۶۸-۲۶۹.
- ↑ «پروندهای در بررسی...»، ص۳۱.
- ↑ مکارم شیرازی، احکام خانواده در پرتو فقه اسلامی، ص۴۳۹-۴۴۰.
- ↑ «پروندهای در بررسی...»، ص۳۱.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۲۲، ص۴۵۷.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۸۳.
- ↑ «پروندهای در بررسی...»، ص۳۱.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۵)، ج۲۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛.
- «پروندهای در بررسی بایدها و نبایدهای حوزه انقلابی در گفتگو با حجتالاسلاموالمسلمین اسماعیل دیانی: فقط مراقب بودم اینها تند نروند» (۱۳۹۶)، هفتهنامه حریم امام، سال ششم، شماره ۲۶۴، ۳۱ فروردین.
- حسینی اشکوری، احمد (۱۳۹۳)، همایش بینالمللی میراث مشترک ایران و عراق، قم، مجمع ذخایر اسلامی.
- شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۳، تهران، اسلامیه.
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، بنیاد فرهنگی و پژوهشی ریحانهالرسول یزد، تهران، برگ رضوان.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۹)، احکام خانواده در پرتو فقه اسلامی، گردآورنده: وحید علیاننژاد، قم، انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع).