پرش به محتوا

محمدهادی فقهی

از ویکی امام خمینی
محمدهادی فقهی
اطلاعات فردی
نام کاملمحمدهادی فقهی آذرشهری
تاریخ تولد۱۳۱۴ش
زادگاهآذرشهر
تاریخ وفاتمرداد ۱۳۹۸
محل دفنحرم عبدالعظیم حسنی، شهرری
شهر وفاتتهران
اطلاعات علمی
استادانامام‌خمینی، سیدمحمدحسین طباطبایی، محمدتقی بهجت
محل تحصیلحوزه علمیه تبریز، حوزه علمیه قم
تألیفاتترجمه سنن النبی علامه طباطبایی، سلسله سخنان کوتاه از پیشوایان دینی
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه با رژیم پهلوی، عضو هیئت پیگیری فرمان هشت‌ماده‌ای امام‌خمینی
اجتماعیامام جمعه بیرجند، مؤسس حوزه علمیه خواهران در تهران


محمدهادی فقهی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

زادگاه و تحصیل

محمدهادی فقهی آذرشهری در ۱۳۱۴ش در آذرشهر و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد.

او پس از آنکه خواندن و نوشتن را در زادگاهش فراگرفت، مقدمات را نزد پدرش که از مدرسان دروس حوزوی در آذرشهر بود خواند. فقهی در سال ۱۳۳۰ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی به تبریز رفت و در مدرسه طالبیه آن شهر به تحصیل پرداخت. درباره استادان او در آن حوزه علمیه گزارشی در دست نیست، ولی وی مدت ۴ سال در آنجا به تحصیل مشغول بود و بخشی از دروس سطح را در آنجا فراگرفت. در سال ۱۳۳۴ش رهسپار قم شد و در درس سطح استادان حوزه علمیه قم شرکت کرد، ولی درباره استادان آن مقطع هم گزارشی وجود ندارد.

فقهی از سال ۱۳۳۶ش در درس‌های احتمالاً تفسیر و فلسفه علامه سیدمحمدحسین طباطبایی شرکت کرد و در سال ۱۳۳۷ش وارد درس‌های خارج امام‌خمینی شد.[۱]

درباره مدت حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارشی در دست نیست، ولی وی یکی از شاگردان امام‌خمینی بود.[۲] و با استناد به سال‌های حضور او در قم، می‌توان گفت که از سال ۱۳۳۷ تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در سال ۱۳۴۳ش، از آن درس‌ها در مساجد سلماسی و اعظم قم بهره‌مند می‌شده است.

فقهی در کنار حضور در درس‌های امام‌خمینی، مدتی هم در درس‌های خارج فقه و اصول محمدتقی بهجت فومنی حضور داشت.[۳]

فعالیت مبارزاتی

محمدهادی فقهی یکی از روحانیانی بود که با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام‌خمینی، وارد جریان مبارزه شد. او در نوروز ۱۳۴۲ وقتی مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه حمله‌ور شدند و به ضرب و شتم طلاب پرداختند، در آن مدرسه حضور داشت. پس از آن حمله همراه با جمعی از طلاب به بیت امام‌خمینی رفتند و ایشان را در جریان قرار دادند.[۴] پس از آن هم به فعالیت‌های سیاسی خود در قم ادامه داد. او در مهر ۱۳۴۴ش و پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به نجف اشرف نیز همراه با برخی از طلاب و روحانیان آذربایجانی در حوزه علمیه قم، نامه‌ای را برای امام‌خمینی ارسال و در آن، از حضور ایشان در جوار حرم علوی(ع) ابراز مسرت کردند و بار دیگر بر غیرقانونی بودن تبعید ایشان به خارج از کشور تأکید نمودند و بازگشت ایشان به کشور را خواستار شدند.[۵]

در سال ۱۳۴۴ش وقتی خبر استقرار امام‌خمینی در نجف اشرف منتشر شد، همراه با جمع کثیری از روحانیان مبارز، خرسندی خود را از حضور ایشان در محیط مناسب نجف (نسبت به ترکیه) ابراز و در ادامه بر ناراحتی خود از محرومیت حوزه علمیه قم از حضور امام‌خمینی تأکید کردند و خواستار آزادی و بازگشت ایشان به کشور شدند.[۶]

فقهی در سال ۱۳۴۴ش و پس از بیماری همسرش به سبب ناسازگاری مزاجش با آب‌وهوای قم، به تهران رفت و در آن شهر مقیم شد. در آنجا به اقامه نماز جماعت در مسجد الرضا در خیابان بهار پرداخت و آنجا را به صورت پایگاهی برای فعالان مذهبی و همچنین سیاسی درآورد.[۷] وی مبارزات سیاسی خود را در تهران ادامه داد و به این خاطر بارها تحت نظر قرار گرفت. استمرار فعالیت‌های سیاسی او باعث شد توسط ساواک دستگیر و مدتی زندانی شود و سپس ممنوع‌المنبر شد.[۸] او پس از ورود امام‌خمینی به کشور، در دعوت مردم به تظاهرات و راهپیمایی و تشویق آنان برای عدم رعایت حکومت نظامی فعال بود.[۹]

فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب

در دوره جنگ تحمیلی هم در اعزام برخی از جوانان به جبهه‌های جنگ نقش داشت و مسجد الرضا یکی از پایگاه‌های اعزام نیرو به جبهه‌ها محسوب می‌شد.[۱۰] او در سال ۱۳۶۱ به سمت امام جمعه بیرجند منصوب شد. هم‌زمان عضو روحانی هیئت پیگیری فرمان هشت‌ماده‌ای امام‌خمینی در خراسان بود.[۱۱] او پس از نزدیک به چهار سال حضور در بیرجند، با اجازه امام‌خمینی به تهران بازگشت و ابتدا در مسجد الزهرای شهرآرا اقامه نماز کرد و سپس به مسجد گیشا رفت و اقامه نماز جماعت در آنجا را بر عهده گرفت. تأسیس حوزه علمیه بانوان در مسجد گیشا ازجمله اقدامات او بود و این حوزه امروزه یکی از حوزه‌های علمیه خواهران در تهران است. فقهی کتاب سنن النبی علامه طباطبایی را به فارسی برگردانده است. همچنین سلسله سخنان کوتاه از پیشوایان دینی از دیگر آثار علمی اوست.[۱۲]

درگذشت

محمدهادی فقهی در مرداد ۱۳۹۸ در تهران از دنیا رفت و پیکرش در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در شهرری به خاک سپرده شد.[۱۳]

پانویس

  1. کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۶۳۵.
  2. روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۴۵؛ باقری بیدهندی، ص۱۳۳.
  3. باقری بیدهندی، ص۱۳۳.
  4. «حجت‌الاسلام فقهی از روزهای انقلاب می‌گوید: آن شب، خیابان بهار»، همشهری محله.
  5. خسروشاهی، ج۳، ص۱۰۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۰ ـ ص۱۶۸.
  6. روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۸۷۶ ـ ۸۷۷؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۸ ـ ۱۷۳؛ سیر مبارزات امام در آیینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۷۲ ـ ۳۶۹.
  7. صیادی، «گفتگو با آیت‌الله فقهی: با خدا باش و پادشاهی کن».
  8. کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۶۳۵.
  9. صیادی، «گفتگو با آیت‌الله فقهی: با خدا باش و پادشاهی کن».
  10. صیادی، «گفتگو با آیت‌الله فقهی: با خدا باش و پادشاهی کن».
  11. کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۶۳۵.
  12. کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۶۳۵.
  13. «پیکر مرحوم آیت‌الله فقهی به خاک سپرده شد».

منابع

  • اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، اسناد انقلاب اسلامی.
  • «پیکر مرحوم آیت‌الله فقهی به خاک سپرده شد»، www.rasanews.ir.
  • «حجت‌الاسلام فقهی از روزهای انقلاب می‌گوید: آن شب خیابان بهار» (۱۳۸۴)، مجله همشهری محله (ضمیمه روزنامه همشهری)، شماره ۹۵، ۱۶ بهمن.
  • روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم.
  • صحیفه امام‌خمینی (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
  • صیادی، رضا (۱۳۸۴)، «گفتگو با آیت‌الله فقهی: با خدا باش و پادشاهی کن»، مجله همشهری محله (ضمیمه روزنامه همشهری)، شماره ۹۷، ۳۰ بهمن.
  • کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، به اهتمام سیدمحمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، ج۲، بنیاد ریحانه الرسول یزد، تهران، برگ رضوان.