محمود واعظی لنکرانی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمود واعظی لنکرانی |
| زادگاه | لنکران، جمهوری آذربایجان امروزی |
| خویشاوندان سرشناس | عبدالله کلوزی لنکرانی (جد)، محمد لنکرانی (جد)، عبدالحسین لنکرانی (پدر) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدمصطفی خمینی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | همراهی با نهضت امامخمینی و مبارزه با رژیم پهلوی |
| اجتماعی | تدریس در حوزه علمیه قم |
محمود واعظی لنکرانی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امامخمینی.
زادگاه و خاندان
او در خانوادهای با پیشینه درخشان علمی و مبارزاتی در لنکران (جمهوری آذربایجان امروزی) زاده شد. درباره تاریخ تولد او گزارشی در منابع وجود ندارد. اجداد او از مراجع تقلید مقیم لنکران با سابقه سیصدساله بودند و در آن سامان حوزههای علمیه دایر کرده بودند و به تربیت مبلغان دینی میپرداختند.[۱]
یکی از اجداد او شیخ عبدالله کلوزی لنکرانی بنیانگذار حوزه علمیه شهر لنکران بود و سالها در برابر دولت روسیه تزاری به دفاع از میراث اسلامی میپرداخت.[۲] پس از او فرزندش شیخ محمد لنکرانی (جد محمود واعظی لنکرانی) پرچم حراست از میراث تشیع در لنکران را بر دوش گرفت؛ او پس از تکمیل تحصیلات در نجف اشرف، به زادگاهش بازگشت و با تشکیل اتحاد جماهیر شوروی به مبارزه با آن نظام کمونیستی پرداخت.
شیخ عبدالحسین لنکرانی معروف به واعظی، پدر محمود واعظی که مدتی هم در مشهد مشغول به تحصیل بود، راه پدر را ادامه داد، ولی در دوره خفقان استالین در آن کشور، از مرز ایران گذشت و در روستای سرخانلو در مرز ایران ـ شوروی و در خاک ایران سکنی گزید.[۳]
تحصیل
درباره سابقه تحصیلی محمود واعظی اطلاعات زیادی در دست نیست، ولی در دهه ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ش در شهر قم به تحصیل مشغول بود. او از دوستان سیدمصطفی خمینی بود و با وجود اینکه دو دوره درس منظومه ملاهادی سبزواری را نزد استادان دیگر طی کرده بود، با هدف رونق بخشیدن به درس سیدمصطفی خمینی، در درس او (منظومه ملاهادی سبزواری) در مسجد محمدیه قم شرکت میکرد. واعظی پس از انتقال درس خارج فقه و اصول امامخمینی به مسجد اعظم قم، در هر دو درس خارج ایشان که صبح و بعدازظهر در آن مسجد برگزار میشد شرکت میکرد.[۴] با توجه به انتقال تدریس امامخمینی به مسجد اعظم در سال ۱۳۴۳ش، میتوان گفت که واعظی لنکرانی در سالهای ۱۳۴۰-۱۳۴۳ در آن درسها حضور مییافته است.
فعالیت سیاسی و اجتماعی
او در ۱۳۴۴ش اعلامیههایی را در حمایت از امامخمینی امضا کرد. ازجمله پس از مهاجرت امامخمینی به عراق و استقرار در شهر نجف، همراه با فضلا و طلاب آذربایجانی حوزه علمیه قم در نامهای به امامخمینی، خرسندی خود را از حضور ایشان در جوار حرم علوی ابراز کردند. آنان در آن نامه، همچنین نگرانی خود را از تداوم تبعید امامخمینی اعلام کردند و خواستار بازگشت ایشان به شهر قم شدند.[۵]
در سالگرد تبعید امامخمینی به خارج از کشور نیز همراه با جمع کثیری از طلاب علوم حوزوی، در نامهای به امیرعباس هویدا نخستوزیر وقت، تبعید امامخمینی به جرم اعتراض علیه کاپیتولاسیون را محکوم و اعتراض ایشان را با مبارزات میرزای شیرازی و سیدجمالالدین اسدآبادی مقایسه کردند و خواستار بازگرداندن ایشان به کشور شدند. آنان همچنین در آن نامه مفصل، خواستار آزادی زندانیان سیاسی و پایان دادن به شکنجه در زندانها شدند.[۶]
واعظی لنکرانی سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و در ۱۳۹۱ش در آن شهر مقیم بود.[۷]
پانویس
- ↑ «یادنامه شهید آیتالله سید...»، ص۲۰.
- ↑ مولایی، «دو قرن مقاومت عالمان دینی قفقاز در برابر کفر و الحاد و دیکتاتوری»، ص۱۰۸.
- ↑ «پروندهای پیرامون شخصیت...»، ص۲۲؛ مولایی، «دو قرن مقاومت عالمان دینی قفقاز در برابر کفر و الحاد و دیکتاتوری»، ص۱۱۵-۱۱۶.
- ↑ «یادنامه شهید آیتالله سیدمصطفی...»، ص۲۰.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۶۸-۱۷۱؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۶۸-۱۷۰.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۸۵-۱۹۱.
- ↑ مولایی، «دو قرن مقاومت عالمان دینی قفقاز در برابر کفر و الحاد و دیکتاتوری»، ص۱۲۰.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- «پروندهای پیرامون شخصیت آیتالله میرزا عبدالحسین واعظی در گفتگو با حجتالاسلاموالمسلمین دکتر حمید واعظی: افکار امام را تعقیب میکرد» (۱۳۹۴)، هفتهنامه حریم امام، شماره ۱۷۹، ۱۵ مرداد؛ ۲۲.
- مولایی، عادل (۱۳۹۱)، «دو قرن مقاومت عالمان دینی قفقاز در برابر کفر و الحاد و دیکتاتوری»، فصلنامه تاریخ در آینه پژوهش، سال نهم، شماره اول، بهار و تابستان؛ «یادنامه شهید سیدمصطفی خمینی.
- حجتالاسلاموالمسلمین میرزا محمود واعظی: انسان لایق و دلسوزی بود» (۱۳۹۳)، هفتهنامه حریم امام، شماره ۱۴۰، اول آبان.