رضا محمدی مرندی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | رضا محمدیوند (معروف به محمدی مرندی، محمدی خویی) |
| تاریخ تولد | ۳ تیر ۱۳۰۴ |
| زادگاه | کشکسرای، مرند |
| تاریخ وفات | ۱۶ اردیبهشت ۱۳۷۷ |
| محل دفن | قبرستان شیخان قم |
| شهر وفات | مرند |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سیدمحمدحسین طباطبایی، سیدمحمد حجت کوهکمری، سیدحسین بروجردی، امامخمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، سیدشهابالدین مرعشی نجفی، سیدمحمد محقق داماد |
| محل تحصیل | حوزه علمیه خوی، قم |
| تألیفات | دعائم ایمان، حاشیه بر عروهالوثقی، اخلاق اسلامی |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با حکومت پهلوی، همراهی با نهضت امامخمینی |
| اجتماعی | امام جمعه مرند، تدریس معارف دینی و شرح لمعه |
رضا محمدیوند، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امامخمینی.
زادگاه و تحصیل
رضا محمدیوند معروف به محمدی مرندی، محمدی خویی، محمدی فرید خویی و مرندی، در سوم تیر ۱۳۰۴ در روستای کشکسرای شهرستان مرند به دنیا آمد.[۱]
او تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش سپری کرد. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و به این منظور راهی خوی شد. در خوی و در مدرسه نمازی آنجا، ادبیات، منطق، کلام و بخشی از دروس سطح را نزد آقایان سیدابراهیم علوی خویی معروف به مقبره و شیخ جابر فاضلی خواند. آنگاه به قم رفت و در حوزه علمیه آنجا دروس سطح را نزد استادان آن حوزه به پایان رساند.
درباره استادان او در آن مقطع گزارشی در دست نیست. او همزمان با شرکت در دروس سطح، از درسهای فلسفه و تفسیر قرآن علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بهرهمند میشد. سپس به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درسهای آیات سیدمحمد حجت کوهکمری، سیدحسین طباطبایی بروجردی، امامخمینی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، سیدشهابالدین مرعشی نجفی و سیدمحمد محقق داماد بهرهمند شد.[۲]
درباره سالهای حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امامخمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی میتوان احتمال داد که در اواخر دهه ۱۳۳۰ و اوایل دهه ۱۳۴۰ش از درسهای امامخمینی در مساجد سلماسی و اعظم قم بهره میبرده است. او از آیات حجت کوهکمری، سیدابوالقاسم موسوی خویی، مرعشی نجفی، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدمحسن طباطبایی حکیم، امامخمینی، ناصر مکارم شیرازی و محمد فاضل لنکرانی اجازاتی در امور شرعیه دریافت کرد و سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت.[۳] و ازجمله لمعتین را در آنجا تدریس میکرد.[۴]
فعالیت مبارزاتی
محمدیوند با آغاز نهضت اسلامی به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. او پس از تبعید امامخمینی به خارج از کشور، درحالیکه ساواک همه رفتوآمدها به بیت امامخمینی را در قم زیر نظر داشت، به بیت امامخمینی رفتوآمد داشت و نماز مغرب و عشا را در آنجا اقامه میکرد. همزمان جلسات درسی خود را هم به بیت امامخمینی انتقال داد و تلاش کرد با این شیوهها، یاد و نام امامخمینی را زنده نگه دارد.[۵] برخی از منابع از او بهعنوان امام جماعت در بیت امامخمینی هم نام بردهاند.[۶] ولی حسنزاده در پژوهشی مستقل با عنوان انقلاب اسلامی در مرند و در ضمن بررسی زندگی و مبارزات محمدیوند، امامت جماعت او در بیت امامخمینی را مسجل ندانسته و به این جمعبندی رسیده است که او یکی از افرادی بود که در دوران تبعید امامخمینی، بهمنظور پاسداشت و حفظ نام و جایگاه امامخمینی، در بیت امامخمینی حضور مییافت.[۷] فرزند محمدی مرندی بر این باور است که او پس از تبعید امامخمینی به خارج از کشور، با سیداحمد خمینی، فرزند امامخمینی که در آن روزها اداره بیت امامخمینی را بر عهده داشت همکاری میکرده است.[۸]
وقتی امیرعباس هویدا به نخستوزیری گماشته شد، همراه با جمعی از فضلای آذربایجانی حوزه علمیه قم در نامهای به او و با اشاره به سیاستهای سرکوبگرانه دولتهای پیشین و دستگیری جمعی از فعالان سیاسی و تبعید امامخمینی به خارج از کشور، خواستار آزادی زندانیان و بازگرداندن امامخمینی به کشور شدند.[۹] او پس از اطلاع از انتقال امامخمینی از ترکیه به عراق و استقرار ایشان در نجف اشرف، بار دیگر همراه با جمعی از فضلای حوزه علمیه قم در نامهای به امامخمینی، این انتقال را تبریک گفتند.[۱۰] به سبب این فعالیتها تحت تعقیب ساواک قرار گرفت.[۱۱] درباره دیگر فعالیتهای او اطلاعات زیادی در دست نیست، ولی برخی از فعالان و روحانیان مبارز، از سوابق مبارزاتی او به نیکی یاد کردهاند. ازجمله مسلم ملکوتی او را «انقلابی به تمام معنا» نامیده است.[۱۲] و همین گزارشها نشان میدهد که او فعالیتهای سیاسی داشته است.
محمدیوند در سال ۱۳۵۷ش به زادگاهش سفر میکرد و به وعظ و سخنرانی در آنجا میپرداخت.
فعالیتها پس از پیروزی انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مرند بازگشت و در سال ۱۳۶۰ش امامت جمعه این شهر را بر عهده گرفت. در آن سمت در سازماندهی امور شهر مرند نقشی بسزا داشت.[۱۳] فعالیتهای او در شهر مرند باعث شد تا در همان سال مورد سوءقصد قرار گیرد.[۱۴] در دوران جنگ تحمیلی هم در تشویق جوانان برای عزیمت به جبههها نقش داشت و یکی از فرزندانش در جبهههای جنگ به شهادت رسید.[۱۵] او در مرند در کنار اقامه نماز جمعه و جماعت، به فعالیتهای علمی هم میپرداخت و معارف دینی و شرح لمعه را در جلسات خصوصی تدریس میکرد. از تألیفات او هم میتوان به دعائم ایمان، حاشیه بر عروهالوثقی و اخلاق اسلامی در دو جلد اشاره کرد.[۱۶]
درگذشت
رضا محمدیوند در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۷۷ در شهر مرند درگذشت و پیکر او پس از تشییع در مرند و تبریز، به قم انتقال یافت و در قبرستان شیخان آن شهر به خاک سپرده شد.[۱۷]
پانویس
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۱۴؛ جلالی عزیزیان، تاریخ مرند، ص۴۴۷.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۱۴.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۱۴-۱۱۵.
- ↑ جلالی عزیزیان، تاریخ مرند، ص۴۴۷.
- ↑ خاطرات مسلم ملکوتی، ص۲۳۰؛ خاطرات آیتالله بنیفضل، ص۱۷۹.
- ↑ جلالی عزیزیان، تاریخ مرند، ص۴۴۷.
- ↑ حسنزاده، انقلاب اسلامی در مرند، ج۲، ص۳۶۱.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۱۶.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۳۲ـ۱۳۳.
- ↑ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۱۰۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۶۸.
- ↑ جلالی عزیزیان، تاریخ مرند، ص۴۴۷.
- ↑ خاطرات مسلم ملکوتی، ص۲۳۰.
- ↑ حسنزاده، انقلاب اسلامی در مرند، ج۲، ص۳۶۱-۳۶۴.
- ↑ حسنزاده، انقلاب اسلامی در مرند، ج۲، ص۳۸۶.
- ↑ جلالی عزیزیان، تاریخ مرند، ص۴۴۸.
- ↑ جلالی عزیزیان، تاریخ مرند، ص۴۴۸؛ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۱۱۵.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۵۰۶.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- الوانساز خویی، جعفر (۱۳۹۴)، گلشن ابرار آذربایجان، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، ج۳، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
- جلالی عزیزیان، حسن (۱۳۷۸)، تاریخ مرند (مرند، جلفا، زنوز و هادیشهر)، مشهد، گوهر سیاح.
- جواهرکلام، عبدالحسین (۱۳۸۲)، تربت پاکان قم، ج۳، قم، انصاریان.
- حسنزاده، اسماعیل (۱۳۸۷)، انقلاب اسلامی در مرند، ج۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خاطرات آیتالله مرتضی بنیفضل (۱۳۸۶)، تدوین: عبدالرحیم اباذری، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خاطرات مسلم ملکوتی (۱۳۸۵)، تدوین: عبدالرحیم اباذری، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.