سیدطه مقدسی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدعبدالعلی مقدسی |
| نسب | از سادات محلات |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۲ش |
| زادگاه | محلات |
| تاریخ وفات | ۲ اردیبهشت ۱۳۸۳ |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدحسین بروجردی، سیدمحمدرضا گلپایگانی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | همراهی با نهضت امامخمینی و مبارزه با رژیم پهلوی، قاضی شرع دادگاههای انقلاب |
| اجتماعی | امام جمعه محلات، مؤسس حوزه علمیه محلات |
سیدطه مقدسی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امامخمینی.
زادگاه و خاندان
سیدعبدالعلی معروف به سیدطه مقدسی در سال ۱۳۰۲ش در محلات به دنیا آمد[۱] جد بزرگ او آقا سیدرضی از دانشآموختههای حوزه علمیه کاشان بود که به درخواست مردم و با تأیید ملا مهدی و ملا احمد نراقی در محلات مقیم شده بود و به تبلیغ دین در آن سامان میپرداخت.
جد سیدعبدالعلی مقدسی، سیدابوالحسن مشهور به آقا مقدس و پدرش آقا سیدمرتضی نیز از عالمان برجسته محلات بودند.[۲]
تحصیل
مقدسی دوران ابتدایی و متوسطه را در محلات طی کرد. آنگاه در سال ۱۳۲۷ش راهی قم شد.[۳] و پس از طی مقدمات در آن حوزه، دروس سطح را نزد روحالله کمالوند خرمآبادی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، شیخ محمد صدوقی یزدی، میرزا محمد مجاهد تبریزی و سیدرضا بهاءالدینی آموخت.[۴] او سپس در دروس خارج فقه و اصول آیتالله سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، امامخمینی[۵] و سیدمحمد محقق داماد شرکت کرد. مقدسی از شاگردان برجسته درس امامخمینی و مورد توجه ویژه ایشان بود.[۶]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
او در سال ۱۳۳۵ش به محلات بازگشت و به اقامه نماز در مسجد آبرویه آن شهر پرداخت.[۷] هر چند درباره سالهای حضور او در درس امامخمینی گزارشی در دست نیست، ولی با استناد به گزارش فوق میتوان احتمال داد که در نیمه اول دهه ۱۳۳۰ش در درس خارج فقه و اصول امامخمینی حاضر میشد. مقدسی در ۲۰ خرداد ۱۳۴۰ش از امامخمینی اجازهای در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد.[۸] بنابراین از نخستین افرادی بود که چنین اجازهای را از امامخمینی دریافت نمود.
سیدطه مقدسی در سال ۱۳۴۳ش و پس از تبعید امامخمینی به ترکیه، همراه با جمعی از روحانیان محلات تلگرافی را به سفارت ترکیه در تهران درباره حضور امامخمینی در آن کشور ارسال کرد و همین مسئله حساسیت ساواک را نسبت به مقدسی برانگیخت. عدم حضور او در مراسم جشن شاهنشاهی در سال ۱۳۴۴ش بر این حساسیت دامن زد.
بر اساس گزارش ساواک، وی در ۱۳۴۵ش در پایان یکی از سخنرانیهایش، امامخمینی را دعا کرد. در پی آن ساواک به مقدسی تذکر داد و در گزارشی او را «یکی از عوامل مؤثر و [از] مبلغین سرسخت [امام] خمینی» نامید که با عناصر طرفدار امامخمینی در محلات در تماس است و دستورات لازمه را به آنان میدهد.[۹] اینگونه اقدامات باعث شد تا در فروردین (محرم و صفر) سال ۱۳۴۹ش از سوی ساواک ممنوعالمنبر شود.[۱۰] در سال ۱۳۵۰ نیز ممنوعالمنبر شد.[۱۱] به سبب فعالیتهای سیاسی، تلاشهای او برای تأسیس مدرسه علمیه در سال ۱۳۵۲ش در محلات با مخالفت ساواک عملی نشد.[۱۲] او در دعوت از روحانیان مبارز به محلات و انزوای روحانیان طرفدار حکومت پهلوی در آن شهر فعال بود.[۱۳] ساواک در گزارشی در این باره، از او با عنوان فردی که خود را «خمینیسم» میداند نام برد.[۱۴] او در سال ۱۳۵۴ش از طرف ساواک ممنوعالخروج شد.[۱۵] در ۱۳۵۶ش نیز ساواک دوباره او را ممنوعالخروج کرد.[۱۶]
مقدسی که به سبب مبارزات سیاسی بارها بازداشت شده بود.[۱۷] در شهریور ۱۳۵۷ در سخنانی در مسجد القائم محلات، مردم را به قیام علیه حکومت پهلوی فراخواند.[۱۸] همچنین در تظاهرات مردم محلات در روز ۲۴ مهر ۱۳۵۷ پیشاپیش مردم حرکت میکرد.[۱۹] بر اساس گزارش ساواک «سخنان تحریکآمیز سیدطه مقدسی همواره برای اهالی مذهبی و افراطی محلات نقش تعیینکننده» داشت.[۲۰] او در محرم آن سال «علناً مردم را به شورش» دعوت میکرد.[۲۱]
مقدسی در ۱۳۵۸ ش با حکم امامخمینی به سمت قاضی شرع دادگاههای انقلاب اسلامی محلات و شهرهای مجاور منصوب شد.[۲۲] در سوم دی ۱۳۵۸ نیز امامت جمعه شهرستان محلات را بر عهده گرفت.
از اقدامات او در دوران امامت جمعه میتوان به تأسیس حوزه علمیه محلات، کمک به ساخت خانه برای محرومان، احداث مسجد روستای داوودآباد اراک و ایجاد دارالقرآن در آموزشوپرورش اشاره کرد.
وی در دوم اردیبهشت ۱۳۸۳ از دنیا رفت.[۲۳]
پانویس
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۰، ص۱۳۸.
- ↑ نعیمی، افتخارآفرینان استان مرکزی، ص۲۰۳ ـ ۲۰۴.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج ۱، ص۱۴۹.
- ↑ نعیمی، افتخارآفرینان استان مرکزی، ص۲۰۳-۲۰۴.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۶-۴۷.
- ↑ نعیمی، افتخارآفرینان استان مرکزی، ص۲۰۳-۲۰۴.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۱، ص۱۴۹.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۶۲.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۱، ص۱۴۹.
- ↑ روحانی، نهضت امامخمینی در ایران، ج۲، ص۵۱۹-۵۲۰؛ یاران امام به...، قامت استوار، ص۱۵۶ ـ ۱۵۷.
- ↑ همان، ص۴۲۷ ـ ۴۲۸.
- ↑ یاران امام به...، کتاب ۲۰، ص۱۳۹.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۱، ص۲۷۳.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۱، ص۲۹۱-۲۹۲.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۱، ص۳۳۴.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۱، ص۳۵۱.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ص۷۹۶.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۲، ص۱۶۵.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۲، ص۲۶۵.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۲، ص۴۱۰.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، روزشمار...، ج۲، ص۴۷۲.
- ↑ صحیفه امام، ج۹، ص۳۸۱.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۷۹۵-۷۹۶.
منابع
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۲)، روزشمار استان مرکزی، ج۱ و ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۶۴)، نهضت امامخمینی در ایران، ج۲، تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
- شریفرازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۷، قم، پیروز.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱ و ۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی.
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، به اهتمام سیدمحمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، ج۲، بنیاد ریحانه الرسول یزد، تهران، برگ رضوان.
- نعیمی، داود (۱۳۸۵)، افتخارآفرینان استان مرکزی، ج۳، قم، کومه.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۰: آیتالله حاج سیدمرتضی پسندیده (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، قامت استوار شهید حجتالاسلام حاج شیخ فضلالله مهدیزاده محلاتی (۱۳۸۲)، ج ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.