پرش به محتوا

سیدعلی‌اصغر علوی قزوینی

از ویکی امام خمینی
سیدعلی‌اصغر علوی قزوینی
اطلاعات فردی
نام کاملسیدعلی‌اصغر علوی ابوترابی (علوی قزوینی)
تاریخ تولد۱۳۰۶ش
زادگاهقم
تاریخ وفاتخرداد ۱۴۰۰
خویشاوندان
سرشناس
سیدمحمدباقر علوی ابوترابی (پدر)
اطلاعات علمی
استادانامام‌خمینی، سیدحسین بروجردی، سیدکاظم شریعتمداری، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی
محل تحصیلحوزه علمیه قم
سایرامام جماعت مسجدالنبی قزوین پس از انقلاب
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه با حکومت پهلوی، همراهی با نهضت امام‌خمینی
اجتماعیتبلیغ دین و امور اجتماعی


سیدعلی‌اصغر علوی قزوینی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

زادگاه

سیدعلی‌اصغر علوی ابوترابی معروف به علوی قزوینی در سال ۱۳۰۶ش در قم به دنیا آمد. پدرش سیدمحمدباقر علوی ابوترابی از عالمان نامی قزوین بود که پس از سال‌ها تحصیل نزد سیدمحمدکاظم یزدی و آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، در قزوین به فعالیت‌های مذهبی مشغول بود و با تأسیس حوزه علمیه قم به دست آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، راهی قم شد و ضمن اقامه نماز جماعت در مساجد بالاسر حضرت معصومه (س) و مسجد عشقعلی، به همکاری با آیت‌الله مؤسس در امور حوزه علمیه قم و تدریس در آنجا پرداخت.[۱]

اجداد او هم در کسوت روحانیت بودند و از عالمان برجسته قزوین به شمار می‌رفتند.[۲]

تحصیل

سیدعلی‌اصغر علوی در چنین خانواده‌ای به دنیا آمد و دوران ابتدایی را در زادگاهش خواند.[۳] او در سال ۱۳۲۶ ش، وارد حوزه علمیه قم شد و به تحصیل در آنجا پرداخت. درباره استادان او در دوره‌های مقدماتی و سطح حوزوی، اطلاعاتی در دست نیست.

او پس از طی آن دوره‌ها، به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس‌های آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدکاظم شریعتمداری و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی بهره برد.[۴]

درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در دهه ۱۳۳۰ و اوایل دهه ۱۳۴۰ و پیش از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، در درس‌های ایشان در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرده است.

فعالیت سیاسی و اجتماعی

علوی قزوینی در دوران تحصیل در قم، به مبارزه با حکومت پهلوی، همسو با نهضت اسلامی می‌پرداخت. ازجمله در بهمن ۱۳۴۳ و پس از انتصاب امیرعباس هویدا به سمت نخست‌وزیری، همراه با جمعی از طلاب قزوینی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به او، تبعید امام‌خمینی را به خارج از کشور غیرقانونی دانستند و ضمن محکوم کردن آن، خواستار بازگرداندن ایشان به کشور شدند.[۵]

او در سال ۱۳۴۶ش به قزوین رفت و به بیان احکام دین در آن شهر پرداخت.[۶] در قزوین به فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی ادامه داد. به‌ویژه گزارش‌هایی از فعالیت‌های او در سال ۱۳۵۷ش در دست است.

علوی قزوینی در آن سال به‌اندازه‌ای فعال بود که ساواک در گزارشی از فعالیت‌های او، اعلام کرد که او روحیه آرامی داشت، ولی تحت تأثیر سیدعباس ابوترابی به فعالیت‌های سیاسی روی آورده است. او پس از حمله مأموران حکومت پهلوی به خانه‌های مراجع تقلید در قم در اردیبهشت ۱۳۵۷، همراه با روحانیان مبارز قزوینی در نامه‌هایی به مراجع تقلید در قم، به رفتار حکومت پهلوی اعتراض و پشتیبانی خود را از مبارزات آنان اعلام کردند.[۷]

در خرداد ۱۳۵۷، پس از سخنرانی در مسجد جامع عتیق قزوین، مردم را به بستن دکاکین در سالروز قیام ۱۵ خرداد دعوت کرد. ساواک پس از آن سخنرانی، خواستار احضار و تذکر به او شد.[۸] او همچنین در پی دستگیری دو تن از روحانیان قزوینی (هادی باریک‌بین، سیدنورالدین اشکوری و سیدعباس ابوترابی)، با مسئولان دولت در قزوین دیدار کرد.[۹] و سپس در اعتراض به دستگیری آنان، همراه با جمعی از روحانیان، در مسجد شاه تحصن کردند و با ارسال تلگرافی، خواستار آزادی آنان شدند.[۱۰]

علوی قزوینی در پی سرکوبی تظاهرات مردم تهران در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، همراه با جمعی از روحانیان قزوینی، با صدور اعلامیه‌ای، مردم را به شرکت در مجلسی اعتراضی به همین منظور دعوت کردند.[۱۱] در پی این فعالیت، مأموران حکومت پهلوی به خانه او در قزوین یورش بردند و سپس وی را دستگیر و زندانی کردند.[۱۲] و به مدت دو روز زندانی شد.[۱۳] بر اساس گزارش ساواک، علوی قزوینی در هفتم مهر ۱۳۵۷، در سخنانی در مسجد شاه قزوین، با اشاره به ایجاد تضییقاتی علیه امام‌خمینی در عراق، خواستار تعطیلی مغازه‌ها شد.[۱۴] احتمالاً به سبب این سخنرانی بود که در مهرماه، بار دیگر دستگیر و زندانی شد و این بار ۲۴ روز در زندان بود.[۱۵]

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به اقامه نماز جماعت در مسجدالنبی قزوین پرداخت.[۱۶] او در خرداد ۱۴۰۰ از دنیا رفت.[۱۷]

پانویس

  1. شریف‌رازی، گنجینه‏ دانشمندان، ج۶، ص۱۴۶-۱۴۷؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۳.
  2. جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۳.
  3. صمدیها، فرزانگان علم و سخن قزوین، ص۲۴۴.
  4. شریف‌رازی، گنجینه‏ دانشمندان، ج۶، ص۱۴۸.
  5. شیرخانی، انقلاب اسلامی در قزوین، ص۶۱ ـ ۶۲.
  6. صمدیها، فرزانگان علم و سخن قزوین، ص۲۴۴؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۳، ص۱۴۰۲ و نیز صمدیها، فرزانگان علم و سخن قزوین، ص۲۴۴ ـ ۲۴۵.
  7. انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک: استان قزوین، ج ۳، ۱۴۰؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ص۲۳۷-۲۳۸؛ شیرخانی، انقلاب اسلامی در قزوین، ص۱۸۶.
  8. یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ص۱۵۵.
  9. یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ص۲۰۵.
  10. یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ص۲۳۸.
  11. شیرخانی، انقلاب اسلامی در قزوین، ص۲۲۵.
  12. شیرخانی، انقلاب اسلامی در قزوین، ص۲۴۱.
  13. یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ص۱۵۵.
  14. سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۱۲، ص۱۲۵.
  15. یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ص۱۵۵.
  16. یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ص۱۵۵.
  17. «درگذشت حجت الاسلام حاج سیدعلی اصغر علوی قزوینی».

منابع

  • اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک: استان قزوین (۱۳۹۳)، ج۳، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
  • جواهرکلام، عبدالحسین (۱۳۸۲)، تربت پاکان قم، شرح‌حال مدفونین در سرزمین قم، ج۳، قم، ناشر انصاریان.
  • «درگذشت حجت الاسلام حاج سیدعلی اصغر علوی قزوینی»، خبرگزاری صداوسیما.
  • سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۱۲، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
  • شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه‏ دانشمندان، ج۶، تهران، اسلامیه.
  • شیرخانی، علی (۱۳۸۸)، انقلاب اسلامی در قزوین، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • صمدیها (۱۳۷۹)، فرزانگان علم و سخن قزوین، قزوین، بحرالعلوم.
  • یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۵۱: آیت‌الله سیدعباس ابوترابی (۱۳۹۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.