سیدمحمدحسین علوی بروجردی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدمحمدحسین علوی طباطبایی (علوی بروجردی) |
| نسب | سادات طباطبایی بروجرد |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۴ش |
| زادگاه | بروجرد |
| تاریخ وفات | ۶ خرداد ۱۳۸۵ |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س) در قم |
| شهر وفات | تهران |
| خویشاوندان سرشناس | داماد آیتالله بروجردی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدحسین بروجردی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، سیدمحمد محقق داماد |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم |
| تألیفات | تقریرات درس اصول امامخمینی، خاطرات زندگی آیتالله بروجردی، تفسیر قرآن |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با حکومت پهلوی و زندانی سیاسی |
| اجتماعی | امام جماعت مسجد فخریه تهران، بنیانگذار حسینیه علوی و کتابخانه علوی |
سیدمحمدحسین علوی بروجردی، از شاگردان درس خارج اصول امامخمینی.
زادگاه و خاندان
سیدمحمدحسین علوی طباطبایی معروف به علوی بروجردی در سال ۱۳۰۴ش در خانوادهای روحانی از سادات طباطبایی در بروجرد دیده به جهان گشود. پدرش سیدابوالقاسم و جدش سیدمحمدحسین علوی (از شاگردان میرزای شیرازی) از عالمان بروجرد و از عموزادگان آیتالله سیدحسین طباطبایی بروجردی و مادرش صبیه حاج سیدعلیاصغر سلطانالعلماء بروجردی (و خواهر سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی) بود.[۱]
تحصیل
علوی طباطبایی دوران ابتدایی و متوسطه را در بروجرد طی کرد. او در سال ۱۳۲۴ش راهی قم شد و به تحصیل در حوزه علمیه آن شهر پرداخت.[۲] و پس از پایان دوره مقدمات، دروس سطح را نزد داییاش سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. همزمان در درس فلسفه و تفسیر قرآن علامه سیدمحمدحسین طباطبایی و شرح منظومه شیخ محمد فکور یزدی شرکت میکرد. سپس به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج فقه آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و سیدمحمد محقق داماد و درس خارج اصول امامخمینی بهرهمند شد و درس خارج اصول ایشان را تقریر کرد.[۳] او که در سال ۱۳۲۸ش با صبیه آیتالله بروجردی ازدواج کرد،[۴] در خدمت آیتالله بروجردی قرار گرفت و علاوه بر شاگردی، فرد مورد اعتماد و امین ایشان نیز بود.[۵]
علوی بروجردی پس از رحلت آیتالله بروجردی به تهران رفت و امامت جماعت مسجد فخریه را بر عهده گرفت،[۶] بنابراین میتوان احتمال داد که این شاگرد امامخمینی[۷] در فاصله سالهای ۱۳۲۸-۱۳۴۰ش در درس خارج اصول امامخمینی شرکت میکرده است.
فعالیت سیاسی و اجتماعی
حضور علوی طباطبایی در تهران، با استقبال عالمان برجسته تهران مواجه شد و برخی از بزرگان ازجمله آیات شیخ محمدرضا تنکابنی، شیخ محمدتقی آملی، سیداحمد موسوی خوانساری، میر سیدمحمد بهبهانی و شیخ بهاءالدین نوری، ضمن شرکت در نماز او، به وی اقتدا کردند.[۸]
علوی طباطبایی در سالهای ۱۳۴۱-۱۳۴۲ش در برخی از دیدارهای روحانیان تهران با مقامات حکومتی ازجمله ریاست وقت ساواک (پاکروان)، سخنگوی روحانیان بود.[۹] او همچنین اغلب اعلامیههای روحانیان تهران را علیه حکومت پهلوی امضا میکرد.[۱۰] به همین سبب، پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ همراه با برخی از روحانیان ازجمله مرتضی مطهری، محمدتقی فلسفی و... دستگیر و زندانی شد.[۱۱] پس از آزادی، در مرداد ۱۳۴۲ش در تحصن روحانیان سراسر کشور در تهران (در اعتراض به دستگیری امامخمینی) شرکت کرد و همراه با آنان با صدور اعلامیهای بر ضرورت آزادی امامخمینی تأکید کرد.[۱۲] علاوه بر آن، در جلسات برخی از مراجع با روحانیان تهران ازجمله جلسه آیتالله سیدکاظم شریعتمداری با جمعی از روحانیان تهران حضور داشت.[۱۳]
وی در ۲۲ خرداد ۱۳۴۶ پس از یورش نظامی اسرائیل به مردم فلسطین، همراه با روحانیان تهران اعلامیهای در این زمینه صادر کردند و از مردم ایران خواستند به کمک مردم فلسطین بشتابند.[۱۴]
سیدمحمدحسین علوی که به تدریس احکام دین و عقاید و تفسیر قرآن در مسجد فخریه میپرداخت، اهتمامی ویژه به تربیت نسل جوان داشت و کلاسهای زیادی را برای آنان در منزل خویش برگزار میکرد. تداوم این جلسات به تأسیس انجمن اسلامی جوانان در مسجد فخریه انجامید.[۱۵] بر اساس گزارش ساواک درباره وضعیت روحانیان تهران، او یکی از روحانیان طراز اول تهران و از مروجان مرجعیت امامخمینی در آن شهر بود.[۱۶]
وی در سال ۱۳۵۱ش ازجمله افرادی بود که تلاش میکرد حکم ممنوعیت محمدتقی فلسفی از وعظ و سخنرانی لغو شود.[۱۷] براثر تداوم این فعالیتها در شهریور ۱۳۵۴ (در آستانه ماه محرم و صفر) توسط ساواک ممنوعالمنبر شد.[۱۸] و در ۱۳۵۵ش نیز ممنوعالخروج گردید.[۱۹]
علوی طباطبایی در آبان ۱۳۵۶ پس از رحلت سیدمصطفی خمینی، همراه با جمعی از علمای تهران مردم را به شرکت در مجلس ختم آن مرحوم در مسجد بازار تهران فراخواندند.[۲۰] او در اردیبهشت ۱۳۵۷ش در سفری به عراق، با امامخمینی دیدار کرد.[۲۱] در نجف اشرف با آیتالله سیدابوالقاسم موسوی خویی نیز دیدار کرد و آن مرجع را به صدور اعلامیهای علیه حکومت پهلوی تشویق نمود.[۲۲]
او پس از مهاجرت امامخمینی به فرانسه، به آن کشور رفت و با ایشان دیدار کرد.[۲۳] پس از پیروزی انقلاب اسلامی به اقامه نماز در تهران ادامه داد.
تألیفات
تألیفات او عبارت است از: ۱. خاطرات زندگی آیتاللهالعظمی بروجردی. ۲. تقریرات درس فقه آیتالله بروجردی. ۳. تقریرات درس اصول امامخمینی. ۴. رساله در عدالت. ۵. تفسیر قرآن (سوره حمد و مقداری از بقره). وی حسینیه علوی را در تهران بنیان نهاد و حسینهای نیز در بروجرد احداث کرد. گذشته از آن، کتابخانه و درمانگاه علوی را در تهران بنیان نهاد.
درگذشت
او در ۶ خرداد ۱۳۸۵ در تهران درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز به امامت آیتالله حسین وحید خراسانی، در مقبره خانوادگی در صحن حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.[۲۴]
پانویس
- ↑ «درگذشتگان: آیتالله...»، ص۱۳۲.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۵۱۴.
- ↑ «درگذشتگان: آیتالله...»، ص۱۳۲.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۵۱۴.
- ↑ «درگذشتگان: آیتالله...»، ص۱۳۲.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۵۱۴.
- ↑ روحانی، نهضت امامخمینی در ایران، ج۱، ص۴۸.
- ↑ «درگذشتگان: آیتالله...»، ص۱۳۲.
- ↑ «درگذشتگان: آیتالله...»، ص۱۳۲.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۵۲ ـ ۵۵، ۵۸، ۵۹؛ قیام ۱۵ خرداد...، ج۱، ص۵۷۰.
- ↑ یادداشتهای زندان، ص۴۴.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۹۱ـ۹۲.
- ↑ قیام ۱۵ خرداد به...، ج۳، ص۳۸۴.
- ↑ روحانی، نهضت امامخمینی در ایران، ج۲، ص۲۴۰-۲۴۱؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۱۱.
- ↑ «درگذشتگان: آیتالله...»، ص۱۳۲.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ۲۴۵-۲۴۷.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ص۳۴۷.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج۷، ص۳۸۸؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۳، ص۱۹۷-۱۹۹.
- ↑ یاران امام به...، ملا احمد کروبی، ص۲۱۸ ـ ۲۱۹.
- ↑ آیتالله حاج سید...، ص۳۶۶-۳۶۷؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ص۵۱۵.
- ↑ انقلاب اسلامی به...، ج۵، ص۵.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج۹، ص۱۰.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج۶، ص۶۰۸.
- ↑ «درگذشتگان:...»، ص۱۳۳.
منابع
- آیتالله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی (۱۳۷۹)، به کوشش عبدالوهاب فراتی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- آیتاللهالعظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، ج۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- سیر مبارزات امامخمینی در آینه اسناد ساواک (۱۳۸۶)، ج۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی.
- شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۲، تهران، اسلامیه.
- «درگذشتگان: آیتالله علوی بروجردی» (۱۳۸۵)، نشریه¬ آینه¬ پژوهش، شماره¬ ۹۹ ـ ۹۸، خرداد، تیر، مرداد و شهریور.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۶۴)، نهضت امامخمینی در ایران، ج۲، تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
- سیر مبارزات یاران امامخمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۷ و ۹، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی.
- قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)، ج۳، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- قیم، رسول (۱۳۸۵)، «در سوگ امام جماعت فقید مسجد فخریه» (۱۳۸۵)، همشهری محله، ضمیمه¬ روزنامه¬ همشهری، شماره ۱۱۱، ۲۴ خرداد.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۹)، ملا احمد کروبی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۰)، کتاب ۴۳: حجتالاسلام حاج شیخ محمد تعمیرکاری، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۵)، کتاب ۵۹: آیتالله حاج سیدمحمدصادق لواسانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.