علیاکبر حسنی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علیاکبر حسنی |
| نسب | فرزند آقاحبیباللّه |
| تاریخ تولد | اسفند ۱۳۱۷ |
| زادگاه | پرشکوه لنگرود، گیلان، ایران |
| تاریخ وفات | ۱۰ دی ۱۴۰۰ |
| محل دفن | قبرستان علی بن جعفر، قم |
| شهر وفات | قم، ایران |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، سیدمحمد محقق داماد، مرتضی حائری یزدی، سیدکاظم شریعتمداری، میرزاهاشم آملی، علامه طباطبایی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، دانشگاه تهران |
| تألیفات | سازش دین و دانش، ترجمه اسلام در سر دوراهی، مسائل از دیدگاه اسلام، نقش سیاسی و تاریخی فدک، امام چهارم پاسدار انقلاب خونین کربلا، تاریخ تحلیلی اسلام از دوران جاهلیت تا عصر امویان و ... |
| سایر | عضو هیئت تحریریه نشریه مکتب اسلام، استاد دانشگاه تهران، عضو کمیته تألیف کتابهای درسی دانشگاهها |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با حکومت پهلوی و همراهی با نهضت امامخمینی |
| اجتماعی | تدریس تاریخ اسلام در دانشگاهها و حوزههای علمیه |
علیاکبر حسنی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امامخمینی.
زادگاه
علیاکبر حسنی فرزند آقا حبیباللّه در اسفند ۱۳۱۷ در پرشکوه لنگرود به دنیا آمد.
تحصیل
دوره ابتدایی را در همانجا گذراند. سپس برای تحصیل دروس حوزوی در سال ۱۳۳۲ش راهی قم شد و مقدمات و سطوح را در قم نزد آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، جعفر سبحانی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی آموخت.[۱] آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و ابتدا در درس آیتالله شیخ عباسعلی شاهرودی شرکت کرد و آن درس را تقریر نمود. آنگاه مدت دو سال در درس خارج امامخمینی حضور یافت.[۲] او به احتمال فراوان در سالهای ۱۳۴۱-۱۳۴۳ در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امامخمینی حاضر میشده است.
حسنی پس از تبعید امامخمینی به تحصیل ادامه داد و از درس آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، سیدمحمد محقق داماد، شیخ مرتضی حائری، سیدکاظم شریعتمداری و شیخ هاشم آملی بهرهمند شد. قسمتی از اسفار را هم نزد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی.[۳] و فلسفه تطبیقی را پیش مهدی حائری یزدی خواند.[۴] و سپس به تدریس سطوح در قم پرداخت.[۵]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
حسنی همزمان با تحصیل در حوزه علمیه قم، به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. او در فروردین ۱۳۴۴ همراه با جمعی از علما و طلاب گیلانی حوزه علمیه قم در نامهای به امیرعباس هویدا نخستوزیر وقت، با اشاره به تبعید «پیشوای مذهب، مرجع تقلید شیعه، حضرت آیتالله العظمی آقای خمینی» به جرم دفاع از قرآن و استقلال مملکت، خواستار بازگرداندن ایشان به کشور شدند. آنان همچنین با اشاره به محوریت قوانین در ایران بر اساس فقه جعفری، بر عدم رسمیت هر لایحهای مغایر با احکام دین تأکید کردند و خواستار الغای قوانین مغایر با شریعت شدند.[۶]
وی همچنین به همکاری با نشریه مکتب اسلام میپرداخت و از سال ۱۳۴۹ش به عضویت هیئت تحریریه آن نشریه درآمد و چند سال نیز بهعنوان مدیر داخلی مجله مزبور فعالیت داشت[۷] و مقالات زیادی را در آن نشریه نگاشت.[۸] در همان سال با معرفی آقایان محمد محمدی گیلانی و عباس محفوظی از امامخمینی اجازهای در امور حسبیه دریافت کرد.[۹]
حسنی در سالهای ۱۳۵۶-۱۳۵۷ به ایراد سخنرانیهای انتقادی در برخی شهرها علیه حکومت پهلوی پرداخت. ازجمله در ۳۰ تیر ۱۳۵۷ به سخنرانی در کنگاور پرداخت و در همان روز تظاهراتی در آن شهر شکل گرفت.[۱۰] همچنین در برخی جلسات روحانیان مبارز گیلان شرکت میکرد.[۱۱]
خدمات علمی
وی از سال ۱۳۶۲ش به تدریس تاریخ اسلام در مراکز آموزش عالی قم ازجمله مدرسه عالی قضائی و تربیتی طلاب قم، مجتمع آموزش عالی قضائی و علوم اداری قم، دانشکده تربیت مربی عقیدتی ـ سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در قم و دانشگاه آزاد اسلامی قم اشتغال داشت.[۱۲] همزمان در مدرسه علمیه حقانی قم نیز تدریس میکرد. علاوه بر آن در کمیته تألیف و اصلاح کتابهای درسی دانشگاهها عضو بود.[۱۳]
علیاکبر حسنی سپس به تحصیلات دانشگاهی ادامه داد و با دفاع از رساله دکترایش با عنوان تاریخ تحلیلی اسلام از دوران جاهلیت تا عصر امویان، موفق به اخذ مدرک دکتری در رشته تاریخ و تمدن اسلام از دانشگاه تهران شد. آنگاه بهعنوان عضو هیئت علمی به استخدام دانشگاه تهران درآمد و به فعالیتهای آموزشی در گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران ادامه داد. علاوه بر آن، از ممتحنان تاریخ اسلام معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی مدیریت حوزه علمیه قم بود.[۱۴]
تالیفات
تألیفات او عبارت است از: ۱- سازش دین و دانش. ۲- ترجمه اسلام در سر دوراهی بهاتفاق یکی از دوستانش. ۳-مسائل از دیدگاه اسلام با همکاری برخی از دوستان. ۴- ترجمه کتاب شیعه از دیدگاه پیامبر اسلام. ۵- نقش سیاسی و تاریخی فدک (ترجمه الفدک آیتالله صدر). ۶- امام چهارم پاسدار انقلاب خونین کربلا. ۷- پدیدههای اسرارآمیز. ۸- سفری به اعماق وجود انسان. ۹- تکوین شخصیت از نظر اسلام. ۱۰- اسلام و سیاستهای استعماری. ۱۱- نظری به قوانین اسلام.[۱۵] ۱۲- تاریخ تحلیلی اسلام از دوران جاهلیت تا عصر امویان.[۱۶] و جزوههای بسیاری دیگر که در دانشگاه تهران منتشر شده است. حسنی علاوه بر آثار فوق، مقالات زیادی در مؤسسه راه حق، مجله صف، مکتب اسلام و... منتشر کرده است.[۱۷]
درگذشت
علیاکبر حسنی در ۱۰ دی ۱۴۰۰ از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط جعفر سبحانی در قبرستان علی بن جعفر قم به خاک سپرده شد.[۱۸]
پانویس
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: علیاکبر حسنی»، ص۲۹۲.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۱۲۵.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۱۲۵.
- ↑ انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج۲، ص۳۸؛ همان، ج۷، ص۳۷۸.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۱۲۵.
- ↑ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۸۸-۸۹.
- ↑ (همان.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: علیاکبر حسنی»، ص۲۹۲.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۵۰۶.
- ↑ یاران امام در آینه...، ج۱۰، ص۱۰۰.
- ↑ همان، ج۷، ص۴۲۳.
- ↑ استادان معارف اسلامی...، ص۵۶.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۱۲۶.
- ↑ استادان معارف اسلامی...، ص۵۶-۵۷.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۱۲۶-۱۲۷؛ انصاری، «درگذشتگان: علیاکبر حسنی»، ص۲۹۲.
- ↑ استادان معارف اسلامی...، ص۵۶.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۱۲۶-۱۲۷.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: علیاکبر حسنی»، ص۲۹۲.
منابع
- انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۱)، «درگذشتگان: علیاکبر حسنی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سیودوم، شماره ۱۹۳، فروردین و اردیبهشت.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۹)، ج۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۹)، استان گیلان، ج۲ و ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- شریفرازی، محمد (۱۳۷۲)، گنجینه دانشمندان، ج۹، قم، مؤلف؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی.
- سیر مبارزات یاران امامخمینی در آینه اسناد به روایت ساواک (۱۳۹۳)، ج۷ و ۱۰، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی.