محمدحسن مولوی قندهاری
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمدحسن مولوی قندهاری (مولوی نجفی) |
| تاریخ تولد | ۱۲۸۰ش |
| زادگاه | قندهار/مشهد |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | • امامخمینی • سیدمحمود شاهرودی • سیدعبدالهادی شیرازی • محمدحسین نائینی • ضیاءالدین عراقی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه نجف |
محمدحسن مولوی قندهاری، از شاگردان درس خارج فقه امامخمینی.
زادگاه و خاندان
محمدحسن مولوی معروف به مولوی قندهاری و مولوی نجفی در سال ۱۲۸۰ش به دنیا آمد.[۱] درباره محل تولد او در منابع اختلاف وجود دارد؛ جلالی محل تولد او را مشهد میداند.[۲] ولی در مشاهیر تشیع در افغانستان، محل تولد او قندهار قید شده است.[۳] پدرش میرزا محمد اکبر دینی مقیم مشهد بود و به تدریس دروس حوزوی در آن شهر میپرداخت.[۴]
تحصیل
محمدحسن مولوی خواندن و نوشتن را در مکتبخانهای در مشهد از پدرش فراگرفت. آنگاه نزد پدر و سایر استادان زادگاهش به فراگیری مقدمات و علوم حوزوی روی آورد.
او در سال ۱۳۱۴ش و در پی قیام مسجد گوهرشاد (تیر ۱۳۱۴ش)، همراه خانواده راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف به تحصیل پرداخت و از درسهای آیات میرزا محمدحسین نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی، شیخ محمدحسین کاشف الغطا، سیدابوالحسن اصفهانی و سیدحسین حمامی بهره برد. همزمان در درسهای اخلاق و عرفان میرزا علی آقا قاضی شرکت میکرد.
وی پس از تکمیل معلومات و ارتقا به درجه اجتهاد، بهعنوان نماینده تامالاختیار استادانش به کشورهای هند، پاکستان و افغانستان سفر کرد و طی چهل سال اقامت در آن کشورها، در نشر و تبلیغ احکام و عقاید دینی مردم آن سامان کوشید. آنگاه پس از یک دوره سفر تبلیغی طولانی، بار دیگر به نجف اشرف بازگشت و این بار در درسهای خارج فقه و اصول آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدابراهیم اصطهباناتی، سیدعبدالله شیرازی و امامخمینی شرکت کرد.[۵]
او در سال ۱۳۵۵ش از عراق اخراج شد، بنابراین میتوان گفت که از اواسط دهه ۱۳۴۰ش تا سال ۱۳۵۵ش در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امامخمینی در مسجد شیخ انصاری شرکت میکرده است. وی پس از اخراج از عراق، به ناچار به ایران بازگشت و تا پایان عمر در مشهد ساکن شد.
تألیفات
مولوی قندهاری با فنون شاعری آشنا بود و سرودههایش بیانگر قریحه و سبک او است. وی علاوه بر اشعار عربی، بیست هزار بیت به زبان فارسی سروده است. از دیگر تألیفات او میتوان به موارد زیر اشاره کرد: مناسک حج (منظوم)، جوان و پرنده: شرححال حضرت جعفر طیار بهصورت منظوم، فهرست مراقد: فهرست مراقد شریفه شام، حلب و شرق اردن بهصورت منظوم، شکایت منظوم: قصیدهای فارسی در شرح و توضیح شکیات نماز و فروعات آن، بیست و ششم رجب: قصیدهای فارسی در احوالات امام علی(ع) که چند مرتبه چاپ شده است، غبار نجف: سرودهای مفصّل و استدلالی به زبان فارسی درباره حقیقت معاد جسمانی، کوه یاقوت: رسالهای درباره تاریخ و عظمت کعبه که در پایان منظومهای در مناسک و اعمال حج آورده شده است، گلزار قندهار: درباره مزارات متبرکه موجود در قندهار و مناطق مجاور آن که در دو جلد به چاپ رسیده است، طاووس اهل الجنّة فی الآیات النازلة بالامام الحج، شانزده مقاله در حل مسائل مشکل، رساله سبع المثانی: در تفسیر سوره مبارکه حمد، زیارت جامعه: بهصورت منظوم، ایمان ابوطالب(ع)، رساله کوه یاقوت درباره تاریخ مکه و مسائل آن، قصیدهای فارسی در شکیات نماز و تربت کربلا.
خدمات فرهنگی و اجتماعی
مولوی قندهاری در کشورهای عراق و ایران به فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی میپرداخت. ازجمله این فعالیتها، تبدیل خانه شخصی خود در مشهد به فاطمیه بود و همه تلاش خود را برای ساماندهی آنجا میکرد. یکی از این اقدامات، برگزاری جلسات اخلاق و معارف الهی برگزار بود که در فاطمیه برگزار میشد. همچنین برای کمک به ایتام، دارالایتامی تأسیس کرد.[۶]
درگذشت
محمدحسن مولوی در ۲۷ مرداد ۱۳۷۷ ش در مشهد درگذشت.[۷] و پیکرش پس از تشییع و اقامه نماز توسط آیتالله شیخ محمدتقی بهجت، در جوار حضرت ثامنالحجج علی بن موسیالرضا(ع) به خاک سپرده شد.[۸]
پانویس
- ↑ جلالی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ص۴۵۴.
- ↑ جلالی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ص۴۵۴.
- ↑ ناصری داودی، مشاهیر تشیع در افغانستان، ج۳، ص۲۸۵.
- ↑ آیتالله محمدحسن مولوی قندهاری، ص۷-۱۱.
- ↑ آیتالله محمدحسن مولوی قندهاری، ص۱۲-۱۳؛ جلالی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ص۴۵۴-۴۵۵.
- ↑ جواهرکلام، «درگذشتگان: آیتالله مولوی قندهاری»، ص۱۱۸؛ آیتالله محمدحسن مولوی قندهاری، ص۹-۱۹؛ ناصری داودی، مشاهیر تشیع در افغانستان، ج۳، ص۲۸۶-۲۸۷.
- ↑ جلالی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ص۴۵۳-۴۵۴.
- ↑ جواهرکلام، «درگذشتگان: آیتالله مولوی قندهاری»، ص۱۱۸.
منابع
- آیتالله محمدحسن مولوی قندهاری (۱۳۹۷)، تهیه و تنظیم: جمعی از پژوهشگران مؤسسه دارالاعلام لمدرسه اهلالبیت(ع)، بیجا، آتیلا.
- ناصری داودی، عبدالمجید (۱۳۷۹)، مشاهیر تشیع در افغانستان، ج۱، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امامخمینی.
- جواهرکلام، عبدالحسین (۱۳۷۷)، «درگذشتگان: آیتالله مولوی قندهاری»، فصلنامه آینه پژوهش، ش ۵۲، پاییز.
- جلالی، غلامرضا (۱۳۸۶)، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ج۱، مشهد، آستان قدس رضوی: بنیاد پژوهشهای اسلامی.