محمود زاهدی قمی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمود زاهدی قمی |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۴ش |
| زادگاه | قم |
| تاریخ وفات | خرداد ۱۳۹۹ |
| محل دفن | قبرستان شیخان قم |
| شهر وفات | قم |
| خویشاوندان سرشناس | میرزا ابوالفضل زاهدی قمی (پدر)، ملا محمود واعظ قمی (نجد) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدحسین بروجردی، سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم، میرزا باقر زنجانی، حسین حلّی، سیداحمد خوانساری، سیدابوالحسن رفیعی قزوینی، سیدمحمد محقق داماد، سیدمحمدرضا گلپایگانی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف |
| تألیفات | بقعه الامکان، اربعین و اعجاز حدیث ام ایمن، جاذبه شهادت، از غلو و غالیان چه میدانیم، تفسیر سوره یوسف، تقریرات خارج فقه آیتالله بروجردی و آیتالله خویی |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با حکومت پهلوی، همراهی با نهضت امامخمینی |
| اجتماعی | مشارکت در ساخت بیمارستان ولیعصر(عج) قم، امام جماعت مسجد امام قم، مؤسس انجمن تکفل و سرپرستی ایتام در قم |
محمود زاهدی قمی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امامخمینی.
زادگاه و خاندان
محمود زاهدی قمی در سال ۱۳۱۴ش در خانوادهای روحانی و شاخص در قم به دنیا آمد.[۱] پدرش میرزا ابوالفضل زاهدی قمی از مراجع تقلید و از مدرسان طراز اول حوزه علمیه قم بود و آثاری چون اثبات المعلوم فی نفی المفهوم، تسهیل الامر فی بحث الامر، مقصد الحسین(ع)، منطق الحسین(ع) و... از تألیفات اوست.[۲]
جدش ملا محمود واعظ قمی فرزند ملا محمدحسین زاهد قمی، نخستین نماینده قم در مجلس شورای ملی و مؤلف کتابهای روح الاذکار فی الصلوات علیمحمد المختار و سپاسنامه محمودی بود.[۳]
تحصیل
محمود زاهدی دوران ابتدایی را در قم گذراند. سپس از سال ۱۳۲۸ش به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و درحالیکه هفده ساله بود، به دست آیتالله سیدحسین طباطبایی ملبس به لباس روحانیت شد.
زاهدی قمی ادبیات را نزد شیخ رحمتالله فشارکی خواند. رسایل، مکاسب و کفایهالاصول را هم نزد آقایان میرزا علیاکبر مشکینی، محمد مجاهدی تبریزی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی آموخت. پس از اتمام سطح، در دروس خارج فقه و اصول آیات بروجردی، امامخمینی، سیدمحمد محقق داماد و سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد.[۴]
وی از شاگردان امامخمینی محسوب میشد.[۵] درباره سالهای دقیق حضور او در درسهای امامخمینی گزارشی در دست نیست، ولی میتوان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۳۰ش در درسهای امامخمینی در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت میکرده است.
او در سال ۱۳۴۲ برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف دروس خارج فقه و اصول را نزد آیات سیدابوالقاسم موسوی خویی، سیدمحسن طباطبایی حکیم، میرزا باقر زنجانی و شیخ حسین حلّی تکمیل کرد. پس از مدتی به کشور بازگشت و در تهران اقامت گزید و در مدارس علمیه آن شهر در درسهای آیات سیداحمد خوانساری و سیدابوالحسن رفیعی قزوینی حضور یافت. وی همچنین از آیتالله مرعشی نجفی اجازهای در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد.[۶]
فعالیت مبارزاتی
زاهدی قمی در دوران نهضت اسلامی به مبارزه با حکومت پهلوی میپرداخت. ازجمله در اسفند ۱۳۴۳ و چند ماه پس از تبعید امامخمینی به خارج از کشور و پس از انتصاب امیرعباس هویدا به نخستوزیری، همراه با جمعی از طلاب و فضلای قمی حوزه علمیه قم در نامهای به نخستوزیر جدید، ضمن انتقاد از سیاست دولتهای پیشین ازجمله تبعید امامخمینی به خارج از کشور، خواستار بازگرداندن ایشان به کشور شدند.[۷] پس از آن هم به فعالیتهای سیاسی خود ادامه داد. وی در سال ۱۳۵۷ش به قم بازگشت و امامت جماعت مسجد امام قم را بر عهده گرفت.[۸]
محمود زاهدی در فروردین ۱۳۵۷ وقتی پدرش میرزا ابوالفضل زاهدی درگذشت، جنازه او را به مدرسه فیضیه برد و با این اقدام، بستر بازگشایی آن مدرسه را فراهم آورد و سپس در آن مدرسه سخنرانی کرد. ساواک در گزارشی دراینباره از اقدام او با عنوان «نیرنگ» برای باز کردن مدرسه فیضیه که از خرداد ۱۳۵۴ بسته شده بود، نام برد.[۹]
فعالیت ها پس از پیروزی انقلاب
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس و تحقیق در حوزه علمیه قم پرداخت و از مدرسان آن حوزه بود. همچنین به تأسیس انجمنهای عام المنفعه دست میزد که از آن جمله میتوان به تأسیس انجمن تکفل و سرپرستی ایتام در قم اشاره کرد. سپس برای تأمین هزینههای آن مؤسسه، کارخانه یخسازی و همچنین تولید شیر در قم دایر کرد و همه درآمدهای آن را برای ایتام هزینه میکرد. همچنین در تأمین برخی اقلام ازجمله محصولات لبنی برای ایتام نقش داشت. یکی دیگر از فعالیتهای او در قم، تلاش برای واکسیناسیون ایتام قم بود.
از دیگر اقدامات زاهدی قمی در شهر قم، ساخت خانه برای ایتام قم به کمک آیتالله سیدعلی محقق داماد بود؛ او با وجوهات شرعی که به نام امامخمینی دریافت کرده بود، بالغ بر ۱۳۴ باب خانه برای ایتام در قم احداث کرد. همچنین همراه با سیدعلی محقق داماد، در ساخت بیمارستان ولیعصر(عج) قم نقش داشت.[۱۰]
زاهدی قمی تألیفاتی هم دارد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: بقعه الامکان (مجموعهای از کرامات و معجزات و داستانهای واقعی اثرگذار)، اربعین و اعجاز حدیث ام ایمن، جاذبه شهادت، از غلو و غالیان چه میدانیم، تفسیر سوره یوسف، واکاوی و تقریرات خارج فقه آیتالله بروجردی و آیتالله خویی.[۱۱]
درگذشت
محمود زاهدی قمی در خرداد ۱۳۹۹ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط شیخ علیرضا اعرافی، در قبرستان شیخان آن شهر و در قبر والدش به خاک سپرده شد.[۱۲]
پانویس
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیتالله زاهدی»، ص۳۱۰.
- ↑ رازی، آثار الحجه، ج۱، ص۳۷.
- ↑ شریفرازی، ج۱، ص۱۴۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیتالله زاهدی»، ص۳۱۰؛ «زندگینامه آیتالله زاهدی قمی».
- ↑ صحیفه دل، ج۲، ص۹۳.
- ↑ «زندگینامه آیتالله زاهدی قمی».
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۴۹ـ۱۵۰.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیتالله زاهدی»، ص۳۱۰.
- ↑ مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۳۶۴-۳۶۵.
- ↑ «راههای ریشهکنی فقر در گفتگو با حجتالاسلاموالمسلمین شیخ محمود زاهدی: رسیدگی به امور ایتام»، ص۱۱.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیتالله زاهدی»، ص۳۱۰؛ «زندگینامه آیتالله زاهدی قمی».
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیتالله زاهدی»، ص۳۱۰.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۹)، «درگذشتگان: آیتالله زاهدی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۳، مرداد و شهریور.
- «زندگینامه آیتالله زاهدی قمی».
- رازی، محمد (۱۳۳۲) آثار الحجه، قم، برقعی.
- «راههای ریشهکنی فقر در گفتگو با حجتالاسلاموالمسلمین شیخ محمود زاهدی: رسیدگی به امور ایتام» (۱۳۹۸)، هفتهنامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۳۹، ۱۹ مهر.
- صحیفه دل، مطالب و خاطرات مکتوب از شاگردان امامخمینی (۱۳۸۵)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی.
- مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.