ابوالقاسم غروی تبریزی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | ابوالقاسم غروی تبریزی |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۸ش |
| زادگاه | تبریز، ایران |
| تاریخ وفات | ۹ مهر ۱۳۸۶ش |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س)، قم |
| شهر وفات | قم، ایران |
| خویشاوندان سرشناس | هدایت‌الله غروی تبریزی (پدر) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد، محمدعلی اراکی، سیدمحسن حکیم، سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدابوالقاسم خویی، حسین حلی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه تبریز، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف |
| اجازه اجتهاد از | محقق داماد |
| تألیفات | تقریرات درس خارج فقه و اصول آیت‌الله محقق داماد، حاشیه بر کفایه‌الاصول، حاشیه بر عروه‌الوثقی، تحقیقی جامع در مورد تربیت انسان از نظر مکتب ماتریالیسم و مکتب اسلام، ماتریالیسم و نقد بر دیالکتیک، تفسیر سوره‌های کوچک قرآن، التشریح در شرح مکاسب، النکات فی الفصول، التهذیب در اخلاق و عرفان نظری، شرح الفیه، مقدمه، تحقیق، تصحیح و پاورقی بر الکتاب الحمید فی تفسیر سورتی الحمد و التوحید تألیف هدایت‌الله غروی تبریزی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | از روحانیان مبارز در دوران انقلاب اسلامی |
| اجتماعی | تدریس در حوزه علمیه قم، همکاری با مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، حضور در جبهه‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران |
ابوالقاسم غروی تبریزی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
زادگاه و تحصیل
ابوالقاسم غروی تبریزی در سال ۱۳۱۸ش در خانواده‌ای روحانی در تبریز به دنیا آمد. پدرش شیخ هدایت‌الله غروی تبریزی از عالمان برجسته تبریز بود.
ابوالقاسم غروی دوران ابتدایی را در تبریز گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و کتاب‌های صرف میر، تصریف، النموذج و حاشیه ملا عبدالله را نزد پدرش خواند. در سال ۱۳۳۳ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را پیش آقایان میرزا محمد مجاهدی تبریزی، سیدحسین قاضی طباطبایی و برخی دیگر از استادان حوزه علمیه قم گذراند. سپس به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس‌های آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد و شیخ محمدعلی اراکی بهره برد.[۱] درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی با استناد به سال‌های حضور او در قم می‌توان گفت که از اواخر دهه ۱۳۳۰ش تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در درس‌های ایشان در مساجد سلماسی و اعظم قم حضور می‌یافت.
ابوالقاسم غروی تبریزی که در ۲۹ سالگی از آیت‌الله محقق داماد اجازه اجتهاد دریافت کرده بود، به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و کتاب‌هایی چون سیوطی، جامی، منطق، مختصر، مطول، رسایل، مکاسب و کفایه‌الاصول را تدریس می‌کرد. او در سال ۱۳۴۷ش به عراق رفت و مدتی هم در حوزه علمیه نجف اشرف در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحسن طباطبایی حکیم، سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدابوالقاسم موسوی خویی و شیخ حسین حلی شرکت کرد. پس از بازگشت به کشور به تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد و ازجمله تدریس درس خارج فقه و اصول را آغاز کرد [۲]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
ابوالقاسم غروی تبریزی در اسفند سال ۱۳۴۳ همراه با جمعی از محصلان و طلاب و روحانیان آذربایجانی حوزه علمیه قم، نامه‌ای به امیرعباس هویدا نوشتند و در آن با اشاره به نقش اثرگذار مرجعیت در استقلال کشور و مصونیت آنان طبق قانون اساسی، هدف و مقصود «نهضت اخیر روحانیت به رهبری مراجع عالی‌قدر شیعه» را که با عکس‌العمل «ضدانسانی» دولت‌های سابق (دولت امیراسدالله علم و حسنعلی منصور) مواجه شد، حفظ استقلال مملکت و احیای قوانین اسلامی دانستند و خواستار الغای مصوبات غیردینی و بازگرداندن امام‌خمینی به کشور شدند.[۳] درباره دیگر فعالیت‌های او در طول نهضت اسلامی گزارشی در دست نیست. در گزارشی از ساواک در سال ۱۳۵۲ش، از فردی به نام ابوالقاسم غروی در جلسه روحانیان مبارز تبریز و رایزنی آنان پیرامون مخالفت امام‌خمینی با عزیمت حجاج به بیت‌الله الحرام در اعتراض به شرایط تعیین‌شده توسط دولت سخن رفته است[۴] که به نظر می‌رسد فرد مزبور، شیخ ابوالقاسم غروی تبریزی است.
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب
غروی تبریزی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از پذیرش مسئولیت‌های سیاسی خودداری کرد و به تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد و به همکاری با مرکز مدیریت حوزه علمیه قم پرداخت. او از ممتحنان دروس عالی در حوزه علمیه قم بود. همچنین در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بالغ بر ۳۸ بار به جبهه‌های جنگ شتافت.
تألیفاتی
ابوالقاسم غروی تبریزی تألیفاتی در علوم حوزوی دارد که از آن جمله می‌توان به تقریرات درس خارج فقه و اصول آیت‌الله محقق داماد، حاشیه بر کفایه‌الاصول، حاشیه بر عروه‌الوثقی، تحقیقی جامع در مورد تربیت انسان از نظر مکتب ماتریالیسم و مکتب اسلام، ماتریالیسم و نقد بر دیالکتیک، تفسیر سوره‌های کوچک قرآن (حمد، توحید، ناس، فلق و کوثر)، التشریح در شرح مکاسب در ۴ جلد، النکات فی الفصول در ۴ جلد، التهذیب در اخلاق و عرفان نظری در ۴ جلد، شرح الفیه در ۲ جلد، مقدمه، تحقیق، تصحیح و پاورقی بر الکتاب الحمید فی تفسیر سورتی الحمد و التوحید تألیف هدایت‌الله غروی تبریزی.[۵]
درگذشت
ابوالقاسم تبریزی غروی در نهم مهر ۱۳۸۶ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سیدموسی شبیری زنجانی در صحن حضرت فاطمه معصومه(س) در قم به خاک سپرده شد.[۶]
پانویس
- ↑ الوانساز خویی، «آیت‌الله ابوالقاسم غروی تبریزی از تبار صالحان»، ص۱۵۷-۱۵۸؛ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۲۶۸-۲۶۹.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۲۶۸-۲۶۹.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۴، ص۵۶۱.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۴، ص۲۶۹؛ «آیت‌الله حاج شیخ ابوالقاسم تبریزی غروی دار فانی را وداع کردند»، ص۴.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۲۷۲.
منابع
- «آیت‌الله حاج شیخ ابوالقاسم تبریزی غروی دارفانی را وداع کردند» (۱۳۸۲)، روزنامه جمهوری اسلامی، شماره ۸۱۶۶، ۱۲ مهر.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- الوانساز خویی، جعفر (۱۳۹۴)، گلشن ابرار آذربایجان، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، ج۲، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
- الوانساز خویی، محمد (۱۳۷۷)، «آیت‌الله ابوالقاسم غروی تبریزی از تبار صالحان»، ستارگان حرم، ج۲۹، قم، زائر.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۴: حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدحسین انزابی (۱۳۹۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.