پرش به محتوا

مرتضی محامی بادکوبه‌ای

از ویکی امام خمینی
مرتضی محامی بادکوبه‌ای
اطلاعات فردی
نام کاملمرتضی محامی بادکوبه‌ای
تاریخ تولد۱۳۱۳ش
زادگاهمشهد
تاریخ وفات۷ خرداد ۱۴۰۰
محل دفنصحن آزادی حرم امام رضا (ع)، مشهد
شهر وفاتمشهد
خویشاوندان
سرشناس
شیخ غلامحسین محامی بادکوبه‌ای (پدر)
اطلاعات علمی
استادانامام‌خمینی، سیدمحمدهادی میلانی، سیدابوالحسن رفیعی قزوینی، سیدابوالقاسم خویی، سیدمحمود شاهرودی، مجتبی قزوینی
محل تحصیلحوزه علمیه مشهد، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعیتدریس دروس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول در حوزه علمیه مشهد


مرتضی محامی بادکوبه‌ای، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

تولد و خاندان

مرتضی محامی بادکوبه‌ای در سال ۱۳۱۳ش به دنیا آمد. پدرش شیخ غلامحسین محامی بادکوبه‌ای از شاگردان ممتاز میرزا مهدی اصفهانی[۱] و از روحانیان برجسته مشهد بود که پس از مبارزه با حکومت تزاری روسیه در بادکوبه قفقاز، به ایران مهاجرت کرده و در مشهد مقیم شده بود و تحصیلات حوزوی خود را در همان شهر پی گرفته بود و از مدرسان بنام حوزه‌های علمیه مشهد به شمار می‌رفت.

تحصیل

مرتضی محامی خواندن و نوشتن را مکتب‌خانه‌ای که توسط عموی بزرگ علی شریعتی، اداره می‌شد فراگرفت. سپس دوران ابتدایی را در یکی از مدارس مشهد طی کرد. او که از دوران کودکی پدرش را در عزیمت به مدرسه نواب یا مدرسه سلیمان خان، مدارس محل تدریس پدر، همراهی می‌کرد،

پس از پایان دوران ابتدایی وارد مدرسه نواب شد و جامع‌المقدمات، امثله و شرح امثله را نزد استاد گوارشکی خواند. بخش دیگری از مقدمات (صرف میر و تصریف، عوامل و صمدیه) را هم پیش سیدحسن سیدی فراگرفت. کتاب شرح لمعه را نزد سیداحمد مدرس، مدرس مشهور این کتاب در مشهد خواند و بعد از آن، در درس رسایل و مکاسب میرزا هاشم قزوینی شرکت کرد. هم‌زمان مطول و شرح لمعه و پس از آن کفایه و دروسی در علم کلام را هم برای طلاب تدریس می‌کرد. پس از اتمام سطوح عالیه در مشهد، برای ادامه تحصیل عازم قم شد و از درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحمدرضا طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی بهره برد.[۲]

درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی به نظر می‌رسد در سال‌های ۱۳۳۰-۱۳۳۲ش در درس‌های ایشان در مساجد محمدیه و سلماسی شرکت می‌کرده است. او درباره شیوه برخورد امام‌خمینی با طلاب می‌گوید:

«یکی از شاگردان امام، به نام شیخ اسدالله، خیلی اشکال می‌کرد و در مواردی که نظر امام، مخالف نظر مرحوم آقای بروجردی بود، او از دیدگاه آقای بروجردی دفاع می‌کرد. اشکالات ایشان و بگومگویی که با امام داشت، گاهی به درازا می‌کشید و در واقع، وقت کلاس را می‌گرفت که با اعتراض «ول کن بابا اسدالله/ نه شیخ خوبه، نه ملا» شاگردان روبرو می‌شد و برخی از شاگردان این اعتراض را با تصنیف که مربوط به دوران مبارزات مرحوم آقای کاشانی و نهضت ملی کردن صنعت نفت بود و برای تحقیر ملا و توهین به مرحوم کاشانی، در بین مردم رواج داده بودند، بیان می‌کردند».[۳]

محامی در سال ۱۳۳۲ با رحلت پدرش به مشهد برگشت و در همان دوران بود که آیت‌الله سیدمحمدهادی حسینی میلانی، از مراجع تقلید مقیم نجف اشرف در مشهد مقیم شد و تدریس درس خارج فقه و اصول را آغاز کرد. محامی هم از بازگشت به قم منصرف شد در درس‌های ایشان حاضر شد و آن درس‌ها را تقریر کرد. او در سال ۱۳۴۱ش قصد عزیمت به نجف اشرف را داشت که با سرنگونی رژیم سلطنتی عراق با کودتای عبدالکریم قاسم هم‌زمان شد، بنابراین در تهران ماند و سه سال در مدرسه مروی در درس‌های فلسفه و همچنین خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی شرکت کرد.[۴] او آنگاه به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف به مدت سه سال در درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد.[۵] مدت کوتاهی هم از درس‌های خارج فقه آیت‌الله سیدمحمود حسینی شاهرودی بهره برد. در همان دوران از مصاحبت سیدعلی حسینی سیستانی که از دوستان دوران طلبگی او در مشهد بود، برخوردار بود.

محامی سه سال بعد به کشور بازگشت و در مشهد بار دیگر در درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله میلانی حضور یافت و تا پایان حیات ایشان، از شاگردان و مصاحبان ایشان بود. هم‌زمان به تدریس دروس معانی و بیان و دروس عالی حوزوی چون کفایه‌الاصول اشتغال ورزید.[۶] هم زمان با حضور در درس‌های آیت‌الله میلانی، در درس معارف و شرح اشارات آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی با حضور افرادی چون محمدرضا حکیمی، سیدعباس و سیدجعفر سیدان و سیدمحمود مجتهدی سیستانی شرکت جست و با سؤالات و اشکالاتش، مورد توجه ایشان قرار گرفت. پس از آن به مدت نیم قرن به تدریس دروس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول در مشهد پرداخت و یکی از ارکان اصلی تدریس در حوزه علمیه مشهد بود.

درگذشت

مرتضی محامی در ۷ خرداد ۱۴۰۰ در مشهد درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سیدجعفر سیدان در صحن آزادی حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.[۷]

پانویس

  1. انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله محامی»، ص۴۰۲.
  2. همایش بزرگداشت آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدهادی میلانی، ص۹۹-۱۰۲.
  3. همایش بزرگداشت آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدهادی میلانی، ص۱۰۲.
  4. همایش بزرگداشت آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدهادی میلانی، ص۱۰۲.
  5. انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله محامی»، ص۴۰۲.
  6. انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله محامی»، ص۱۰۲-۱۱۱.
  7. انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله محامی»، ص۴۰۲.

منابع

  • انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله محامی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۸، خرداد و تیر.
  • همایش بزرگداشت آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدهادی میلانی (۱۳۹۵)، ج۲ (مصاحبه‌ها: گفتگو با شاگردان و نزدیکان آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدهادی میلانی)، به کوشش سیدمحمدعلی ایازی و حسن پویا، قم، نشر سهل.