صحیفه امام: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقاله‌های دارای شناسه using HotCat) |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر = | | تصویر =صحیفه امام.jpg | ||
| نام عنوان = صحیفه امام | | نام عنوان = صحیفه امام | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| نام‌کتاب‌به‌فارسی = صحیفه امام | | نام‌کتاب‌به‌فارسی = صحیفه امام | ||
| نویسنده = [[امام‌خمینی]] | | نویسنده = [[امام‌خمینی]] | ||
| مترجم = | | مترجم = | ||
| ترجمه‌به‌دیگرزبان‌ها = عربی و انگلیسی | | ترجمه‌به‌دیگرزبان‌ها = عربی و انگلیسی | ||
| تاریخ نگارش = سال ۱۳۸۵ | | تاریخ نگارش = سال ۱۳۸۵ | ||
| موضوع = نخستین مجموعه جامع سخنرانی‌ها، نامه‌ها و | | موضوع = نخستین مجموعه جامع سخنرانی‌ها، نامه‌ها و … امام‌خمینی | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| زبان = | | زبان = | ||
| ویراستار = | | ویراستار = | ||
| به تصحیح = | | به تصحیح = | ||
| به کوشش = | | به کوشش = | ||
| طراح جلد = | | طراح جلد = | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = ۲۲ | ||
| تعداد صفحات = | | تعداد صفحات = | ||
| قطع = وزیری | | قطع = وزیری | ||
| مجموعه = | | مجموعه = | ||
| نسخه‌الکترونیکی = | | نسخه‌الکترونیکی = | ||
| ناشر = مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی | | ناشر = مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی | ||
| محل نشر = تهران | | محل نشر = تهران | ||
| تاریخ نشر = | | تاریخ نشر = | ||
| نوبت چاپ = | | نوبت چاپ = | ||
| شمارگان = | | شمارگان = | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| نوع رسانه = | | نوع رسانه = | ||
| وبسایت ناشر = | | وبسایت ناشر = | ||
| مشخصات نشر = | | مشخصات نشر = | ||
}} | }} | ||
'''صحیفه امام'''، جامع‌ترین مجموعه شامل [[سخنرانی‌ها]]، [[بیانیه‌ها]]، [[ | '''صحیفه امام'''، جامع‌ترین مجموعه شامل [[سخنرانی‌ها]]، [[بیانیه‌های امام‌خمینی|بیانیه‌ها]]، [[نامه‌های امام‌خمینی|نامه‌ها]]، [[پیام‌ها و اعلامیه‌های امام‌خمینی|پیام‌ها]]، [[مصاحبه‌ها]]، [[احکام امام‌خمینی|احکام]] و [[اجازات امام‌خمینی]]؛ فارسی. | ||
حفظ و نگهداری و ترویج اسناد و [[تألیفات و آثار امام‌خمینی|آثار]] مربوط به امام‌خمینی که در واقع اسناد [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] است، همواره دارای اهمیتی خاص بوده و توجه ویژه‌ای به آن می‌شده‌است. | |||
صحیفه امام گنجینه مکتوبات مربوط به امام‌خمینی و یکی از مهم‌ترین منابع تاریخ انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر ایران است و اسناد مربوط به بخشی از فعالیت فکری ـ سیاسی امام‌خمینی در این مجموعه تنظیم و گردآوری شده‌است. این مجموعه دوره‌ای کامل از آثار غیر تألیفی ایشان است و [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]]، در سال ۱۳۷۸ با الهام گرفتن از ۲۲ بهمن در ۲۲ جلد منتشر کرده‌است. | |||
این مجموعه حاوی گفتارها و نوشتارهای امام‌خمینی از سال ۱۳۱۲ تا ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ است که به ترتیب تاریخ تنظیم گردیده و بیش از دو هزار اثر و سند منتشرنشده از امام‌خمینی، برای نخستین‌بار در صحیفه امام منتشر شده‌است. | |||
علاوه بر سخنرانی، مصاحبه و گفتگوهای امام‌خمینی، آنچه از ایشان به صورت پیام و نامه باقی مانده، در این مجموعه گردآوری شده‌است. سخنانی از امام‌خمینی در آغاز مبارزات نهضت اسلامی که به صورت خصوصی گفته شده و در گزارش‌های [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) آمده نیز در این مجموعه آورده شده‌است. | |||
ناشر در چاپ دوم، بخشی با عنوان «ضمیمه» به این اثر افزوده و در آن برخی دیگر از اسناد، نامه‌ها و سخنرانی‌ها را که در چاپ نخست نیامده، آورده‌است.. | |||
مؤسسه این اثر را به عربی و انگلیسی ترجمه کرده و همچنین این مجموعه را در نرم‌افزاری با قابلیت‌های پیشرفته جستجو در نرم‌افزار «[[موسوعة الامام‌الخمینی|مجموعه آثار امام]]» منتشر کرده‌است. | |||
== اهمیت == | |||
حفظ و نگهداری و ترویج اسناد و آثار مربوط به [[امام‌خمینی]] که در واقع اسناد [[انقلاب اسلامی]] است، همواره دارای اهمیتی خاص بوده و توجه ویژه‌ای به آن می‌شده‌است. در این راستا مجموعه‌هایی چون در [[جستجوی راه از کلام امام]] ، [[صحیفه نور]] و [[تبیان]] تدوین و منتشر شده‌اند. | |||
== نواقص == | |||
مجموعه ۲۲ جلدی صحیفه نور کاستی‌های چندی داشت؛ ازجمله: | مجموعه ۲۲ جلدی صحیفه نور کاستی‌های چندی داشت؛ ازجمله: | ||
# بخش قابل توجهی از آثار غیر تألیفی امام‌خمینی را به علت در دسترس‌نبودن اسناد آنها دربر نداشت؛ | # بخش قابل توجهی از آثار غیر تألیفی امام‌خمینی را به علت در دسترس‌نبودن اسناد آنها دربر نداشت؛ | ||
# برخی از آثار موجود در آن به دلیل نبود اصل منابع و استفاده از | # برخی از آثار موجود در آن به دلیل نبود اصل منابع و استفاده از روزنامه‌ها، از اصالت لازم برخوردار نبودند؛ | ||
# تاریخ | # تاریخ پاره‌ای از اسناد به صورت صحیح ضبط نشده بود.<ref>انصاری، صحیفه، ۱/سی و پنج.</ref> | ||
صحیفه امام گنجینه مکتوبات مربوط به امام‌خمینی و یکی از | صحیفه امام گنجینه مکتوبات مربوط به امام‌خمینی و یکی از مهم‌ترین منابع تاریخ [[انقلاب اسلامی]] و تاریخ معاصر ایران است و اسناد مربوط به بخشی از فعالیت فکری ـ سیاسی امام‌خمینی در این مجموعه تنظیم و گردآوری شده‌است. این مجموعه که به مناسبت یکصدمین سال [[تولد امام‌خمینی]] تدوین شده، دوره‌ای کامل از آثار غیر تألیفی ایشان است و [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]]، در سال ۱۳۷۸ با الهام گرفتن از [[۲۲ بهمن]]؛ روز پیروزی انقلاب اسلامی، در ۲۲ جلد منتشر کرده‌است.<ref>انصاری، حضور، ۳۰۷.</ref> | ||
این مجموعه حاوی گفتارها و نوشتارهای امام‌خمینی از سال ۱۳۱۲ تا ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ است که به ترتیب تاریخ تنظیم گردیده و بر روی هر جلد تاریخ آغاز و پایان اسناد کتاب ثبت | این مجموعه حاوی گفتارها و نوشتارهای امام‌خمینی از سال ۱۳۱۲ تا ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ است که به ترتیب تاریخ تنظیم گردیده و بر روی هر جلد تاریخ آغاز و پایان اسناد کتاب ثبت شده‌است. بیش از دو هزار اثر و سند منتشرنشده از امام‌خمینی، اضافه بر آنچه در صحیفه نور آمده بود، برای نخستین بار در صحیفه امام منتشر شده‌است.<ref>انصاری، صحیفه، ۱/سی و شش.</ref> | ||
علاوه بر سخنرانی، مصاحبه و گفتگوهای امام‌خمینی، آنچه از ایشان به صورت پیام و نامه باقی مانده، اعم از | علاوه بر سخنرانی، مصاحبه و گفتگوهای امام‌خمینی، آنچه از ایشان به صورت پیام و نامه باقی مانده، اعم از نامه‌های شخصی و جمعی، در این مجموعه گردآوری شده‌است. سخنانی از امام‌خمینی در آغاز مبارزات نهضت اسلامی که به صورت خصوصی گفته شده و در گزارش‌های [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) آمده نیز در این مجموعه آورده شده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۷۷.</ref> | ||
زبان اصلی صحیفه امام، فارسی است، اما تعدادی نامه و | زبان اصلی صحیفه امام، فارسی است، اما تعدادی نامه و نوشته به زبان عربی دارد که توسط ناشر ترجمه شده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۴–۱۹ و ۳۹–۴۰.</ref> | ||
با این حال، صحیفه امام، شامل همه آثار امام‌خمینی نمی‌شود. آثاری که در آن نیامده را می‌توان در چند عنوان کلی بیان کرد: | با این حال، صحیفه امام، شامل همه [[آثار امام‌خمینی]] نمی‌شود. آثاری که در آن نیامده را می‌توان در چند عنوان کلی بیان کرد: | ||
# تألیفات در زمینه‌های | # تألیفات در زمینه‌های علمی | ||
# | # [[سروده‌های امام‌خمینی]] | ||
# یادداشت‌های متفرقه امام‌خمینی که نمی‌توان عنوان خاصی بر آنها | # یادداشت‌های متفرقه امام‌خمینی که نمی‌توان عنوان خاصی بر آنها گذاشت | ||
# [[استفتائات]] غیر سیاسی و | # [[استفتائات امام‌خمینی|استفتائات]] غیر سیاسی و اجتماعی | ||
# قبض‌های وجوهات | # قبض‌های وجوهات شرعی | ||
# اسناد محرمانه نظامی و مسائل سرّی | # اسناد محرمانه نظامی و مسائل سرّی کشور | ||
# نقل‌ها و خاطرات دیگران از امام‌خمینی <ref>انصاری، صحیفه، ۱/سی | # نقل‌ها و خاطرات دیگران از امام‌خمینی.<ref>انصاری، صحیفه، ۱/سی و شش ـ سی و نه.</ref> | ||
جلدهای اول تا پنجم این مجموعه مربوط به حوادث پیش از انقلاب و جلد ششم | جلدهای اول تا پنجم این مجموعه مربوط به حوادث پیش از انقلاب و جلد ششم دربارهٔ وقایع بهمن و اسفند ۱۳۵۷ و [[پیروزی انقلاب اسلامی]] و مجلدات بعدی به رویدادها و امور پس از آن اختصاص یافته‌است. نخستین سند این مجموعه، نامه احوال‌پرسیِ عاطفی امام‌خمینی در سال ۱۳۱۲ خطاب به [[خدیجه ثقفی|همسرشان]] و آخرین سند که در جلد ۲۱ آمده، نامه ایشان به [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]]؛ رئیس وقت دیوان عالی کشور در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ است و در پی آن [[وصیت‌نامه امام‌خمینی|وصیت‌نامه سیاسی‌الهی امام‌خمینی]] آمده‌است. | ||
بزرگ‌ترین منبع کتاب، بایگانی موجود در [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] است که تمامی اطلاعات حتی یادداشت‌های مختصر امام‌خمینی از زمان ورود به ایران در سال ۱۳۵۷، در آن نگهداری می‌شود <ref>انصاری، حضور، ۳۰۹.</ref> | بزرگ‌ترین منبع کتاب، بایگانی موجود در [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] است که تمامی اطلاعات حتی یادداشت‌های مختصر امام‌خمینی از [[بازگشت امام‌خمینی|زمان ورود به ایران]] در سال ۱۳۵۷، در آن نگهداری می‌شود.<ref>انصاری، حضور، ۳۰۹.</ref> نسخه اصلی بسیاری از [[نامه‌های امام‌خمینی|نامه‌ها]] و تلگرام‌های امام‌خمینی از سال ۱۳۵۶ تا زمان [[ارتحال امام‌خمینی|رحلت ایشان]] که با همت و تلاش فرزندشان [[سیداحمد خمینی]] گردآوری شده بود، در اختیار این مؤسسه قرار گرفته‌است.<ref>انصاری، صحیفه، ۱/بیست‌وچهار.</ref> نامه‌ها و نوشته‌های بسیاری نیز از امام‌خمینی در دست افرادی بوده‌است که با پیگیری مؤسسه از طریق فراخوان عمومی، مکاتبات و پیگیری‌های خاص به دست آمده‌است.<ref>انصاری، حضور، ۳۰۷.</ref> | ||
مؤسسه تمامی اطلاعات و اسنادی که در | مؤسسه تمامی اطلاعات و اسنادی که در رسانه‌ها منتشر شده را برای انتخاب نسخه نهایی گردآوری کرده و با کتاب [[صحیفه نور]] و نوارها و کتاب‌ها و [[دستخط امام‌خمینی|دست‌خط‌ها]] و نسخه‌های اصلی مقابله کرده و متن نهایی را در کمال دقت و امانتداری استخراج کرده‌است.<ref>انصاری، صحیفه، ۱/سی‌وشش.</ref> افزون بر عنوان‌گذاری مطالب این مجموعه، تاریخ شمسی و قمری، مخاطب، موضوعات و مکانِ نامه‌ها، [[پیام‌های امام‌خمینی|پیام‌ها]] و [[سخنرانی‌ها]] به تفکیک آمده‌است؛ و در شمار اندکی از سخنرانی‌ها و اسناد، به دلیل روشن‌نبودن زمان ایراد سخن یا عدم تعیین وقت سند مزبور، تاریخ دقیق آن در شناسه ذکر نشده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۲/۱۴ و ۳/۲۹۶.</ref> | ||
تدوین‌کنندگانِ این اثر توضیحاتی خارج از متن و به صورت | تدوین‌کنندگانِ این اثر توضیحاتی خارج از متن و به صورت پی‌نوشت یا پاورقی افزوده‌اند که اسناد را گویاتر کرده و ارتباط گفتارها و نوشتارها را با حوادث و تحولات آشکار کرده‌است<ref>انصاری، حضور، ۳۰۸.</ref>؛ توضیحاتی از این قبیل: اطلاعات اماکن، مناطق، شخصیت‌های مطرح در نامه‌ها و نوشته‌ها، شأن صدور پاره‌ای از نامه‌ها و نیز نامه‌هایی که امام‌خمینی به آنها جواب داده‌است،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۱۸۹.</ref> تاریخ سخنرانی‌ها که از بایگانی [[ساواک]] به دست آمده،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۱۹۱.</ref> واژه‌هایی که در زبان فارسی امروز رایج نیست،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۱۹۶.</ref> چگونگی ارسال برخی پیام‌ها و نامه‌ها،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۲۰۱.</ref> گزارش‌هایی از [[ساواک]] دربارهٔ پیام یا سخنرانی امام‌خمینی،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، نمونه، ← ۱/۲۲۷.</ref> ترجمه آیات و روایاتی که در متن نوشته‌ها و گفته‌ها وجود دارد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، نمونه، ← ۱/۲۳۰.</ref> نشانی آیات و روایات و منبع ضرب‌المثل‌ها و وقایع تاریخی، کنایه و اشاره‌های موجود در گفته‌ها و نوشته‌ها، مطالبی از ساواک دربارهٔ نامه‌هایی که در [[تجسس|تجسس‌های]] مأموران از خانه‌های اشخاص یا [[خانه امام‌خمینی]] به دست آنها افتاده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۳۵.</ref> | ||
چاپ نخست این اثر با | چاپ نخست این اثر با دیباچه‌ای به قلم رهبر انقلاب، [[سیدعلی خامنه‌ای]] آغاز شده‌است. در این دیباچه، ابعاد شخصیت و اندیشه امام‌خمینی و تحولاتی که در ایران با تأثیرپذیری از اندیشه ایشان شکل گرفته، بازگو شده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/هفت ـ ده.</ref> [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نیز با نگارش مقدمه‌ای مبسوط، انگیزه‌ها و دلایل اقدام خود را در تدوین این اثر، به‌رغم مجموعه‌های مشابه به قلم آورده‌است. | ||
ناشر در چاپ دوم، بخشی با عنوان «ضمیمه» به این اثر افزوده و در آن برخی دیگر از اسناد، | ناشر در چاپ دوم، بخشی با عنوان «ضمیمه» به این اثر افزوده و در آن برخی دیگر از اسناد، نامه‌ها و سخنرانی‌ها را که در چاپ نخست نیامده، آورده‌است. این ضمیمه، در سال ۱۳۸۵ جداگانه انتشار یافته و در چاپ‌های بعدی نیز با همان عنوان در بخش پایانی جلد ۲۱ به چاپ رسیده‌است. | ||
مجلد بیست‌ودوم شامل | مجلد بیست‌ودوم شامل نمایه‌های اعلام (اشخاص، سازمان‌ها، کتاب‌ها، روزنامه‌ها، مکان‌ها) در ۱۴۹ صفحه و نمایه‌های موضوعی و واژه‌ها در ۴۲۶ صفحه و نمایه آیات و روایات در ۲۱ صفحه است. مجموعه این نمایه‌ها بیش از یکصد هزار مورد است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۲/۶.</ref> | ||
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی با تلاش گروهی پنجاه‌نفره، ترجمه انگلیسی این مجموعه را در سال ۱۳۸۷ و ترجمه عربی آن را در سال ۱۳۸۸ منتشر کرد. همچنین مؤسسه این مجموعه را در نرم‌افزاری با قابلیت‌های پیشرفته جستجو در متن، جستجو در فهرست و دیگر امکانات، و نیز در نرم‌افزار «[[مجموعه آثار امام]]» منتشر | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی با تلاش گروهی پنجاه‌نفره، ترجمه انگلیسی این مجموعه را در سال ۱۳۸۷ و ترجمه عربی آن را در سال ۱۳۸۸ منتشر کرد. همچنین مؤسسه این مجموعه را در نرم‌افزاری با قابلیت‌های پیشرفته جستجو در متن، جستجو در فهرست و دیگر امکانات، و نیز در نرم‌افزار «[[مجموعه آثار امام]]» منتشر کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، آشنایی با سیر تدوین صحیفه امام، ۴۵.</ref> | ||
==پانویس== | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
==منابع== | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش. | * امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش. | ||
* انصاری، محمدعلی، مقدمه کتاب صحیفه امام تألیف امام‌خمینی، تهران، مؤسسه | * انصاری، محمدعلی، مقدمه کتاب صحیفه امام تألیف امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش. | ||
* انصاری، محمدعلی، مصاحبه، مجله حضور، شماره ۲۹، ۱۳۷۸ش. | * انصاری، محمدعلی، مصاحبه، مجله حضور، شماره ۲۹، ۱۳۷۸ش. | ||
* | * خامنه‌ای، سیدعلی، مقدمه کتاب صحیفه امام تألیف امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش. | ||
* مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، آشنایی با سیر تدوین صحیفه امام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش. | * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، آشنایی با سیر تدوین صحیفه امام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | |||
* محمد مرادی، [https://books.khomeini.ir/books/10006/617/ صحیفه امام]، دانشنامه | == پیوند به بیرون == | ||
[[رده:مقاله‌های | * محمد مرادی، [https://books.khomeini.ir/books/10006/617/ صحیفه امام]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۶، ص۶۱۷–۶۱۹. | ||
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه]] | [[رده:مقاله‌های تأییدشده]] | ||
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه امام‌خمینی]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:کتاب‌های امام‌خمینی به زبان فارسی]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای ناوبری]] | |||
{{آثار امام‌خمینی}} | |||
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۰۸
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | صحیفه امام |
| نام‌کتاب‌به‌فارسی | صحیفه امام |
| نویسنده | امام‌خمینی |
| ترجمه‌به‌دیگرزبان‌ها | عربی و انگلیسی |
| تاریخ نگارش | سال ۱۳۸۵ |
| موضوع | نخستین مجموعه جامع سخنرانی‌ها، نامه‌ها و … امام‌خمینی |
| تعداد جلد | ۲۲ |
| اطلاعات نشر | |
| قطع | وزیری |
| ناشر | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی |
| محل نشر | تهران |
صحیفه امام، جامع‌ترین مجموعه شامل سخنرانی‌ها، بیانیه‌ها، نامه‌ها، پیام‌ها، مصاحبه‌ها، احکام و اجازات امام‌خمینی؛ فارسی.
حفظ و نگهداری و ترویج اسناد و آثار مربوط به امام‌خمینی که در واقع اسناد انقلاب اسلامی است، همواره دارای اهمیتی خاص بوده و توجه ویژه‌ای به آن می‌شده‌است.
صحیفه امام گنجینه مکتوبات مربوط به امام‌خمینی و یکی از مهم‌ترین منابع تاریخ انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر ایران است و اسناد مربوط به بخشی از فعالیت فکری ـ سیاسی امام‌خمینی در این مجموعه تنظیم و گردآوری شده‌است. این مجموعه دوره‌ای کامل از آثار غیر تألیفی ایشان است و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، در سال ۱۳۷۸ با الهام گرفتن از ۲۲ بهمن در ۲۲ جلد منتشر کرده‌است.
این مجموعه حاوی گفتارها و نوشتارهای امام‌خمینی از سال ۱۳۱۲ تا ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ است که به ترتیب تاریخ تنظیم گردیده و بیش از دو هزار اثر و سند منتشرنشده از امام‌خمینی، برای نخستین‌بار در صحیفه امام منتشر شده‌است.
علاوه بر سخنرانی، مصاحبه و گفتگوهای امام‌خمینی، آنچه از ایشان به صورت پیام و نامه باقی مانده، در این مجموعه گردآوری شده‌است. سخنانی از امام‌خمینی در آغاز مبارزات نهضت اسلامی که به صورت خصوصی گفته شده و در گزارش‌های سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) آمده نیز در این مجموعه آورده شده‌است.
ناشر در چاپ دوم، بخشی با عنوان «ضمیمه» به این اثر افزوده و در آن برخی دیگر از اسناد، نامه‌ها و سخنرانی‌ها را که در چاپ نخست نیامده، آورده‌است..
مؤسسه این اثر را به عربی و انگلیسی ترجمه کرده و همچنین این مجموعه را در نرم‌افزاری با قابلیت‌های پیشرفته جستجو در نرم‌افزار «مجموعه آثار امام» منتشر کرده‌است.
اهمیت
حفظ و نگهداری و ترویج اسناد و آثار مربوط به امام‌خمینی که در واقع اسناد انقلاب اسلامی است، همواره دارای اهمیتی خاص بوده و توجه ویژه‌ای به آن می‌شده‌است. در این راستا مجموعه‌هایی چون در جستجوی راه از کلام امام ، صحیفه نور و تبیان تدوین و منتشر شده‌اند.
نواقص
مجموعه ۲۲ جلدی صحیفه نور کاستی‌های چندی داشت؛ ازجمله:
- بخش قابل توجهی از آثار غیر تألیفی امام‌خمینی را به علت در دسترس‌نبودن اسناد آنها دربر نداشت؛
- برخی از آثار موجود در آن به دلیل نبود اصل منابع و استفاده از روزنامه‌ها، از اصالت لازم برخوردار نبودند؛
- تاریخ پاره‌ای از اسناد به صورت صحیح ضبط نشده بود.[۱]
صحیفه امام گنجینه مکتوبات مربوط به امام‌خمینی و یکی از مهم‌ترین منابع تاریخ انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر ایران است و اسناد مربوط به بخشی از فعالیت فکری ـ سیاسی امام‌خمینی در این مجموعه تنظیم و گردآوری شده‌است. این مجموعه که به مناسبت یکصدمین سال تولد امام‌خمینی تدوین شده، دوره‌ای کامل از آثار غیر تألیفی ایشان است و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، در سال ۱۳۷۸ با الهام گرفتن از ۲۲ بهمن؛ روز پیروزی انقلاب اسلامی، در ۲۲ جلد منتشر کرده‌است.[۲]
این مجموعه حاوی گفتارها و نوشتارهای امام‌خمینی از سال ۱۳۱۲ تا ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ است که به ترتیب تاریخ تنظیم گردیده و بر روی هر جلد تاریخ آغاز و پایان اسناد کتاب ثبت شده‌است. بیش از دو هزار اثر و سند منتشرنشده از امام‌خمینی، اضافه بر آنچه در صحیفه نور آمده بود، برای نخستین بار در صحیفه امام منتشر شده‌است.[۳]
علاوه بر سخنرانی، مصاحبه و گفتگوهای امام‌خمینی، آنچه از ایشان به صورت پیام و نامه باقی مانده، اعم از نامه‌های شخصی و جمعی، در این مجموعه گردآوری شده‌است. سخنانی از امام‌خمینی در آغاز مبارزات نهضت اسلامی که به صورت خصوصی گفته شده و در گزارش‌های سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) آمده نیز در این مجموعه آورده شده‌است.[۴]
زبان اصلی صحیفه امام، فارسی است، اما تعدادی نامه و نوشته به زبان عربی دارد که توسط ناشر ترجمه شده‌است.[۵]
با این حال، صحیفه امام، شامل همه آثار امام‌خمینی نمی‌شود. آثاری که در آن نیامده را می‌توان در چند عنوان کلی بیان کرد:
- تألیفات در زمینه‌های علمی
- سروده‌های امام‌خمینی
- یادداشت‌های متفرقه امام‌خمینی که نمی‌توان عنوان خاصی بر آنها گذاشت
- استفتائات غیر سیاسی و اجتماعی
- قبض‌های وجوهات شرعی
- اسناد محرمانه نظامی و مسائل سرّی کشور
- نقل‌ها و خاطرات دیگران از امام‌خمینی.[۶]
جلدهای اول تا پنجم این مجموعه مربوط به حوادث پیش از انقلاب و جلد ششم دربارهٔ وقایع بهمن و اسفند ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی و مجلدات بعدی به رویدادها و امور پس از آن اختصاص یافته‌است. نخستین سند این مجموعه، نامه احوال‌پرسیِ عاطفی امام‌خمینی در سال ۱۳۱۲ خطاب به همسرشان و آخرین سند که در جلد ۲۱ آمده، نامه ایشان به سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی؛ رئیس وقت دیوان عالی کشور در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ است و در پی آن وصیت‌نامه سیاسی‌الهی امام‌خمینی آمده‌است.
بزرگ‌ترین منبع کتاب، بایگانی موجود در مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی است که تمامی اطلاعات حتی یادداشت‌های مختصر امام‌خمینی از زمان ورود به ایران در سال ۱۳۵۷، در آن نگهداری می‌شود.[۷] نسخه اصلی بسیاری از نامه‌ها و تلگرام‌های امام‌خمینی از سال ۱۳۵۶ تا زمان رحلت ایشان که با همت و تلاش فرزندشان سیداحمد خمینی گردآوری شده بود، در اختیار این مؤسسه قرار گرفته‌است.[۸] نامه‌ها و نوشته‌های بسیاری نیز از امام‌خمینی در دست افرادی بوده‌است که با پیگیری مؤسسه از طریق فراخوان عمومی، مکاتبات و پیگیری‌های خاص به دست آمده‌است.[۹]
مؤسسه تمامی اطلاعات و اسنادی که در رسانه‌ها منتشر شده را برای انتخاب نسخه نهایی گردآوری کرده و با کتاب صحیفه نور و نوارها و کتاب‌ها و دست‌خط‌ها و نسخه‌های اصلی مقابله کرده و متن نهایی را در کمال دقت و امانتداری استخراج کرده‌است.[۱۰] افزون بر عنوان‌گذاری مطالب این مجموعه، تاریخ شمسی و قمری، مخاطب، موضوعات و مکانِ نامه‌ها، پیام‌ها و سخنرانی‌ها به تفکیک آمده‌است؛ و در شمار اندکی از سخنرانی‌ها و اسناد، به دلیل روشن‌نبودن زمان ایراد سخن یا عدم تعیین وقت سند مزبور، تاریخ دقیق آن در شناسه ذکر نشده‌است.[۱۱]
تدوین‌کنندگانِ این اثر توضیحاتی خارج از متن و به صورت پی‌نوشت یا پاورقی افزوده‌اند که اسناد را گویاتر کرده و ارتباط گفتارها و نوشتارها را با حوادث و تحولات آشکار کرده‌است[۱۲]؛ توضیحاتی از این قبیل: اطلاعات اماکن، مناطق، شخصیت‌های مطرح در نامه‌ها و نوشته‌ها، شأن صدور پاره‌ای از نامه‌ها و نیز نامه‌هایی که امام‌خمینی به آنها جواب داده‌است،[۱۳] تاریخ سخنرانی‌ها که از بایگانی ساواک به دست آمده،[۱۴] واژه‌هایی که در زبان فارسی امروز رایج نیست،[۱۵] چگونگی ارسال برخی پیام‌ها و نامه‌ها،[۱۶] گزارش‌هایی از ساواک دربارهٔ پیام یا سخنرانی امام‌خمینی،[۱۷] ترجمه آیات و روایاتی که در متن نوشته‌ها و گفته‌ها وجود دارد،[۱۸] نشانی آیات و روایات و منبع ضرب‌المثل‌ها و وقایع تاریخی، کنایه و اشاره‌های موجود در گفته‌ها و نوشته‌ها، مطالبی از ساواک دربارهٔ نامه‌هایی که در تجسس‌های مأموران از خانه‌های اشخاص یا خانه امام‌خمینی به دست آنها افتاده‌است.[۱۹]
چاپ نخست این اثر با دیباچه‌ای به قلم رهبر انقلاب، سیدعلی خامنه‌ای آغاز شده‌است. در این دیباچه، ابعاد شخصیت و اندیشه امام‌خمینی و تحولاتی که در ایران با تأثیرپذیری از اندیشه ایشان شکل گرفته، بازگو شده‌است.[۲۰] مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی نیز با نگارش مقدمه‌ای مبسوط، انگیزه‌ها و دلایل اقدام خود را در تدوین این اثر، به‌رغم مجموعه‌های مشابه به قلم آورده‌است.
ناشر در چاپ دوم، بخشی با عنوان «ضمیمه» به این اثر افزوده و در آن برخی دیگر از اسناد، نامه‌ها و سخنرانی‌ها را که در چاپ نخست نیامده، آورده‌است. این ضمیمه، در سال ۱۳۸۵ جداگانه انتشار یافته و در چاپ‌های بعدی نیز با همان عنوان در بخش پایانی جلد ۲۱ به چاپ رسیده‌است.
مجلد بیست‌ودوم شامل نمایه‌های اعلام (اشخاص، سازمان‌ها، کتاب‌ها، روزنامه‌ها، مکان‌ها) در ۱۴۹ صفحه و نمایه‌های موضوعی و واژه‌ها در ۴۲۶ صفحه و نمایه آیات و روایات در ۲۱ صفحه است. مجموعه این نمایه‌ها بیش از یکصد هزار مورد است.[۲۱]
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی با تلاش گروهی پنجاه‌نفره، ترجمه انگلیسی این مجموعه را در سال ۱۳۸۷ و ترجمه عربی آن را در سال ۱۳۸۸ منتشر کرد. همچنین مؤسسه این مجموعه را در نرم‌افزاری با قابلیت‌های پیشرفته جستجو در متن، جستجو در فهرست و دیگر امکانات، و نیز در نرم‌افزار «مجموعه آثار امام» منتشر کرده‌است.[۲۲]
پانویس
- ↑ انصاری، صحیفه، ۱/سی و پنج.
- ↑ انصاری، حضور، ۳۰۷.
- ↑ انصاری، صحیفه، ۱/سی و شش.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۷۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۴–۱۹ و ۳۹–۴۰.
- ↑ انصاری، صحیفه، ۱/سی و شش ـ سی و نه.
- ↑ انصاری، حضور، ۳۰۹.
- ↑ انصاری، صحیفه، ۱/بیست‌وچهار.
- ↑ انصاری، حضور، ۳۰۷.
- ↑ انصاری، صحیفه، ۱/سی‌وشش.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۲/۱۴ و ۳/۲۹۶.
- ↑ انصاری، حضور، ۳۰۸.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۱۸۹.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۱۹۱.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۱۹۶.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، نمونه ← ۱/۲۰۱.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، نمونه، ← ۱/۲۲۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، نمونه، ← ۱/۲۳۰.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۳۵.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱/هفت ـ ده.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۲۲/۶.
- ↑ مؤسسه تنظیم، آشنایی با سیر تدوین صحیفه امام، ۴۵.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- انصاری، محمدعلی، مقدمه کتاب صحیفه امام تألیف امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- انصاری، محمدعلی، مصاحبه، مجله حضور، شماره ۲۹، ۱۳۷۸ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، مقدمه کتاب صحیفه امام تألیف امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، آشنایی با سیر تدوین صحیفه امام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
پیوند به بیرون
- محمد مرادی، صحیفه امام، دانشنامه امام‌خمینی، ج۶، ص۶۱۷–۶۱۹.