محمدباقر طاهری شاهرودی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمدباقر طاهری محمودی |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۱ش |
| زادگاه | شاهرود، ایران |
| تاریخ وفات | ۳ دی ۱۳۷۲ش |
| محل دفن | شاهرود |
| شهر وفات | شاهرود، ایران |
| خویشاوندان سرشناس | محمدحسن طاهری شاهرودی (پدر) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، سیدحسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد، سیدمحمدرضا گلپایگانی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف |
| تألیفات | تقریرات دروس خارج استادان، ردی بر آیین وهابیت، صفات مؤمنین (شرح خطبه همام)، تفسیر سوره حمد، ضامن سعادت (یا امر به معروف و نهی از منکر) |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی، همراهی با نهضت امامخمینی |
| اجتماعی | امام جمعه شاهرود، مؤسس مراکز دینی و فرهنگی |
محمدباقر طاهری شاهرودی، از شاگردان درس خارج اصول امامخمینی.
زادگاه و خاندان
محمدباقر طاهری محمودی معروف به طاهری شاهرودی در سال ۱۳۱۱ش در شاهرود به دنیا آمد. پدرش شیخ محمدحسن طاهری شاهرودی معروف به شیخ محمد حاجی از شاگردان آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی بود و پس از پایان تحصیل در حوزه علمیه نجف، در شاهرود توطن گزیده بود و از روحانیان برجسته آن شهر به شمار میرفت.
جدش ملاعلیاصغر میامی هم از روحانیان میامی در نزدیکی شاهرود بود که نزد آخوند خراسانی در نجف و آیتالله سیدحسین طباطبایی قمی در مشهد تحصیل کرده بود و در دوره مشروطه، از مشروطه مشروعه حمایت میکرد و سپس با اقامت در مشهد، به تدریس در آنجا پرداخت و پس از قیام مسجد گوهرشاد مشهد (۱۳۱۴ش)، منزوی شد.[۱]
جد مادری محمدباقر طاهری، میرمطلب بسطامی نیز از روحانیان برجسته شاهرود بود.[۲]
تحصیل
محمدباقر طاهری شاهرودی خواندن و نوشتن را در زادگاهش فراگرفت. سپس در حوزه علمیه شاهرود، نزد استادان آنجا مقدمات را خواند. درباره استادان او در این مقطع گزارشی وجود ندارد. او سپس به مشهد رفت و مدتی در آنجا به فراگیری دروس حوزوی پرداخت. درباره مدت حضور او در مشهد و تحصیلاتش در آنجا هم اطلاعاتی در دست نیست.
طاهری شاهرودی آنگاه به قم رفت و در حوزه علمیه قم، به تحصیل ادامه داد. درباره استادان او در دوره سطح حوزوی در حوزه علمیه قم هم گزارشی وجود ندارد. او آنگاه در درس خارج فقه آیتالله سیدحسین طباطبایی بروجردی و خارج اصول امامخمینی شرکت کرد. وی مدت هشت سال در قم حضور داشت. با استناد به حضور پنجساله او در نجف اشرف و بازگشت به کشور در سال ۱۳۴۰ش (پس از رحلت آیتالله بروجردی)،[۳] میتوان گفت که از سال ۱۳۲۸ش تا سال ۱۳۳۵ش، در قم مشغول به تحصیل بود و در آن سالها در درس خارج اصول امامخمینی در مساجد محمدیه یا سلماسی شرکت میکرده است. او در آن مدت از درسهای خارج فقه و اصول آیتالله سیدمحمد محقق داماد هم استفاده میکرد.[۴]
طاهری محمودی پس از هشت سال تحصیل در قم، راهی عراق شد و مدت پنج سال در حوزه علمیه نجف اشرف، در درسهای خارج فقه و اصول آیات سیدمحسن طباطبایی حکیم، سیدمحمود حسینی شاهرودی، میرزا حسن موسوی بجنوردی، میرزا هاشم آملی، شیخ حسین حلی و سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد.[۵]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
او در سال ۱۳۴۰ش (پس از رحلت آیتالله بروجردی)[۶] با اجازه آیتالله شاهرودی به شاهرود بازگشت[۷] و به فعالیتهای مذهبی در آن شهر پرداخت. وی نماز جماعت را در مسجد مصلا در شاهرود اقامه میکرد و همزمان بعضی از دروس چون فقه و اصول، فلسفه، ادبیات و تفسیر قرآن را در مدارس دینی شاهرود تدریس میکرد.[۸]
او با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امامخمینی، به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. ازجمله در مراسم رسمی که توسط حکومت پهلوی برگزار میشد، شرکت نمیکرد و به سخنرانیهای انتقادی در شاهرود میپرداخت. همچنین از فعالان سیاسی و انقلابی برای سخنرانی در شاهرود دعوت میکرد و جلساتی را برای سازماندهی و هدایت فعالیتهای مذهبی برگزار مینمود. علاوه بر آن در تهیه، تکثیر و توزیع اعلامیهها و بیانیههای امامخمینی در شاهرود فعال بود. به سبب این مبارزات، بارها توسط نیروهای امنیتی احضار شد. ساواک و شهربانی بارها برای این فعالیتها به او تذکر دادند، ولی تداوم این فعالیتها باعث شد تا در سال ۱۳۵۶ش پس از ایراد سخنرانی انتقادی، توسط شهربانی دستگیر و زندانی شود. او سپس به ساواک سمنان منتقل شد و پس از مدتی حبس به تهران انتقال یافت و در کمیته مشترک ضدخرابکاری زندانی و شکنجه شد. وی پس از مدتی آزاد شد و به شاهرود بازگشت و به فعالیتهای سیاسی خود ادامه داد.[۹]
طاهری شاهرودی در دهم بهمن ۱۳۵۷ و در جریان تحصن روحانیان مبارز سراسر کشور در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته شدن فرودگاهها بر روی پروازهای خارجی با هدف ممانعت از بازگشت امامخمینی به کشور، همراه با جمعی از روحانیان شاهرود، نامهای را خطاب به متحصنان ارسال کردند و حمایت و پشتیبانی خود را از آنان ابراز کردند و اقدام دولت بختیار را محکوم نمودند.[۱۰]
فعالیت ها پس از پیروزی انقلاب
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به امامت جمعه شاهرود منصوب شد.[۱۱] در سال ۱۳۶۱ش از امامخمینی اجازه تصدی در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد.[۱۲] همچنین از برخی از مراجع تقلید اجازاتی را دریافت کرده بود.[۱۳]
طاهری شاهرودی از سال ۱۳۶۶ ش و همزمان با اقامه نماز جمعه در شاهرود، در ایام دیگر هفته (به جز پنجشنبه و جمعه) به قم میرفت و دروس سطح و همچنین خارج را در مدرسه علمیه آیتالله گلپایگانی آن شهر تدریس میکرد.[۱۴]
تالیفات
از تألیفات او میتوان به موارد زیر اشاره کرد: تقریرات درس اصول امامخمینی، تقریرات درس اصول آیتاللهالعظمی خویی (مبحث استصحاب)، تقریرات درس اصول آیتالله شاهرودی، تقریرات درس اصول آیتالله شیخ حسین حلّی (مباحث الفاظ)، تقریرات درس فقه آیتالله میرزا حسن بجنوردی، تقریرات درس فقه آیتالله میرزا هاشم آملی (بحث مکاسب)، ردی بر آیین وهابیت، صفات مؤمنین (شرح خطبه همام)، تفسیر سوره حمد، ضامن سعادت (یا امر به معروف و نهی از منکر).
درگذشت
طاهری شاهرودی در سوم دی ۱۳۷۲ش در شاهرود از دنیا رفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.[۱۵]
پانویس
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۲۲۵-۲۲۸.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۱۳۳.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۵، ص۱۳۳.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۱۳۳.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۲۲۵-۲۲۶.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۱۳۳.
- ↑ «درگذشت آیتالله طاهری شاهرودی»، ص۱۲۱.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۱۳۳.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۵۵۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۵۴۴.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۵۵۸.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۴۴.
- ↑ رعایتی، سیمای شاهرود، ص۱۲۶ـ۱۲۸.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۹، ص۲۲۶.
- ↑ «درگذشت آیتالله طاهری شاهرودی»، ص۱۲۱.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- «درگذشت آیتالله طاهری شاهرودی» (۱۳۷۳)، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۲۴، فروردین و اردیبهشت.
- رعایتی، جعفر (۱۳۷۵)، سیمای شاهرود، تهران، مرکز چاپ و نشر بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی.
- شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۷، تهران، اسلامیه.
- شریفرازی، محمد (۱۳۷۲)، گنجینه دانشمندان، ج۹، قم، امیر.
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، به اهتمام سیدمحمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، ج۱، بنیاد ریحانه الرسول یزد، تهران، برگ رضوان.