ایامالله
ایامالله به معنای روزهای خدا، به ایامی اشاره دارد که در آن قدرت و عظمت خدا به صورت آشکاری قابل درک و دیدن است و اسباب ظاهری دنیا از تأثیر میافتند. در قرآن دو بار تعبیر ایامالله بکار برده شده است که مفسران گفتهاند اشاره به روزهای پیروزی پیامبران پیشین و امتهای راستین و از بین رفتن ظلم و طاغوت دارد.
امامخمینی در بیانات خود بارها از عبارت ایامالله استفاده کرده است. ایشان در شرح این تعبیر گفته است که همه ایام برای خدا است اما بعضى از ایام یک خصوصیت دارد که براى آن خصوصیت یومالله مىشود؛ از این جهت امام برای بزرگداشت برخی روزها که در شکلگیری و پیروزی انقلاب اسلامی نقش داشته، و برای یادآوری عظمت آن، آن روزها را از ایامالله شمرده است؛ مانند روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ش، روز ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش، روز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ش.
تعریف و جایگاه
ایام اللَّه (روزهای خدا) به زمانهایی گفته میشود که اراده، مشیت، قدرت و سلطنت خدا به گونه ویژهای آشکار شده و علل و اسباب مادی و دنیایی از تأثیر افتاده باشد.[۱] مانند روز مرگ، که در آن روز سلطنت خدا آشکار میگردد، و اسباب دنیوی از سببیت و تأثیر میافتند. و نیز مانند روز قیامت که هیچکس برای دیگری مالک چیزی نیست و همه امور، تنها به دست خدا است. و نیز مانند ایامی که قوم نوح و عاد و ثمود در آن ایام به هلاکت رسیدند، چون این گونه ایام، ایامی هستند که قهر و غلبه الهی در آن ظاهر گشته، و عزت خدایی، خودنمایی کرده است.[۲] همچنین ایام ظهور رحمت و نعمت الهی، به گونهای که در دیگر ایام به آن روشنی نبوده است، از ایامالله شمرده میشود؛ مانند روزی که حضرت نوح و یارانش از کشتی بیرون آمدند و مشمول سلام و برکات خدا شدند، و روزی که حضرت ابراهیم(ع) از آتش نجات یافت.[۳] در حدیثی از پیامبر(ص) درباره ایامالله روایت شده که «ایّاماللّه نعمتها، بلاها و عذابهای خداوند است.»[۴]
ایامالله دوبار در قرآن به کار رفته است. در آیه ۵ سوره ابراهیم از حضرت موسی(ع) خواسته شده که ایامالله را به قومش یادآوری کند چراکه در این یادآوری عبرتها است.[۵] همچنین در آیه ۱۴ سوره جاثیه نیز از کسانی که ایمان آوردهاند خواسته شده از کسانی که به ایامالله امید ندارند درگذرند، تا اینکه خدا هر قومی را به سبب آنچه انجام داده، مجازات کند.[۶]
مفسران در تفسیر ایامالله در قرآن احتمالات مختلفی دادهاند؛ بعضی گفتهاند اشاره به روزهای پیروزی پیامبران پیشین و امتهای راستین آنها میباشد، و روزهایی که انواع نعمتهای الهی بر اثر شایستگیها شامل حال آنها میباشد. بعضی نیز گفتهاند اشاره به روزهایی است که خداوند اقوام سرکش و طاغوتها را از بین میبرد. و بعضی هم هردو تفسیر را از معانی ایامالله دانستهاند.[۷] به طور کلی گفته شده ایاماللَّه، روزهای با عظمتی است که فرمان خدا در آن چنان درخشیده که بقیه امور را تحتالشعاع خود قرار داده و در آن تحولات بزرگی از قهر خداوند نسبت به ستمگران یا مهر الهی نسبت به مؤمنان صورت میگیرد.[۸]
ایامالله از نگاه امامخمینی
امامخمینی توجه ویژهای به تعبیر ایامالله، که عبارتی قرآنی است، دارد و در سخنرانیهای خود بارها از این تعبیر برای بزرگداشت برخی روزهای تاریخی استفاده کرده است. ایشان در شرح این تعبیر گفته است که همه ایام برای خدا است اما بعضى از ایام یک خصوصیت دارد که براى آن خصوصیت یومالله مىشود.[۹] امامخمینی با توجه به آیات قرآن که تذکر به ایامالله را لازم دانسته، این تذکر را امری انسانساز برشمرده که برای تاریخ و انسانها آموزنده و بیدارکننده است. امام این حوادث را سرمشقی برای جامعه بیان کند.[۱۰]
از نگاه امامخمینی، روز هجرت پیامبر(ص) به مدینه و روز فتح مکه، یومالله است؛ چون روز بروز قدرت الهی است که یک یتیم را که در مکه اجازه نمی دادند سکونت کند، چندی بعد همان شهر به دست او فتح شد. ایشان همچنین روزی که حضرت علی(ع) بر خوارج پیروز شد نیز از یومالله برشمرده است. از دید امامخمینی روزهایى که خداوند براى تنبیه ملتها یک چیزهائى را مانند زلزله یا سیل یا طوفان میآورد تا مردم متنبه شوند، اینها هم یومالله است.[۱۱]
امامخمینی از جهت پاسداشت برخی روزها که در تاریخ انقلاب اسلامی نقش بسزایی داشتند، آنها را ایامالله نامیده است تا تذکر آن روزها برای مردم درس و پندی باشد:[۱۲]
روز ۲۲ بهمن
روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ش، روز پیروزی انقلاب اسلامی، از نظر امامخمینی به دلیل عظمتی که ملت ایران با اتکا و توکل به خداوند از خود نشان داد، از ایامالله شمرده میشود. در اندیشه امامخمینی، در این روز انقلاب مردم ایران متکی بر خداوند با سرافرازی به پیروزی رسید و توطئههاى دشمنان با دست تواناى خداوند قادر یکى پس از دیگرى خنثى شد و این مولود نوپاى ابراهیمى محمدى به رشد و قدرت و شهرت خود ادامه داده تا مقدمات ظهور منجى بشریت را فراهم آورد.[۱۳]
روز ۲۶ دی
امامخمینی روز ۲۶ دیماه، روز فرار شاه، را از ایامالله شمرده است. امام در بیان این روز فرموده است که ملت ایران در مقابل شاه هیچ قدرتی نداشت. شاهی که همه دنیا پشت آن ایستاده بود، اما ملت ایران توانست او را شکست دهد. از این جهت باید این روز را از ایامالله دانست.[۱۴]
روز ۱۷ شهریور
روز ۱۷ شهریور، روز سرکوب خونین راهپیمایی مردم تهران از سوی رژیم پهلوی در میدان ژاله، از نگاه امامخمینی از ایامالله شمرده میشود.[۱۵] امام در پاسداشت این روز تأکید میکند که باید این روز زنده نگه داشته شود تا نسلهای آینده بدانند که این ملت چه رشادتهایی در مقابل دیوسیرتی دژخیمان رژیم شاهنشاهى از خود نشان داد. از نظر امامخمینی این روز باید زنده بماند تا نسلهای آینده بدانند جمهورى اسلامى با چه از خودگذشتگىهایی به دست آمده است تا این هدیه بزرگ الهى را حفظ نمایند.[۱۶] امامخمینی معتقد است این ایام الهی است که ملت ما را بیدار میکند و نباید از یاد برود که چگونه این مردم برای اهداف خود خون و جان خود را نثار کردند.[۱۷]
روز ۱۵ خرداد
روز ۱۵ خرداد، قیام مردم در اعتراض به بازداشت امامخمینی و سرآغاز نهضت اسلامی ایران، از روزهایی است که امامخمینی آن را یومالله نامیده است. امام با پاسداشت این روز آن را مبدأ نهضت اسلامى ایران بیان میکند.[۱۸] به اعتقاد ایشان ملت ایران در این روز در مقابل یک قدرت بزرگ ایستاد.[۱۹] امامخمینی در بیان تذکر این یومالله، معتقد است ملت ایران این روز را زنده نگه میدارد و آن خونها را که به ستم پهلوی ریخته شد از یاد نمیبرد.[۲۰]
پانویس
- ↑ علامه طباطبایی، المیزان، ج۱۲، ص۱۸؛ هاشمی رفسنجانی و برخی از محققان، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۴۵۰.
- ↑ علامه طباطبایی، المیزان، ج۱۲، ص۱۸.
- ↑ علامه طباطبایی، المیزان، ج۱۲، ص۱۸.
- ↑ هاشمی رفسنجانی و برخی از محققان، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۴۵۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۲۷۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۲۴۶؛ قرائتی، تفسیر نور، ج۸، ص۵۲۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۲۷۱؛ قرشی، تفسيراحسنالحديث، ۱۳۹۱ش، ج۵، ص۲۷۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۲۷۱ ص۲۷۲؛ قرائتی، تفسیر نور، ج۸، ص۵۲۱.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۶۳.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۱۱.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۶۳.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۱۱.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۱۹، ص۱۰۱.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۶۴.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۶۳ و ص۶۵.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۱۱.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۶۳.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۶۵.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۶۳.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۱۶، ص۱۸۱.
منابع
- خمینی، سید روحالله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹ش.
- علامه طباطبایی، سید محمدحسین، الميزان فی تفسير القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
- قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، ۱۳۸۸ش.
- قرشی، سید علی اکبر، تفسيراحسنالحديث، قم، دفتر نشر نوید اسلام، ۱۳۹۱ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامیه، ۱۳۷۱ش.
- هاشمی رفسنجانی و برخی از محققان، فرهنگ قرآن، بیجا، دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، ۱۳۷۹ش.